Przedsiębiorcy oczekują wyraźnej poprawy koniunktury w I kw. 2011

"Wskaźnik prognoz popytu na I kw. 2011 r. (po korekcie sezonowej) odnotował niewielki wzrost względem poprzedniego kwartału (o 1,1 pkt), co oznacza, że w najbliższych miesiącach ankietowane przedsiębiorstwa oczekują nieco szybszego wzrostu zapotrzebowania na oferowane produkty. W wyniku spadków wskaźnika w dwóch poprzednich okresach obecny poziom indeksu kształtuje się jednak nadal nieco poniżej swojej średniej wartości z ostatnich jedenastu lat. Lekki spadek odnotował natomiast trwały komponent wskaźnika (z 5,4 pkt w IV kw. 2010 r. do 3,7 pkt w I kw. 2011 r.)" - podano w raporcie.

NBP zauważa, że poprawie nastrojów w obszarze popytu towarzyszył wzrost wartości wskaźnika prognozowanej produkcji (po korekcie sezonowej) na I kw. 2011 r., który zwiększył się o 2,1 pkt względem poprzedniego kwartału i kształtuje się obecnie na poziomie 13,7 pkt, nieco poniżej średniej wartości wskaźnika (od 2001 r.).

"Wzrost wskaźnika oczekiwanej produkcji oznacza, że należy się spodziewać nieco wyższej dynamiki produkcji dóbr i usług wytwarzanych przez ankietowane przedsiębiorstwa niż w ostatnim kwartale" - czytamy dalej w raporcie.

Zachowanie wskaźników oczekiwanego popytu oraz produkcji (po skorygowaniu o czynniki sezonowe) w podstawowych grupach przedsiębiorstw pozwoliło analitykom banku centralnego na sformułowanie wniosków, iż wskaźniki prognoz popytu oraz produkcji na I kw. 2011 r. wzrosły w handlu oraz w przetwórstwie przemysłowym, co pozwala oczekiwać wyższej dynamiki sprzedaży w tych grupach podmiotów.

"Znaczący spadek wskaźników oczekiwanego popytu oraz produkcji odnotowano w natomiast budownictwie. Niższej dynamiki sprzedaży ankietowanych przedsiębiorstw (niż w IV kw. 2010 r.) można się również spodziewać w transporcie i gospodarce magazynowej, jednak obecna wartość wskaźnika dla tej sekcji pozostaje relatywnie wysoka, powyżej średniej wartości indeksu" - czytamy dalej.

Kolejne wnioski NBP wskazują, że szybszego niż w poprzednim kwartale wzrostu popytu oraz produkcji oczekują przedsiębiorstwa eksportujące, podczas gdy podmioty oferujące całość swojej produkcji na rynku wewnętrznym spodziewają się mniejszej dynamiki sprzedaży niż w poprzednim kwartale. W grupie eksporterów wzrosły zarówno wskaźniki liczone dla podmiotów, które większość produkcji oferowały na rynkach zagranicznych jak i dla pozostałych eksporterów - tych, którzy większość produkcji oferowali na rynku krajowym.

"Wzrosty wskaźnika prognoz produkcji odnotowano wśród producentów wszystkich podstawowych rodzajów dóbr: zaopatrzeniowych, inwestycyjnych i konsumpcyjnych. W ostatnim badaniu odnotowano wzrosty wskaźników oczekiwanego popytu i produkcji zarówno wśród przedsiębiorstw sektora MSP, jak i w grupie przedsiębiorstw dużych. Obecnie nie występują istotne różnice w poziomach wskaźników dla tych grup podmiotów" - wynika z raportu.

Dane za IV kw. 2010 r. i prognozy na I kw. br. sugerują także, po okresie wyhamowania tendencji wzrostowych w II oraz III kw. 2010 r., niewielką poprawę nastrojów ankietowanych przedsiębiorstw w obszarze działalności eksportowej. Poziomy badanych wskaźników, które po okresie ogólnoświatowego spowolnienia gospodarczego odrobiły już większość spadków, pozostają nadal stosunkowo niskie.

