Kobiety z wysoką świadomością o cytologii, gorzej z badaniami i wiedzą o raku szyjki macicy

82% Polek co najmniej raz w życiu wykonało badanie cytologiczne. Cytologię mają za sobą niemal wszystkie Polki po 30 roku życia (96%) oraz 3/4 (74%) kobiet w wieku 20-29 lat. Najrzadziej badanie cytologiczne wykonują nastolatki w wieku 15-19 lat (16%). Jednocześnie blisko 1/5 Polek nie wykonała w swoim życiu ani jednego badania cytologicznego i jest to silnie skorelowane z młodym wiekiem badanych.

Większość (76%) kobiet w wieku 20-39 lat wykonuje cytologię regularnie (co najmniej raz na 2 lata). Po 40 roku życia częstotliwość wykonywania cytologii maleje - regularnie badanie to wykonywane jest przez ok. 60% kobiet w tym wieku.

Częstotliwość wykonywania cytologii skorelowana jest również z wykształceniem kobiet. Najczęściej cytologię wykonują kobiety z wyższym wykształceniem (raz na 2 lata 74%), rzadziej ze średnim (62%), a najrzadziej z podstawowym (55%).

Pierwsza cytologia najczęściej wykonywana jest w wieku ok. 24 lat, zazwyczaj przed planowaną ciążą lub rozpoczęciem życia seksualnego.

Pierwsze badanie cytologiczne wykonywane jest najczęściej nieodpłatnie na NFZ.

Blisko połowa kobiet (45%), które wykonywały cytologię, wielokrotnie deklaruje, że zdarzało się im płacić za to badanie, a co szósta (16%) płaciła za każde wykonane badanie cytologiczne.

Udział w Populacyjnym Programie Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy deklaruje co dziesiąta kobieta (9%). Istotnie częściej są to osoby po 40 roku życia, z miast powyżej 200 tys. mieszkańców.

Ponad połowa kobiet nie wie, że do cytologii należy się przygotować i w jaki sposób. Częściej są to osoby przed 30 rokiem życia i z niższym wykształceniem.

Lekarze nie informują pacjentek w jaki sposób mają się przygotować do tego badania. Na brak informacji częściej narzekają nastolatki oraz mieszkanki wsi i małych miast.

Według pacjentek najpopularniejszym sposobem pobierania próbki jest patyczek z wacikiem (48%), a blisko co piąta kobieta (18%) w ogóle nie jest świadoma techniki poboru próbki. Tylko co trzecia badana (34%) wskazała właściwą metodę poboru próbki, czyli specjalną szczoteczkę.

Barierą dla wykonywania badań cytologicznych jest brak informacji od lekarza o konieczności wykonania takiego badania. Równie często podawaną przyczyną, szczególnie przez nastolatki, jest skrępowanie, wstyd przed lekarzem, a szczególnie lekarzem – mężczyzną. Stosunkowo często kobiety deklarują bezradność, niewiedzę w jaki sposób zapisać się na to badanie. Istotny jest również aspekt polskiej mentalności: poczucie, że co ma być, to będzie, że lepiej nie robić badań, bo "jeszcze coś wyjdzie", a na co dzień są ważniejsze sprawy.

Jak wynika z badania, nadal nie ma wśród Polek jednoznacznej wiedzy odnośnie przyczyn zachorowań na raka szyjki. Jednocześnie nadal co piąta kobieta w Polsce nie wie, jaka jest etiologia raka szyjki macicy, choć większość badanych jest świadoma, że cytologia jest podstawowym badaniem profilaktycznym w wykrywaniu raka szyjki macicy. Większość kobiet, które trafnie wymieniają zakażenie wirusem HPV, jednocześnie jako przyczynę wskazują zachorowania w rodzinie. Dotyczy to także kobiet z najbardziej świadomych grup (młode, wykształcone, z dużych miast).

Podobnie jak w przypadku innych chorób kobiecych, rzadko rozmawia się o tym z rodziną. Niski jest też poziom świadomości występowania chorób w rodzinie.

Kobiety dbają o higienę intymną. Większość używa dedykowanych, specjalistycznych produktów.

Badanie zostało zrealizowane przez agencję badawczą IQS, w ramach kampanii "Piękna bo zdrowa", na zlecenie organizatora kampanii - ogólnopolskiej organizacji "Kwiat Kobiecości", w dniach 2-7 grudnia 2016 r., techniką wywiadu internetowego, na próbie Polek w wieku 15-55 lat, N=800.