Przez drugą połowę poprzedniej dekady obserwowany był wyraźny wzrost wskaźnika ubankowienia Polaków. Wyniki badań publikowanych przez Narodowy Bank Polski wskazują, że w 2006 r. z usług bankowych korzystała niespełna połowa Polaków, podczas gdy w roku 2009 ubankowieni stanowili już 3/4 populacji dorosłych Polaków.
Tymczasem w II kwartale bieżącego roku posiadanie konta bankowego deklarowało, podobnie jak w roku ubiegłym, 77% dorosłych Polaków oraz niemal co dziesiąty przedstawiciel młodzieży w wieku 15-17 lat. Deklaracje te potwierdzają się w rzeczywistości - szacuje się, że na rynku funkcjonuje ok. 26 mln rachunków. W Polsce mieszka ponad 31 mln dorosłych Polaków – gdyby każdy miał jeden rachunek, wskaźnik ubankowienia wynosiłby ponad 80%. Część z nas, szczególnie osoby w wieku 25-39 lat, posiada więcej niż jedno konto, co tłumaczy nieco niższy odsetek Polaków korzystających z rachunku bankowego.
Podstawa: reprezentatywna próba Polaków w wieku 18+, n=5212.
Jak pokazują badania z poprzednich lat, większość „nieubankowionych” nie czuje potrzeby korzystania z usług banków lub też woli tradycyjną gotówkę. Dotyczy to głównie najstarszych osób. Zdecydowane zwolnienie dynamiki wskaźnika ubankowienia w poszczególnych grupach wiekowych może oznaczać, że do większości osób, które mogłyby skusić się na otwarcie rachunku, banki już dotarły.
Nie oznacza to jednak zbliżającego się zatrzymania wzrostu rynku. W najmłodszych grupach korzystanie z usług oferowanych przez instytucje finansowe jest popularne, a te, starzejąc się, będą wpływać na powolną zmianę proporcji ubankowienia. Ponadto, coraz częstszym zjawiskiem jest posiadanie konta w kilku bankach, choć często wynika to po prostu z wymagań danego produktu finansowego (np. kredyt w innym banku).
Polska na tle Unii Europejskiej wyróżnia się zdecydowanie niższym wskaźnikiem ubankowienia niż w większości państw członkowskich. U naszych północnych sąsiadów z państw skandynawskich w 2009 r. niemal każdy obywatel korzystał z usług bankowych (Finlandia i Dania: 99%, Szwecja: 98%). Już wtedy przegoniły nas Czechy i Słowacja.
W Polsce konto posiadają prawie wszystkie osoby z wyższym wykształceniem. Są to najczęściej przedstawiciele takich grup społecznych jak kadra, pracownicy umysłowi, właściciele firm lub pracujący w handlu. Nieposiadających konta bankowego najwięcej jest w mniejszych miejscowościach, szczególnie na wsiach, w których dostęp do usług bankowych jest ograniczony (niemal połowa osób, które nie posiadają konta, mieszka na wsi). Nie są to osoby zamożne - jedynie co dziesiąta z nich deklaruje, że posiada dochód przekraczający 1500 zł netto.
Wykres prezentuje odsetek osób w danej grupie posiadających konto bankowe. Podstawa: reprezentatywna próba Polaków w wieku 15+, n=5391.
W których bankach Polacy posiadają konta bankowe? Liderem niezmiennie jest PKO Bank Polski - 27% posiadających konto wybrało właśnie ten bank. Na kolejnej pozycji Polacy wymieniają PekaO SA oraz ING Bank Śląski (odpowiednio: 13% i 11%). Silną pozycję zajmują banki wybierane najczęściej przez ludzi młodych: BZ WBK (9%) i internetowy mBank (6%) oraz obecne głównie na terenach wiejskich banki spółdzielcze (8%).
Wykres prezentuje odsetek posiadaczy kont w danym banku. Podstawa: posiadacze kont bankowych, n=4092
Badanie PBS Loyalty Benchmark zostało zrealizowane w I połowie 2012 r. na reprezentatywnej próbie Polaków w wieku 15+, n=5391.