"Sprzedaży eksportowej w IV kw. 2010 r. nadal sprzyjał relatywnie słaby złoty, a konkurencyjność cenową polskiego eksportu utrzymywała się na wysokim poziomie. Wskaźnik zawartych umów eksportowych (po korekcie sezonowej) w IV kw. 2010 r. wzrósł (o 3,3 pkt.) względem poprzedniego kwartału. Obecny poziom indeksu jest najwyższy od trzech lat, jednak nadal kształtuje się nieco poniżej średniej wartości wskaźnika (notowanego od 2001 r.)" - oceniają analitycy.

Podobnie jak oceny stanu zamówień zagranicznych, bardziej optymistyczne niż w poprzednim badaniu są także oczekiwania przedsiębiorstw odnośnie sprzedaży eksportowej w I kw. 2011 r. Tu jednak skala poprawy jest wyraźnie słabsza, a poziom wskaźnika prognoz eksportu od około roku jest względnie stabilny.

"W ostatnim badaniu odnotowano wyhamowanie tendencji spadkowej wskaźnika prognoz nowych umów eksportowych, obserwowanej w ostatnich trzech kwartałach. Obecna wartość wskaźnika (5,3 pkt.) jest wyższa niż w analogicznym kwartale poprzedniego roku ale nadal poniżej swojej średniej" - zauważył bank centralny.

W ostatnim badaniu kurs złotego w relacji do września 2010 r. lekko się osłabił względem euro i nieznacznie umocnił względem dolara. Nie zmieniła się zatem istotnie konkurencyjność cenowa polskiego eksportu rozliczanego w tych walutach i nadal utrzymywała się na wysokim poziomie.

"W związku z lekką deprecjacją złotego względem euro odnotowano spadek odsetka przedsiębiorstw, dla których kurs rzeczywisty EUR/PLN kształtował się poniżej kursu granicznego (z 22% we wrześniu 2010 r. do 18% w grudniu 2010 r.). Zmniejszył się także odsetek podmiotów, dla których kurs rzeczywisty USD/PLN kształtował się poniżej kursu brzegowego opłacalności eksportu rozliczanego w dolarze. Odsetek ten w grudniu wyniósł 13%, wobec 16% odnotowanych we wrześniu 2010 r." - podkreśla NBP.

W związku z niewielką zmianą wartości złotego względem euro oraz dolara (w grudniu 2010 r. w relacji do września) nie zmieniła się w istotny sposób opłacalność sprzedaży zagranicznej ankietowanych przedsiębiorstw. Udział nieopłacalnego eksportu w sprzedaży eksportowej wyniósł w grudniu 4,2%, tyle co we wrześniu, natomiast odsetek eksporterów sygnalizujących problem nieopłacalnego eksportu nieznacznie wzrósł do 16,4% (wobec 16,1% w III kw. 2010 r.).

"Zarówno udział nieopłacalnego eksportu w sprzedaży eksportowej jak i odsetek podmiotów informujących o nieopłacalnym eksporcie kształtują się na relatywnie niskich poziomach. Pomimo że wskaźnik bariery kursu walutowego jest obecnie na jednym z najniższych poziomów w swojej historii, kurs walutowy od dwóch lat pozostaje drugą najczęściej podawaną przez ankietowane podmioty barierą (po problemach z popytem). Ze względu na korzystny z punktu widzenia wielu ankietowanych eksporterów poziom kursu można przypuszczać, że dla tej grupy większym problemem są obecnie jego wahania" - podsumowuje raport.

Podstawą opracowania są wyniki szybkiego monitoringu NBP, przeprowadzonego w grudniu 2010 r. na próbie 1015 podmiotów niefinansowych, reprezentujących wszystkie sekcje PKD (poza rolnictwem, rybołówstwem i leśnictwem), zarówno sektor niepubliczny, jak i publiczny, przedsiębiorstwa z sektora MSP oraz duże jednostki.