Po tym, jak w czwartek samolot malezyjskich linii lotniczych został zestrzelony nad wschodnią Ukrainą przez rosyjskich separatystów, katastrofa znalazła się na pierwszych stronach piątkowych i weekendowych wydań gazet z całego świata.
„Gazeta Wyborcza” na pierwszej stronie sobotnio-niedzielnego numeru zamieściła jako tytuł fragment podsłuchanej rozmowy separatystów („To czernuchińscy zestrzelili. Na sto procent cywilny”) oraz komentarza Adama Michnika zatytułowany „Zbrodnia Putina”.
- 298 nieszczęsnych ofiar zamachu to rezultat bezwzględnej i cynicznej polityki Putina. To za jego zgodą, wiedzą i decyzją została uzbrojona kremlowska agentura i piąta kolumna na terenie Donbasu. To oni zabili niewinnych, przypadkowych ludzi. Ten prezydent Rosji o mentalności podpułkownika KGB nie chce zezwolić, by Ukraina podążała własną drogą ku standardom demokratycznym i Europie. Putin chce rekonstrukcji imperium - napisał redaktor naczelny „GW”.
Internauci komentujący tę publikację w serwisie i na facebookowym fanpage’u „Gazety Wyborczej” raczej chwalili i popierali Michnika, choć znalazły się też krytyczne opinie. - Pan Michnik pogubił się. A dzisiejsza „GW” przypomina polską mutację jakiegoś tabloidu z majdanu. Zawierzenie wszystkiemu, co ukraińska bezpieka publikuje, nie wymaga komentarza. Każdy ma prawo do irracjonalnych uniesień - stwierdził Grzegorz Wolny. - A towarzysze z „Gazety Wyborczej” to zawsze prawdomówne he he jak można mówić o kłamstwie mediów rosyjskich jeśli samemu się kłamie - napisał Krzysztof Spólnik. - Jeszcze rok czy dwa lata temu człowiek za podobne słowa zostałby nazwany oszołomem i rusofobem. Władimir musiał przejść niesamowitą przemianę - jeszcze niedawno człowiek z dobrymi intencjami, a teraz morderca i awanturnik - zauważył Jaś Pieczyński.
Temat katastrofy znalazł się również na okładkach dwóch tygodników opinii: „Wprost” i „W Sieci”. Pierwszy nazwał Putina „zbrodniarzem bez winy”, a Maciej Jarkowiec, kierujący w tygodniku działem Świat, swój komentarz zatytułował „Putin wypowiedział nam wojnę”.
Okładka „Wprost” wywołała wiele krytycznych opinii na facebookowym fanpage’u tygodnika. - „Wprost” chyba nie zdaje sobie sprawy ze swojego postępowania. Istotnie - nie tędy droga! Skąd pewność, że stoi za tym konkretnie prezydent Putin? Szkoda słów! - stwierdził Ryszard Dominiuk. - Jaki zbrodniarz? Poczekajcie na dowody. USA i Izrael robią podobne rzeczy i nikt ich nie wyzywa od zbrodniarzy. Poprawność polityczna - ocenił Marcin Szyszko. - Macie dowody, że taką okładkę zrobiliście? Ale wstyd... Populizm jak reszta szmatławców - napisał Michał Szczygieł . - To skandal, aby pismo rzucało tak poważne i wyssane z palca oskarżenia na męża stanu ościennego państwa. Od jakiegoś czasu coś dzieje się nie tak z tygodnikiem „Wprost” - stwierdził Andrew Sobkowiak.
W odpowiedzi na ten zarzuty Marcin Dzierżanowski, zastępca redaktora naczelnego „Wprost”, zwraca uwagę, że wpis z okładką zebrał co prawda kilkadziesiąt negatywnych komentarzy, ale został też ok. 1,5 tys. razy polubiony i prawie 500 razy udostępniony na swoich profilach przez internautów.
- Wina Putina w całej sprawie nie budzi wątpliwości, rolą mediów jest nazywanie rzeczy po imieniu nawet gdy politycy boją się to zrobić. Naszym zdaniem, mimo upałów za oknem, to nie jest czas wakacyjnych okładek - podkreśla Dzierżanowski. Przypomnijmy, że na ostatnich okładkach „Newsweeka” (aktualnej i sprzed dwóch tygodni) oraz „Polityki” (z zeszłego tygodnia) zapowiadane były artykuły o wakacjach. - Zresztą wystarczy przeanalizować okładki gazet na zachodzie - tam przekaz jest jednoznaczny. Ponadto w tym przypadku nawet zazwyczaj ostrożni politycy nie mają na ogół wątpliwości, np. John Kerry, sekretarz stanu USA, powiedział: mamy dowody, że Rosja jest winna zestrzelenia samolotu MH17 na Ukrainie - dodaje Marcin Dzierżanowski.
