O sklepach x-kom w ostatnich dniach głośno było z powodu okoliczności zwolnienia pracownicy, która na TikToku opisała, że pożegnano się z nią dzień po tym, jak wróciła z urlopu macierzyńskiego. Po fali krytyki szef i większościowy udziałowiec firmy Michał Świerczewski wyjaśnił, że w trakcie jej urlopu stanowisko zajmowane przez kobietę zostało zlikwidowane w ramach reorganizacji działu wsparcia, a spółka akurat nie mogła jej zaproponować innej funkcji.
- Takie historie zdążają się u nas niezwykle rzadko, albo wcale. Przez 2 ostatnie lata na 101 kobiet wracających po dłuższych nieobecnościach związanych z urlopami macierzyńskimi lub wychowawczymi 96 otrzymało od nas propozycję powrotu na swoje dotychczasowe stanowisko pracy. Pewnie, że lepiej by było jakby to było 100%. Ale nie zawsze się da - przyznał Świerczewski.
x-kom bez 14 proc. pracowników
Dane ze sprawozdań finansowych x-komu pokazują, że od dwóch lat firma nie rośnie już pod względem liczby pracowników. Zatrudnienie w niej zwiększyło się z 945 osób na koniec 2017 roku do 1 285 cztery lata później.
Potem natomiast nastąpiły spadki: do 1 256 na koniec 2022 roku i 1 083 rok później. Tym samym w 2023 roku z firmy ubyło 173 pracowników. To spadek o 13,8 proc.
W efekcie koszty wynagrodzeń zmalały w ub.r. ze 105,04 do 100,97 mln zł, a wydatki na ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia pracownicze - z 22,14 do 20,73 mln zł.
Spadek obszarze pracowniczym był dużo głębszy od dynamiki łącznych wydatków operacyjnych x-kom, które zmalały w ub.r. o 0,7 proc. do 2,87 mld zł. Stanowiąca ich zdecydowaną większość wartość sprzedanych towarów i materiałów zmniejszyła się z 2,59 do 2,58 mld zł.
Firma ograniczyła też wydatki na usługi obce (ta kategoria obejmuje m.in. koszty działań marketingowych) - ze 111,14 do 105,43 mln zł, a także na zużycie materiałów i energii - z 14,45 do 12,52 mln zł.
Natomiast pozostałe koszty operacyjne sięgnęły w ub.r. 14,56 mln zł, wobec 12,84 mln zł rok wcześniej. Wzrost nastąpił głównie wskutek 3,67 mln zł kosztów utylizacji i niedoborów inwentaryzacyjnych (przed rokiem były zerowe). Zaś wydatki finansowe skurczyły się r/r z 23,08 do 3,68 mln zł, bo bilansu firmy nie obciążyły już koszty aktualizacji posiadanych aktywów finansowych (w 2022 roku wyniosły one 21,31 mln zł).
x-kom już nie rośnie sprzedażowo
Przychody x-komu w 2023 roku wyniosły 2,88 mld zł, co wobec 2,91 mld zł rok wcześniej oznacza spadek o 1 proc. Wpływy firmy ze sprzedaży towarów zmalały rok do roku z 2,786 do 2,764 mld zł zaś te z usług (głównie towarzyszących sprzedawanym urządzeniom) - ze 120,95 do 113,49 mln zł.
To pierwszy od lat spadek przychodów x-komu. W 2022 roku spółka wypracowała jeszcze niewielki wzrost (o 2,5 proc. do 2,91 mld zł), a wcześniej przez pięć lat podwoiła swoją sprzedaż: w 2016 roku wyniosła ona 1,3 mld zł, rok później 1,43 mld zł, w 2018 roku już 1,61 mld zł, a w 2019 roku 1,83 mld zł. Dynamika przyspieszyła w okresie epidemii: w 2020 roku przychody sięgnęły już 2,47 mld zł, a rok później - 2,83 mld zł.
Firma prawie całość przychodów osiąga w kraju. Te ze sprzedaży zagranicznej zmalały w ub.r. ze 150,75 do 89,27 mln zł. x-kom to sieć ok. 30 sklepów stacjonarnych i platforma e-commerce ze sprzętem elektronicznym.
W sprawozdaniu wyliczyła, że w ub.r. prace rozwojowe prowadziła głównie w obszarze cyfrowym. Przygotowała m.in. nowe odsłony swojej aplikacji mobilnej i serwisu www, wirtualnego doradcę klienta oraz inteligentny systemu zarządzania produktami w oparciu o sztuczną inteligencję.
Z kolei pozostałe przychody operacyjne poszły w górę z 42,13 do 49,76 mln zł (głównie dzięki wzrostowi z 15,64 do 34,51 mln zł premii pieniężnych i innych), a wpływy finansowe - z 9,48 do 21,71 mln zł (przychody z odsetek zwiększyły się z 6,04 do 10,1 mln zł, do tego doszło w ub.r. 11,51 mln zł z aktualizacji aktywów finansowych).
Na poziomie operacyjnym zyskowność x-komu nieco zmalała - z 46,34 do 43,74 mln zł. Natomiast dzięki korzystnemu bilansowi wpływów i kosztów finansowych i spadkowi kwoty zapłaconego podatku dochodowego (z 4,73 do 2,23 mln zł) zysk netto podskoczył z 28,02 do 59,54 mln zł.
Mała dywidenda, duży kapitał
Kontrolę właścicielską nad firmą sprawuje jej prezes Michał Świerczewski, który ma 96 proc. udziałów. 1 proc. należy do Elżbiety Świerczewskiej, a 3 proc. to walory umorzone.
Z zeszłorocznego zysku zdecydowaną większość - 58,3 mln zł - przeznaczono na kapitał zapasowy, zaś 1,24 mln zł trafiło do udziałowców jako dywidenda. W efekcie kapitały własne zwiększyły się z 300,02 do 359,57 mln zł. Spółka na koniec ub.r. miała 320,95 mln zł krótkoterminowych aktywów finansowych, z czego 201,5 mln zł na rachunkach bankowych.
W poniższej grafice bieżący rok obrotowy to 2023, a poprzedni - 2022
