"Ministranci" wygrali festiwal w Gdyni. W tle filmu prokuratura i wstrzymanie dotacji

"Film powstawał w kafkowskich warunkach pełnych problemów instytucjonalnych. I chciałbym przewrotnie podziękować dwóm poprzednim dyrektorom PISF-u, z dwóch różnych opcji politycznych, którzy ten film wsparli. (…) Ale mam nadzieję, że ta nagroda jest dowodem, że "Ministranci" nie są szkodą w pożytku publicznym, tylko sztuką filmową, którą PISF ma obowiązek wspierać – powiedział na scenie Teatru Muzycznego producent Leszek Bodzak, odbierając nagrodę Złote Lwy.

Gala odbyła się w sobotę wieczorem w Gdyni.

– Czyli jury najważniejszego festiwalu filmowego w Polsce uznało, że najlepszym filmem są "Ministranci", za dofinansowanie których Kamila Dorbach doniosła na Karolinę Rozwód do prokuratury, a ministra Wróblewska i dyrektor Dydo wymusili dymisję p. Rozwód ze stanowiska dyrektorki PISF, żeby mogła nią zostać Kamila Dorbach, która zamiast wspierać najlepszy polski film robiła wszystko, żeby nie powstał – skomentował na Facebooku znany producent filmowy Maciej Strzembosz.

– Tylko w Polsce. Nie oglądałem gali festiwalowej, ale uważam, że nagrodę powinni wręczać Dorbach, Wróblewska i Dydo – dodał.

O co chodzi w tej sprawie? 21 października ub.r. Wirtualna Polska poinformowała o wszczęciu śledztwa przez Prokuraturę Okręgową w Warszawie, w sprawie "kilku decyzji i działalności byłego Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Radosława Śmigulskiego". Chodziło m.in. o udzielanie dotacji, a także wydatki kartą służbową.

"Będąca jednym z przedmiotów śledztwa decyzja dotacyjna, dotyczy filmu "Ministranci", będącego w zaawansowanej fazie zdjęć, oraz na dofinansowanie którego, kilka tygodni wcześniej, tj. 4 października br., podpisaliśmy umowę dotacji z PISF, co skutkowało otrzymaniem już przelewu opiewającego na kwotę I raty dofinansowania, tj. 3 200 000 PLN" – podawali w listopadzie 2024 r., cytowani przez Filmweb, Leszek Bodzak, Aneta Hickinbotham oraz Piotr Walter, wspólnicy Aurum Film, producenta "Ministrantów".

"W dniu 23 października br., zwróciliśmy się również do Dyrektorki PISF – Karoliny Rozwód, z prośbą o spotkanie w celu wyjaśnienia sprawy. Spotkania odmówiono, używając argumentu, że PISF nie komentuje działań prokuratury. Nasza ponowiona prośba o spotkanie, wystosowana w dniu 30 października br., została bez odpowiedzi, a tego samego dnia Dyrektorka PISF złożyła rezygnację z pełnionej funkcji. Kolejne dni, aż do dzisiaj, przynoszą coraz to nowe zdarzenia w sprawie, które generują jeszcze więcej plotek i insynuacji" – dodawali.

Karolina Rozwód złożyła rezygnację ze stanowiska szefowej PISF 30 października 2024 roku pod presją, którą sama określiła jako "bezprawną groźbę". Ministerstwo Kultury potwierdziło, że od tego dnia nie pełniła już funkcji dyrektora i nie miała możliwości odwołania tej decyzji.

PISF złożył też doniesienie do prokuratury o możliwości popełnienia przez nią przestępstwa związanego właśnie z dotacją na film "Ministranci". Po kilku dniach Karolina Rozwód próbowała wycofać swoją rezygnację, twierdząc, że została przymuszona, jednak instytucja i ministerstwo odrzuciły tę próbę.

– Film dostał dofinansowanie, ma wypłaconą pierwszą ratę, natomiast nie wypłacono na razie kolejnej – przyznaje w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Leszek Bodzak, wspólnik w Aurum Film. "Ministrantom" przyznano 4 mln zł dofinansowania, a więc producenci nie otrzymali jeszcze 800 tys. zł.

