Zmarł Wojciech Karpiński - pisarz, eseista, historyk sztuki

W Paryżu zmarł nagle w wieku 77 lat Wojciech Karpiński, pisarz, eseista, historyk sztuki, krytyk literacki - podało na Facebooku Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura.

pap / bcz
pap / bcz
Udostępnij artykuł:
Zmarł Wojciech Karpiński - pisarz, eseista, historyk sztuki
Wojciech Karpiński

Wojciech Karpiński urodził się 11 maja 1943 w Warszawie. Zmarł w Paryżu we wtorek. W 1966 r. ukończył studia romanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim, następnie studiował tam filozofię, a od 1967 prowadził zajęcia z literatury francuskiej. W latach 60. związał się ze środowiskiem paryskiej „Kultury”, gdzie od 1970 publikował pod pseudonimami.

W czasie wyjazdów na Zachód, od lat 60., poznał ważnych dla niego "pisarzy zbójeckich", jak nazwał ich po latach w książce im poświęconej - Aleksandra Wata, Konstantego Jeleńskiego, Józefa Czapskiego, Witolda Gombrowicza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Jerzego Stempowskiego, Czesława Miłosza; odtąd zajmował się popularyzacją i interpretacją ich dzieł i myśli.

W 1970 doktoryzował się, w tym samym roku został usunięty z UW w związku ze skazaniem jego brata Jakuba Karpińskiego w procesie politycznym (tzw. proces taterników). W latach 1971–1973 był sekretarzem Komitetu Neofilologicznego Polskiej Akademii Nauk. W latach 1972–1979 redagował rubrykę „Literatura francuska” w „Pamiętniku Literackim”. W połowie lat 70. Karpiński redagował w „Tygodniku Powszechnym” rubrykę „Tematy i refleksje”. W 1974 został członkiem redakcji miesięcznika „Twórczość”. W 1975 podpisał tzw. List 59, przeciwko zmianom w Konstytucji PRL. Uczestniczył w pracach Polskiego Porozumienia Niepodległościowego. W 1979 r. wraz z Marcinem Królem założył pismo „Res Publica”.

Od 1980 r. należał do „Solidarności”. W 1981 wyjechał do USA na zaproszenie U.S. International Agency (Educational and Cultural Agency). Po ogłoszeniu stanu wojennego, mimo że przebywał w USA, znalazł się na oficjalnej liście internowanych tzw. „ekstremistycznych działaczy +Solidarności+ oraz innych nielegalnych organizacji” ogłoszonej na łamach „Trybuny Ludu” (17 XII 1981). W marcu 1982 roku zeznawał przed Komisją Spraw Zagranicznych Senatu USA w sprawie represji w PRL. W latach 1982–2002 należał do komitetu wykonawczego Funduszu Pomocy Niezależnej Literaturze i Nauce Polskiej w Paryżu. Od 1982 był członkiem redakcji „Zeszytów Literackich” i mieszkał we Francji.

Po emigracji w coraz większym stopniu koncentrował się na zagadnieniach związanych ze sztuką, liczne podróże dostarczały mu inspiracji. W 1995 roku Karpiński opublikował "Fajkę van Gogha", książkę biograficzną o niezrozumianym geniuszu opartą o dokumenty źródłowe i korespondencję van Gogha.

Najbardziej znane zbiory esejów Karpińskiego to m.in. "Pamięć Włoch" (1982), zbierająca szkice o Wenecji, Piero della Francesca, Piranesim czy Machiavellim, "Książki zbójeckie" (1988) i "Herb wygnania" (1989) poświęcone pisarzom emigracyjnym m.in. Gombrowiczowi, Miłoszowi, Herlingowi-Grudzińskiemu, Nabokovowi czy Sołżenicynowi.

Wieloletnia przyjaźń połączyła Karpińskiego z Józefem Czapskim. Oprócz wielu szkiców, francuskiego wyboru jego twórczości i jego korespondencji z Jeleńskim, Karpiński poświęcił mu też książkę biograficzną "Portret Czapskiego" wydaną w 1996 roku.

Do najnowszych dzieł Karpińskiego należą osobiste "Obrazy Londynu" (2014), zbierające wyimki z dziennika podróży do stolicy Anglii, wizyt w tamtejszych muzeach i galeriach i odbytych tam spotkań oraz, kolejna w dorobku autora, książka biograficzna - poświęcony wybitnemu tłumaczowi i publicyście Henrykowi Krzeczkowskiemu "Henryk"(2016).

Karpiński był wielokrotnie nagradzany: otrzymał m.in. nagrodę Fundacji im. Kościelskich (1975), Ingram Merrill Award (1978), nagrodę Fundacji A. Jurzykowskiego (1989), Nagrodę Ministra Kultury (2004) i Nagrodę Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie im. Włady Majewskiej (2013). W 2012 roku odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne osiągnięcia w pracy twórczej oraz działalności publicystycznej i wydawniczej, za zasługi w popularyzowaniu literatury".

Ostatnim dziełem Karpińskiego był cykl esejów na czas pandemii publikowanych na stronach Instytutu Literackiego Kultura "129 dni Kultury".

PRACA.WIRTUALNEMEDIA.PL

NAJNOWSZE WIADOMOŚCI

REM oddala skargę policji na reportaż "Superwizjera TVN"

REM oddala skargę policji na reportaż "Superwizjera TVN"

Co trzyma Polaków przy płatnej telewizji? TVN24 na czele

Co trzyma Polaków przy płatnej telewizji? TVN24 na czele

PTWP znów kupuje. Tym razem w eventach

PTWP znów kupuje. Tym razem w eventach

Odejście po dwóch dekadach. Zbigniew Parafianowicz żegna się z "Dziennikiem Gazetą Prawną"

Odejście po dwóch dekadach. Zbigniew Parafianowicz żegna się z "Dziennikiem Gazetą Prawną"

PKO BP szuka platformy do monitoringu i moderacji treści w internecie

PKO BP szuka platformy do monitoringu i moderacji treści w internecie

Ilu widzów miało "Ostre cięcie"? TVN Style szykuje kolejną edycję

Ilu widzów miało "Ostre cięcie"? TVN Style szykuje kolejną edycję