Polska awansowała w Światowym Indeksie Wolności Prasy

Pierwsze miejsce w tegorocznym indeksie – i to już siódmy rok z rzędu – utrzymuje Norwegia, zaraz za nią jest Irlandia (która awansowała aż o cztery pozycje), zaś trzecie miejsce przypadło Danii (tutaj: spadek o jedno miejsce w porównaniu z rokiem ubiegłym). Na szóste miejsce wróciła Holandia (awansując o 22 miejsca), odzyskując pozycję, jaką zajmowała w 2021 r., zanim zamordowano tam reportera kryminalnego Petera R. de Vriesa.

Zmiany zaszły również na ostatnich pozycjach indeksu. Ostatnie trzy miejsca są okupowane przez kraje azjatyckie: Wietnam (178. pozycja), Chiny (spadek o cztery miejsca na 179. pozycję) i Koreę Północną (180. miejsce).

Europa dobrym miejscem dla dziennikarzy

Autorzy raportu zaznaczają, że Europa, a zwłaszcza Unia Europejska, jest regionem, w którym dziennikarzom pracuje się najłatwiej, ale także i tam sytuacja jest zróżnicowana. Przykładem – spadające w rankingu Niemcy, gdzie zanotowano rekordową liczbę przypadków przemocy i aresztowań wobec dziennikarzy. W kontekście Polski autorzy raportu podkreślają, że choć ma ona zróżnicowany krajobraz medialny, świadomość społeczna w zakresie wolności prasy wciąż pozostaje słaba. „Po przekształceniu mediów publicznych w narzędzia propagandy, rząd zwielokrotnił swoje próby zmiany linii redakcyjnej mediów prywatnych i kontroli informacji na wybrane tematy" – piszą autorzy rankingu.

W raporcie podkreślono także, iż coraz większe znaczenie dla pracy dziennikarzy i mediów w ogóle ma rozwój sztucznej inteligencji. Jak oceniają autorzy tegorocznego zestawienia - nie jest to znaczenie pozytywne, gdyż AI staje się przyczyną coraz większego spustoszenia w świecie mediów. Jako koronne przykłady tej tezy przytoczono realistyczne obrazy, przedstawiające rzekome aresztowanie Donalda Trumpa oraz Juliana Assange'a w więzieniu - wygądającego na "niezwykle wyczerpanego" Oba te przekazy wizualne zostały stworzone przez narzędzie Midjourney.

Polska awansowała, ale sytuacja raczej bez zmian

Polska znalazła się na 57. miejscu, co oznacza awans w stosunku do roku ubiegłego o 9 miejsc. W raporcie podkreślono, że jest to wynik, który tylko nieznacznie się poprawił, wskazujący na to, że nie było znaczącej poprawy sytuacji wolności prasy w Polsce. Polska jest bowiem piątym najgorszym krajem w Europie z punktu widzenia wolności mediów. - Wzrost nie jest duży i wskazuje, że rok 2022 był relatywnie spokojny w Polsce z punktu widzenia wolności prasy - komentował dla TVN24 Pavol Szalai, szef biura do spraw Unii Europejskiej i Bałkanów Reporterów bez Granic.

W zestawieniu podkreślono, że Polska wypada najlepiej pod względem bezpieczeństwa pracy dziennikarzy (37. miejsce), ale za to najgorzej w kontekście uwarunkowań politycznych (112. miejsce). Jako problemy mediów w Polsce wskazuje się m.in. blokowanie dostępu dziennikarzy na granicy z Białorusią. Autorzy rankingu wskazują, że blokada taka istnieje pomimo wolności mediów w naszym kraju i prawa do informacji, gwarantowanej przez Konstytucję. Zaraz za Polską plasuje się w rankingu Burkina Faso i Papua Nowa Gwinea. Z europejskich krajów za Polską znalazły się m. in. Bułgaria i Węgry.

Awans w rankingu zanotowała Ukraina (ze 106. miejsca w roku 2022 na 79), natomiast Rosja spadła ze 155. Pozycji na 164. Ogółem sklasyfikowano 180 krajów.

W ubiegłorocznym rankingu wolności mediów Polska zajęła 66. pozycję, najniższą w historii zestawienia. Do 2015 roku Polska utrzymywała się w okolicach 20. miejsca rankingu wolności mediów według Reporterów bez Granic. W 2013 roku była 22., w 2014 roku - 19., a rok później - 18.