– Z tego co mi wiadomo, zawiadomienia złożone do prokuratury na dwóch poprzednich dyrektorów PISF uzasadniono m.in. tym, że dofinansowanie filmu wywołało szkodę w pożytku publicznym. Prowadzone postępowanie – mimo że w sprawie, a nie przeciw komuś – spowodowało też wstrzymanie kolejnych transz dofinansowania – wyjaśnia Bodzak.

Jego zdaniem sytuacja jest absurdalna. – Film dostał pozytywną rekomendację ekspertów, a na podstawie ustawy dyrektor PISF-u ma niemal nieograniczoną władzę – to od niego zależy, czy przekaże pieniądze, kiedy to zrobi, nawet niezależnie od rekomendacji ekspertów – zauważa producent.

– PISF ma ustawowy obowiązek wspierać sztukę filmową (dlatego na scenie skonfrontowałem to ze szkodą w pożytku publicznym), a kwestie proceduralne bardziej obowiązują producentów niż dyrektora PISF-u i samą instytucję – dodaje.

Bodzak tłumaczy, że poprzednia dyrektorka PISF zapłaciła posadą za to, że przyznała dofinansowanie "Ministrantom". Dla niego ta sprawa nie jest wyjaśniona.

Daniel Witowski, rzecznik prasowy PISF, w rozmowie z Wirtualnemedia.pl wyjaśnia, że obowiązkiem każdego urzędnika państwowego, niezależnie od obszaru, w jakim funkcjonuje, jest dysponowanie środkami publicznymi w sposób zgodny z prawem.

– W przypadku podejrzenia zaistnienia nieprawidłowości, musimy stosować się do obowiązujących nas regulacji i procedur. Jako instytucja publiczna również podlegamy kontrolom różnych instytucji. Warto dodać, że w toku czynności sprawdzających ostatnie lata gospodarowania środkami publicznymi w Instytucie oraz decyzji podejmowanych przez ówczesną dyrekcję, zarówno CBA, jak i KAS, wykryły nieprawidłowości – precyzuje.

Rzecznik wyjaśnia, że PISF nie złożył zawiadomień przeciwko beneficjentom. W przypadku "Ministrantów" prokuratura prowadzi postępowanie przygotowawcze w sprawie nieprawidłowości przy podejmowaniu decyzji przez byłych dyrektorów. O zakresie danego postępowania przygotowawczego decyduje Prokuratura.

– Nie kwestionowaliśmy perspektyw i walorów artystycznych samego filmu, ciesząc się z sukcesu, jaki odnosi. Raz jeszcze podkreślamy, że nasze działania prawne nigdy nie były wycelowane przeciwko danemu projektowi, a zmierzały do weryfikacji legalności decyzji urzędników, które mogły zostać podjęte z naruszeniem obowiązującego prawa – ustosunkowuje się.

A o czym właściwie jest sam film? "Grupa nastoletnich ministrantów, sfrustrowana obojętną postawą dorosłych i instytucji Kościoła wobec niesprawiedliwości społecznej, postanawia wdrożyć własny, nietypowy plan odnowy moralnej" – czytamy w jego opisie.

"Uzbrojeni w młodzieńczy bunt i własną interpretację Pisma Świętego zakładają podsłuch… w konfesjonale, aby lepiej poznać swoich sąsiadów. Zamaskowani niczym Zorro i z ambicjami na miarę Robin Hooda, stają się sędziami w swoim osiedlowym świecie, pomagając potrzebującym i wymierzając kary za grzechy. Jednak ich misja zamienia się w niebezpieczną grę, a chłopcy, stosując własny, idealistyczny kodeks honorowy, zaczynają balansować na cienkiej granicy między dobrem a złem. Prawdziwe życie blokowiska miesza się z misją wprost z komiksów o superbohaterach, ale zamiast peleryn, bohaterowie noszą komże" – dodano.