Od 2014 r. Komisja Europejska monitoruje postępy państw członkowskich w zakresie cyfryzacji i publikuje coroczne sprawozdania dotyczące indeksu gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego (DESI).
Każdego roku sprawozdania zawierają profile krajów, dzięki którym państwa członkowskie mogą określić obszary wymagające priorytetowych działań, oraz rozdziały tematyczne przedstawiające analizę na poziomie UE w kluczowych obszarach polityki cyfrowej. DESI pozwala na klasyfikowanie państw członkowskich według poziomu ich cyfryzacji i analizowanie ich względnych postępów w ciągu ostatnich pięciu lat, uwzględniając punkt wyjścia tych państw.
Polska: Powoli do przodu
Tegoroczny raport zaznacza, że jak dotąd cyfryzacja w UE przebiega w różnym tempie, choć istnieją oznaki wyrównywania poziomu między państwami w tym obszarze. Chociaż kraje będące liderami są cały czas te same, znaczna grupa państw członkowskich plasuje się blisko średniej UE.
W edycji na 2022 r. indeksu DESI, na tle 27 państw członkowskich UE Polska plasuje się na 24. miejscu. W latach 2017–2022 zagregowany wynik DESI w odniesieniu do naszego kraju przekroczył jednak nieco unijną średnią, co świadczy o tym, że Polska nadrabia zaległości w stosunku do reszty UE.
W dokumencie zauważono jednak, że nadal występuje trwała luka, jeśli chodzi o kategorię „Kapitał ludzki”, w której Polska zajmuje 24. miejsce z wynikiem poniżej średniej we wszystkich wskaźnikach. Jedynie 43 proc. osób w wieku od 16 do 74 lat posiada co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe (średnia unijna to 54 proc.), a 57 proc. – co najmniej podstawowe umiejętności tworzenia treści cyfrowych (średnia unijna – 66 proc.).
Opracowanie wskazuje, że jeśli chodzi o odsetek absolwentów kierunków w dziedzinie ICT, Polska nadal plasuje się poniżej średniej UE. Niedobór specjalistów ma z kolei istotny wpływ na absorpcję technologii cyfrowych przez przedsiębiorstwa.
Jedynie 18 proc. polskich firm zapewnia specjalne szkolenia w zakresie ICT, co w połączeniu z niskim poziomem umiejętności cyfrowych i niską skłonnością kadry kierowniczej do inwestowania w tym obszarze uniemożliwia przedsiębiorstwom, w szczególności MŚP, pełne wykorzystanie potencjału gospodarki cyfrowej.
Poza tym Polska cechuje się niskim odsetkiem specjalistów w dziedzinie technologii cyfrowych wśród ludności aktywnej zawodowo, zaś zdaniem analityków przyszłość w tym zakresie nie rysuje się w jasnych barwach biorąc pod uwagę niski wskaźnik naboru na studia i niską liczbę absolwentów w dziedzinie ICT.
DESI zaznacza, że technologie cyfrowe nadal zyskują na popularności wśród polskich przedsiębiorstw – 19 proc. korzysta z rozwiązań w chmurze, a 32 proc. angażuje się w elektroniczną wymianę informacji (średnia w UE wynosi 38 proc.). Istnieje jednak nadal luka, którą należy zlikwidować do 2030 r., aby osiągnąć cel Cyfrowej Dekady w zakresie chmury obliczeniowej, dużych zbiorów danych i sztucznej inteligencji (AI). Obecne wykorzystanie tych technologii waha się od 3 do 19 proc. w porównaniu z unijnym celem 75 proc. do 2030 r.
Według autorów opracowania ważne jest, aby zwiększyć wysiłki polskich przedsiębiorstw na rzecz dalszej cyfryzacji i ich potencjał w tym obszarze, ponieważ jedynie 40 proc. osiąga co najmniej podstawowy poziom wykorzystania technologii cyfrowych (średnia UE: 55 proc.). Nie idzie to w parze z celem Cyfrowej Dekady, zgodnie z którym do 2030 r. nie mniej niż 90 proc. sektora MŚP powinno dysponować „co najmniej podstawowym poziomem” wykorzystania technologii cyfrowych.
Jeśli chodzi o otwarte dane, to według DESI 2022 Polska osiąga bardzo dobry wynik (95 proc. w porównaniu z 81 proc. w przypadku UE). W rankingu pt. „Stopień zaawansowania wdrożenia polityki otwartych danych w 2021 r.” Polska plasowała się na czwartym miejscu, czyli znacznie powyżej średniej unijnej.
