UKE gromadzi i cyklicznie przekazuje do BEREC (instytucja zrzeszająca europejskich regulatorów rynku telekomunikacyjnego) dane dotyczące wolumenu ruchu, przychodów i opłat za usługi w roamingu międzynarodowym. Analiza jest kontynuacją prac UKE z lat poprzednich i jest elementem przeglądu wdrażania stawek roamingowych przez operatorów sieci komórkowych w Polsce.
Wysokość stawek roamingowych na terenie Unii Europejskiej (tzw. eurotaryfa) reguluje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii. Celem tego rozporządzenia jest niwelowanie różnic pomiędzy taryfami krajowymi a stawkami za usługi realizowane podczas gdy przebywamy na terenie innego kraju unijnego.
Regulacją objęte są opłaty hurtowe i detaliczne za usługi głosowe (wykonywanie i odbieranie połączeń telefonicznych), SMS, MMS i transmisję danych w roamingu, poprzez ustalenie średnich stawek hurtowych i maksymalnych stawek detalicznych dla powyższych usług.
Celem analizy jest zobrazowanie wolumenu ruchu, przychodów, stawek detalicznych i hurtowych za poszczególne usługi w roamingu, jak również porównanie wysokości cen za poszczególne usługi realizowane w roamingu międzynarodowym w odniesieniu do cen za analogiczne usługi krajowe.
Prezentowane w pierwszej części analizy dane obejmują okres drugiego półrocza 2012 r. oraz I kwartału 2013 r. i pochodzą od operatorów komórkowych posiadających własne sieci (MNO), jak również od operatorów sieci wirtualnych (MVNO).
Porównując okresy obowiązywania stawek regulowanych należy zauważyć, iż obniżka stawek eurotaryfy z lipca 2012 r. przełożyła się pozytywnie na wzrost aktywności polskich klientów sieci komórkowych przebywających za granicą na terenie UE oraz EEA (Europejska Strefa Ekonomiczna, która obejmuje także Norwegię, Islandię i Lichtenstein). Dodatnią dynamikę zmian należy zauważyć zarówno w ilości łącznego czasu trwania połączeń (wykonanych i odebranych), jak i wysłanych wiadomości SMS. Zestawiając wolumeny poszczególnych usług z okresu obowiązywania poprzednich stawek z tymi obowiązującymi po 1 lipca 2012 r. zauważalny jest wzrost w korzystaniu z usług mobilnych w roamingu sięgający nawet kilkudziesięciu procent.
Zestawienie stawek w okresie obowiązywania rozporządzenia pokazuje spadki w korzystaniu z poszczególnych usług. Wiąże się to bezpośrednio z cyklicznością w generowaniu ruchu przez klientów korzystających z usług telekomunikacyjnych w roamingu międzynarodowym. Spośród wszystkich usług w roamingu międzynarodowym jedynie transmisja danych charakteryzowała się tendencją wzrostową, generując jednocześnie wzrost przychodów dla operatorów.
W III kwartale każdego roku, który obejmuje miesiące wakacyjne, widać wyraźnie zwiększenie zainteresowania usługami roamingowymi. Porównując natomiast IV kwartał do III kwartału danego roku, widać wyraźny spadek wszystkich wskaźników opisujących ruch w sieciach, jak i przychodów z usług roamingowych, co jest jednak stałym i sezonowym zjawiskiem, występującym każdego roku.
W analizowanym okresie (III kwartał 2012 - I kwartał 2013) operatorzy stosowali stawki regulowane na poziomie hurtowym dla połączeń w roamingu międzynarodowym na obszarze UE/EEA. W III i IV kwartale 2012 r. średnia stawka kształtowała się na poziomie 0,15 eur/min. I kwartał 2013 r. przyniósł jej obniżenie do poziomu 0,14 eur/min.
