- Propozycję nakręcenia filmu na 70. rocznicę Powstania Warszawskiego dostałam dokładnie rok temu od Adama Pieczyńskiego, dyrektora programowego TVN24. Tyle trwały też prace nad realizacją dokumentu „Zdobyć miasto” - mówi Wirtualnemedia.pl Ewa Ewart. Dokumentalistka podkreśla, że od początku jej założeniem było, aby w produkcji wystąpili przede wszystkim uczestnicy wydarzeń z 1944 roku. - Dla mnie, to oni mają w pierwszej kolejności prawo do wspomnień, wypowiadania się na temat Powstania i jego oceny - wyjaśnia Ewart.
Jednym z bohaterów filmu jest Lawrence Toft, 92 - letni pilot RAF, który opowiada w nim o locie jaki wykonał w nocy z 14 na 15 sierpnia 1944 roku. Jego celem było dokonanie zrzutu dla walczącej Warszawy. W dokumencie pojawia się jeszcze dwóch członków siedmioosobowej załogi samolotu Tofta, którzy przeżyli - to nawigator Dave Lambert i tylny strzelec Jim MacKenzie
Rozmowy z załogą zostały sfilmowane na terenie Muzeum Lotnictwa w Yorku, które w swoich eksponatach posiada oryginalny samolot Halifax - taki sam model, na którym załoga nadleciała nad Warszawę. Kamera zarejestrowała także pierwsze po siedemdziesięciu latach spotkanie Tofta z Lambertem.
W filmie wystąpił też były żołnierz Armii Berlinga Felix Osiński. W połowie września 1944 roku przepłynął on Wisłę i walczył na Powiślu oraz Przyczółku Czerniakowskim. Został aresztowany przez Niemców i zesłany do obozu. Po wojnie losy rzuciły go do Kanady, gdzie mieszka do dziś.
- Na temat udziału w powstaniu I Armii Wojska Polskiego dowodzonej przez gen. Berlinga niewiele się mówi, a opowieść Felixa Osińskiego jest odzwierciedleniem historii tej budzącej kontrowersje formacji - wyjaśnia Ewa Ewart.
O swoich przeżyciach w filmie opowiadają też warszawscy cywile. Produkcja pokazuje jak losy Powstania Warszawskiego zostały uwarunkowane ówczesną sytuacją międzynarodową, głównie postawą i zachowaniem zachodnich aliantów.
W dokumencie nie ma natomiast ocen tego, czy decyzja o Powstaniu Warszawskim była słuszna czy nie, dokonywanych przez historyków i ekspertów.
- Zależało mi na tym, by ten film nie był kolejną debatą intelektualną, bo to tylko niepotrzebnie podgrzewałoby spór. A on i tak z biegiem kolejnych rocznic Powstania staje się coraz bardziej gorący - wyjaśnia Ewa Ewart.
„Zdobyć miasto” trwa około 74 minuty. Poza wspomnieniami bohaterów wydarzeń 1944 roku, w produkcji nie zabrakło archiwaliów.
- Są to nie tylko polskie materiały, ale również te pochodzące z archiwów angielskich. Sięgnęłam ponadto do ciekawych dokumentów historycznych, które udało mi się wpleść w film. Starałam się, by mój autorski komentarz był minimalistyczny, ograniczał się do podania niezbędnych faktów, a jak najwięcej było wypowiedzi bohaterów - mówi nam dokumentalistka.
Dokument „Zdobyć miasto” widzowie TVN24 zobaczyć będą mogli w niedzielę 27 lipca br. o 12.50 i 20.00.
.jpg){kind=link}