"Nawet mimo obowiązywania w przepisach Kodeksu pracy od dnia 7 kwietnia 2023 r. regulacji dotyczących pracy zdalnej - nie w każdym przypadku pracodawca może zezwolić na jej wykonywanie" – przekazał PAP Sebastian Kryczka.
Katalog prac, które nie mogą być wykonywane w ramach pracy zdalnej
Zwrócił uwagę na to, że Kodeks pracy zawiera katalog prac, które nie mogą być wykonywane w ramach pracy zdalnej - przede wszystkim dotyczy do prac szczególnie niebezpiecznych.
Ponadto pracodawca nie ma możliwości wyrażenia zgody na wykonywanie pracy zdalnej, jeżeli warunki techniczne oraz lokalowe na to nie pozwalają. Zaznaczył, że "ocena w powyższym zakresie obciąża wprawdzie pracownika - jednak może być zweryfikowana przez pracodawcę w ramach kontroli pracy zdalnej w miejscu jej wykonywania".
Przypomniał, że przepisy ustawy zmieniającej kodeks pracy z dniem 7 kwietnia 2023 r. uchylają pracę zdalną określoną w art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Praca zdalna także podlega kontroli, a Państwowa Inspekcja Pracy jako organ kontroli i nadzoru ma obowiązki realizować swoje działania niezależnie od miejsca wykonywania pracy. "Trudno oczywiście oczekiwać, że w każdym przypadku inspektorzy będą wizytowali domy pracowników zdalnych - nie można jednak wykluczyć takiej wizyty w sytuacji, gdy dojdzie do wypadku ciężkiego lub śmiertelnego z udziałem pracownika zdalnego" – powiedział.
Według Kryczki w typowych przypadkach kontrole będą kontrolami u pracodawców i będą obejmowały kwestie proceduralne związane z wprowadzeniem pracy zdalnej, ocenę ryzyka zawodowego pracowników zdalnych, jak również kwestie związane z opracowaniem informacji dla pracowników w zakresie bezpiecznego wykonywania pracy. Kontrole mogą również dotyczyć zakazu wykonywania w ramach pracy zdalnej poszczególnych rodzajów prac - które wyłączone są przez przepisy dotyczące pracy zdalnej.
Jakie nieprawidłowości
Podczas kontroli mogą pojawić się pewne nieprawidłowości. Kryczka zaznaczył, że mogą one dotyczyć zarówno przepisów wspólnych dla wszystkich pracowników - niezależnie od tego czy wykonują pracę w ramach pracy zdalnej czy też nie. Najczęściej będą to nieprawidłowości związane ze specyfiką rozwiązań przewidzianych dla pracy zdalnej.
"Nieprawidłowości w szczególności mogą dotyczyć organizacji stanowiska pracy pracownika zdalnego, niewypłacania świadczeń związanych z pracą zdalną, niewypełnienia właściwych obowiązków o charakterze proceduralnym przez pracodawców. Nieprawidłowości mogą również dotyczyć kwestii wypadkowych - w sytuacji gdyby pracodawca postanowił, że wypadki pracowników zdanych są wyłącznie ich prywatną sprawą" – powiedział Kryczka.
27 stycznia prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Wprowadza ona definicję pracy zdalnej do Kodeksu pracy. Zgodnie z nią jest to wykonywanie pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Nowela przewiduje pracę zdalną całkowitą, jak i hybrydową, stosownie do potrzeb konkretnego pracownika i pracodawcy, a także umożliwienie polecenia pracownikowi pracy zdalnej w szczególnych przypadkach. To m.in. czas obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu epidemii czy pożaru lub zalania w zakładzie pracy.
Przepisy dotyczące pracy zdalnej wejdą w życie 7 kwietnia.