Przy czym jednoznaczne oskarżenia Władimira Putina znalazły się na okładkach przede wszystkim angielskich tabloidów, a także amerykańskiego „Daily News” (polski „Super Express” na sobotniej okładce zamieścił wizerunek prezydenta Rosji i kilku ofiar katastrofy z tytułem: „Putin! To twoje dzieło”).
Zagraniczne gazety opiniotwórcze ograniczyły się natomiast do relacjonowania katastrofy, nie wysuwając na okładkach oskarżeń pod adresem przywódcy Rosji
Z kolei tygodnik „W Sieci” na okładce nowego numeru zestawił zestrzelenie malezyjskiego samolotu z katastrofą smoleńską (konkretnie: rzekomego wybuchu na pokładzie tupolewa, łącząc je tytułem „Tak zabija Putin”.
- Gdy pytamy o winnych tej wielkiej tragedii, patrzymy na mury Kremla. Ale patrzeć powinniśmy także na siedzibę kanclerz Niemiec. To polityka Berlina, formalnie krytyczna wobec Putina, realnie co najmniej życzliwa, podszyta pokusą pełnej współpracy, jest źródłem tej narastającej zuchwałości. To polityka Berlina, niemal histerycznie antyamerykańska, rozbija jedność Zachodu - napisał we wstępniaku Jacek Karnowski, redaktor naczelny „W Sieci”.
Okładka i komentarz Jacka Karnowskiego wywołały dużo negatywnych komentarzy na Facebooku. - A jeśli okaże się, że to nie Putin, Kreml i tak dalej, to czy szanowny Pan Naczelny Redaktor napisze tutaj i w gazecie słowo „Przepraszam”? Nie wydaje mi się - stwierdził Lech Andrzej. - Nie ma to jak kogoś oskarżać bez niezbitych dowodów na jego winę. Może Rosjanie są winni. Ale z takim osądem trzeba poczekać - ocenił Dawid Stępiński.
Okładce zarzucono natomiast tabloidowość. - Strona tytułowa jak dla szmatławca - napisał Kamil Furiat. - Ta gazeta schodzi coraz niżej - stwierdził El Mariachi. - Tak ginie zdrowy rozsądek - ocenił inny internauta. - W Sieci Faktu - skwitował Michał Dyba Dybaczewski.
Przypomnijmy, że poprzednio okładka „W Sieci” tak mocno była krytykowana pod koniec kwietnia, kiedy znalazło się na niej zdjęcie Jana Pawła II z tytułem „Papież Polak byłby wściekły na III RP” (przeczytaj więcej na ten temat).
Michał Karnowski, członek zarządu wydającej „W Sieci” spółki Fratria odpowiadający za sprawy redakcyjne, jest zdziwiony, że pytamy go o krytyczne opinie o okładce.
- Do nas bowiem docierają sygnały od Czytelników, że odpowiedzialność Putina za zbrodnie ma MH 17 widzą jeszcze ostrzej. Tak samo media zachodnie nie mają wątpliwości, o czym zresztą świadczą ujawnione fakty, że to Rosja wyposażyła terrorystów w zaawansowaną broń i obsługę systemu BUK. No i jeszcze sposób reagowania po tragedii - niszczenie dowodów, akcja dezinformacyjna, kradzież rzeczy ofiar, rozrzut szczątków i wygląd miejsca katastrofy - to wszystko wskazuje także na jednoznaczne podobieństwo z tragedią w Smoleńsku - wylicza. - Pragnę zaznaczyć, że wskutek przedłużenia terminu zamykania wydania, na przeanalizowanie sytuacji i wyciągnięcie wniosków, redakcja „W Sieci” miała kilkanaście godzin, co pozwoliło zareagować odpowiedzialnie i przekazać czytelnikom pełen raport o sytuacji - zaznacza.
Poprzednio Władimir Putin był tak negatywnie przedstawiany przez polskie media w lutym i marcu br., kiedy Rosjanie zajęli Krym. „Newsweek Polska” na okładce wydania, które ukazało się 10 marca, umieścił fotomontaż pokazujący rosyjskiego prezydenta w kaftanie bezpieczeństwa oraz tytuł „Imperium zła”.
W maju br. średnia sprzedaż ogółem „W Sieci” wynosiła 77 257 egz., a „Wprost” - 47 642 egz. (według danych ZKDP - zobacz wyniki wszystkich tygodników opinii), natomiast „Gazety Wyborczej” - 170 276 egz. (zobacz dane wszystkich dzienników ogólnopolskich).
