61,6 mld euro dla Polski z funduszy unijnych w latach 2007-2015

W ciągu ostatnich 9 lat 11 krajów z regionu Europy Środkowo-Wschodniej otrzymało dostęp do 187,1 mld euro dofinansowania z funduszy unijnych, co stanowi 108% dostępnego budżetu w tym czasie. Na koniec 2015 r. 87% tych środków zostało wypłaconych (164 mld euro).

W latach 2007-2015 poziom kontraktacji funduszy unijnych w Polsce wyniósł 100%, co jest wynikiem poniżej średniej dla analizowanych 11 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, która ukształtowała się na poziomie 108%. Krajami o najwyższym poziomie kontraktacji są Słowacja (122%) oraz Węgry i Chorwacja (po 117%), natomiast najmniej środków zakontraktowała Litwa (99%).

Widoczna nadkontraktacja jest wynikiem możliwości podpisywania umów na większą sumę pieniędzy z UE niż dostępna pula w udostępnionym danemu państwu budżecie. Wiele krajów UE skorzystało z tej możliwości, co mogło wspomóc efektywność wykorzystania funduszy. Jednak wysoki wskaźnik kontraktacji nie zawsze oznacza, że środki te zostały proporcjonalnie wypłacone, a to jest kluczowy czynnik efektywności pozyskiwania funduszy.

Pod względem wypłaconych funduszy Polska wypada lepiej – 92% spośród zakontraktowanych środków trafiło do beneficjenów, co jest równe średniej dla wszystkich państw z naszego regionu.

Najbardziej miarodajnym wskaźnikiem efektywności zarządzania środkami pochodzącymi z funduszy unijnych jest różnica pomiędzy środkami zakontraktowanymi a wypłaconymi. Pod tym względem liderem jest Litwa, która otrzymała wszystkie zakontraktowane fundusze, przed Estonią (różnica 2 pkt. proc.) i Słowenią (różnica 5 pkt. proc.). Polska plasuje się na szóstym miejscu (różnica 8 pkt. proc.). Najgorzej z zarządzaniem środkami radziły sobie natomiast Chorwacja (różnica 60 pkt. proc.), Rumunia (różnica 43 pkt. proc.) i Słowacja (różnica 25 pkt. proc.).

Od 2007 r. niewiele zmieniła się kolejność krajów pod względem ich zdolności w efektywnej absorbcji funduszy. Administracje państw, które zawsze znajdowały się w "drugiej lidze", niezależnie od aktualnych warunków, nie były w stanie poprawić względnej efektywności wykorzystania środków unijnych. W takich przypadkach fundusze przyczyniły się w niewielkim stopniu do budowania długoterminowej przewagi konkurencyjnej tych krajów.

Fundusze unijne doprowadziły do ogólnego rozwoju gospodarki wszystkich krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Efekty są najbardziej widoczne w sektorach infrastruktury transportowej oraz ochronie środowiska, które były najbardziej zaniedbanymi obszarami gospodarek krajów z tego regionu. Znaczna część funduszy została też przeznaczona na rozwój kapitału ludzkiego.

Wiele administracji centralnych, a także władz lokalnych i miejskich, spożytkowało fundusze także na rozwój systemów IT – zarówno na potrzeby przetwarzania i analizy danych, czy stworzenia e-urzędów, jak i zapewnienia społeczeństwu szerszego dostępu do nowoczesnych technologii komunikacyjnych.

Natomiast najmniej projektów z udziałem funduszy europejskich, pod względem liczby i wartości, zostało zrealizowanych w obszarze badań i rozwoju.

Raport KPMG CEE pt. "EU Funds in Central and Eastern Europe. Progress Report 2007-2015" przedstawia analizę poziomu wykorzystania środków unijnych w latach 2007-2015 przez 11 krajów Europy Środkowo-Wschodniej, przyjętych do Unii Europejskiej po 2004 r. Analiza została przygotowana w pierwszym półroczu 2016 r. na podstawie danych przekazanych przez instytucje publiczne odpowiedzialne w poszczególnych krajach za zbieranie i przetwarzanie danych nt. funduszy unijnych (stan na 31 grudnia 2015 r.). W raporcie uwzględniono dane z Polski, Bułgarii, Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Chorwacji.