Ogólnie pod pojęciem czynności sprawdzających dokonywanych przez organy podatkowe rozumie się, w myśl przepisów zawartych w Ordynacji Podatkowej, czynności mające na celu sprawdzenie terminowości składania przez podatników deklaracji podatkowych, jak również dokonywania przez nich wpłat zadeklarowanych kwot podatków. Ponadto działania te mają na celu stwierdzenie formalnej i merytorycznej poprawności składanych przez podatników dokumentów podatkowych, a w razie stwierdzenia ewentualnych niezgodności ze stanem faktycznym, dokonanie korekty błędów. Wezwania do złożenia niezbędnych wyjaśnień w przypadku wątpliwości W celu prowadzenia czynności sprawdzających organy podatkowe dysponują szeregiem narzędzi i uprawnień. Przede wszystkim, w razie wątpliwości co do poprawności złożonej deklaracji podatkowej lub jej braku, podatnik może zostać wezwany do złożenia niezbędnych wyjaśnień lub nawet do uzupełnienia wskazanych przez organ podatkowy braków w wyznaczonym terminie. Ponadto w przypadku niezłożenia deklaracji w terminie, podatnik może spodziewać się wezwania do złożenia dokumentów wraz z wyjaśnieniami dotyczącymi przyczyny tego zaniedbania. Warto również podkreślić fakt, że jeżeli pojawiają się wątpliwości dotyczące zasadności zwrotu podatku, organ podatkowy może postanowić o przedłużeniu terminu przypadającego na jego zwrot, aż do momentu zakończenia czynności sprawdzających. Sprawdzanie i ewentualna korekta błędów zawartych w deklaracjach podatkowych W razie stwierdzenia błędów rachunkowych lub oczywistych pomyłek w złożonych deklaracjach podatkowych, organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających, może dokonać niezbędnej korekty pod warunkiem, że zmiana wysokości zobowiązania podatkowego, kwoty nadpłaty, zwrotu podatku lub wysokości straty w wyniku tej korekty nie przekracza kwoty 1.000 zł. W przypadku dokonania zmian, organ podatkowy uwierzytelnia kopię skorygowanej deklaracji i jest zobowiązany do doręczenia jej podatnikowi wraz z informacją dotyczącą dokonanych zmian. Warto zaznaczyć, że podatnik ma prawo do wniesienia sprzeciwu w terminie 14 dni od doręczenia deklaracji. Jeżeli jednak nie złoży sprzeciwu w tym terminie, korekta dokonana przez organ podatkowy wywołuje skutki prawne równoważne z korektą dokonaną przez samego podatnika. W innym przypadku, organ podatkowy zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz o złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji poddaje się w wątpliwość. Sprawdzanie dokumentów oraz potwierdzanie prawa do ulg podatkowych Warto również wspomnieć, że organ podatkowy ma prawo zweryfikować przynależność ulg podatkowych, z których skorzystał podatnik. W sytuacji wzbudzającej jakiekolwiek wątpliwości, podatnik zostanie poproszony o okazanie dokumentów lub ich fotokopii, potwierdzających możliwość skorzystania z danej ulgi podatkowej. Warto zaznaczyć, że instytucje finansowe, w tym także banki, zobowiązane są do sporządzenia i przekazania informacji o zdarzeniach stanowiących podstawę do skorzystania z ulgi podatkowej przez podatnika, wykazującego te operacje w deklaracji podatkowej. Następuje to na wyraźne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub urzędu celnego. Jednak to nie wszystko, w związku z prowadzonym postępowaniem podatkowym lub kontrolą podatkową, organ podatkowy może zażądać nie tylko od podatnika, ale także od jego kontrahentów, wykonujących działalność gospodarczą, dokumentów, w zakresie objętych kontrolą od podatnika, w celu sprawdzenia ich rzetelności i prawidłowości. Oględziny lokalu mieszkalnego Mało kto wie, że za zgodą podatnika, organ podatkowy może dokonać oględzin lokalu mieszkalnego lub jego część, jeżeli jest to konieczne w celu weryfikacji zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożonej deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesionych wydatków na cele mieszkaniowe. Taka czynność dokonywana przez pracownika organu podatkowego związana jest zazwyczaj ze skorzystaniem przez podatnika z ulgi inwestycyjnej.
Dominik Mędrzycki, księgowy Tax Care Elżbieta Węcławik, Tax Care