W analizowanym okresie nastąpił wyraźny spadek wolumenu hurtowego ruchu połączeń głosowych, co przełożyło się na zmniejszenie przychodów operatorów – spadek o 21,4% z tytułu połączeń w roamingu na obszarze UE/EEA i o 52% na obszarze pozostałych krajów świata. Dla porównania, w analogicznym okresie stawki za połączenia w roamingu dla krajów będących poza obszarem obowiązywania eurotaryfy stanowiły nawet 170% stawki na terenie UE/EEA. Podobnie sytuacja kształtowała się dla przychodów z rozliczeń hurtowych za usługi SMS i transmisji danych w roamingu międzynarodowym.
Na poziomie detalicznym analiza UKE dotyczy roamingu aktywnego, czyli usług inicjowanych przez abonentów krajowych operatorów, którzy przebywając poza Polską korzystają z usług roamingu w sieci zagranicznych operatorów telefonii komórkowej. Usługi świadczone na poziomie detalicznym w zdecydowanej większości zdominowane były przez spadki poszczególnych wolumenów. Klienci korzystający z roamingu aktywnego w analizowanym okresie odebrali mniej połączeń telefonicznych. W drugim półroczu 2012 r. przełożyło się to na spadek dynamiki przychodów operatorów z połączeń głosowych wykonanych o ponad 17% w przypadku klientów pre-paid i o ponad 14% w przypadku klientów post-paid. Dopiero I kwartał 2013 r. przyniósł ponad 5% wzrost w ilości połączeń odebranych i 4% wzrost przychodów wygenerowany przez klientów post-paid.
Przychody zarówno z połączeń głosowych wychodzących, jak i odbieranych poza krajami objętymi eurotaryfą, również charakteryzowały się tendencją spadkową. W drugim półroczu 2012 r. największy spadek przychodów (przekraczający 65%) dotyczył osób wykonujących połączenia poza strefą UE/EEA.
Koszty zarówno połączeń wykonanych, jak i odbieranych w ramach eurotaryfy dla klientów usług pre-paid były na stałym poziomie - odpowiednio 0,27 eur/min dla połączeń wykonanych oraz 0,08 eur/min dla połączeń odebranych. Podobnie wyglądała sytuacja w przypadku klientów abonamentowych: zarówno cena wykonania, jak i odebrania połączenia nie przekroczyła stawki regulowanej w rozporządzeniu.
Druga część analizy UKE dotyczy stawek detalicznych obowiązujących od 1 lipca 2013 r., tj. po kolejnej regulacji wynikającej z rozporządzenia. Wprowadziło ono maksymalne stawki za usługi telekomunikacyjne w roamingu międzynarodowym na terenie krajów UE/EEA.
Źródłem informacji o aktualnych cenach za poszczególne usługi w roamingu międzynarodowym były strony internetowe operatorów sieci komórkowych działających w Polsce, z których dnia 10 lipca 2013 r. pobrano cenniki i regulaminy dla poszczególnych taryf. W przypadku, gdy dana usługa nie była świadczona przez konkretny podmiot, nie znalazła się ona w zestawieniu.
Osoby wykonujące połączenia w roamingu w ramach obszaru UE/EEA w zdecydowanej większości przypadków płaciły stawkę na poziomie regulowanym, tj. 1,22 zł/min. Najniższy koszt minuty połączenia w roamingu dotyczył osób korzystających z oferty pre-paid Red Bull Mobile, gdzie koszt jednej minuty połączenia wynosił 0,99 zł/min. Stawki za połączenia głosowe w ofercie krajowej w analizowanym okresie wahały się od 0,00 zł/min (klienci biznesowi Orange) do 0,55 zł/min (klienci abonamentowi Dialog).
W przypadku połączeń odbieranych w roamingu w zdecydowanej większości przypadków klienci ponosili opłaty na poziomie ustalonym w rozporządzeniu, czyli 0,36 zł/min. Podobnie jeśli chodzi o wysyłanie wiadomości SMS i transmisję danych w roamingu międzynarodowym przeważała stawka na poziomie regulowanym, wynosząc 0,41 zł/SMS oraz 2,30 zł/MB danych.
