W cyklu podsumowań 2013 roku w mediach i marketingu przyszedł czas na segment portali internetowych. Dla Wirtualnemedia.pl analizują, oceniają i prognozują szefowie najważniejszych wydawców i organizacji branżowych.
>>> Polska reklama: jaka była w 2013, jaka będzie w 2014? (agencje)>>> Rok 2013 w polskiej e-reklamie, prognozy na 2014 (sieci, wydawcy, agencje)>>> Polska branża interaktywna: jaki był 2013 rok, co w 2014?>>> Social media w Polsce: podsumowanie 2013, prognozy na 2014>>> Internet i marketing mobilny: podsumowanie 2013 roku, prognozy na 2014>>> Rok 2013 w e-commerce, prognozy na 2014>>> 2013 rok pod lupą branży PR, prognozy na 2014>>> Branża SEO/SEM: jaki był 2013 rok, co w 2014>>> Rok 2013 pod lupą branży telewizyjnej, prognozy na 2014
Grzegorz Tomasiak, prezes Wirtualnej Polski
Wydarzenie rokuZa transakcję roku można bez wątpienia uznać połącznie potencjałów Wirtualnej Polski i Grupy o2. Po finalizacji transakcji powstanie silna grupa medialna, która będzie nowym liderem w segmencie portali horyzontalnych w Polsce.
Sukces rokuMimo kryzysu na rynku, reklama w sieci ma wzrosnąć o ok. 7 proc. (szacunki ZenithOptimedia Group). Będzie to niewątpliwy sukces branży internetowej.
Oczywiście w tym kontekście nie można nie wspomnieć o powrocie Yahoo na szczyt listy najpopularniejszych witryn w USA. Portalowi udało się pokonać Google’a. Portale wciąż mają się dobrze, bo ludzie w dalszym ciągu chcą mieć wszystkie informacje zebrane w jednym miejscu, zawsze pod ręką.
Porażka rokuProgram inwigilacji internetu prowadzony na szeroką skalę przez amerykańskie służby.
Człowiek rokuMarissa Mayer, która pokazała, że w portalach wciąż drzemie siła i duży potencjał.
Trend rokuPrzyszłością portali są wideo, kontent własny oraz mobile. Widać, że zarówno zagraniczne, jak i rodzime podmioty idą właśnie w tym kierunku. Obserwujemy rosnący popyt na usługi mobilne we wszystkich kluczowych branżach. Co prawda w Polsce nieustannie stawiać też trzeba na edukację w tym obszarze, jednak młody internauta to dziś, w dużej mierze, użytkownik mobilny, który chce mieć dostęp do unikalnych treści tu i teraz. Zarówno my, jak i konkurencja, musimy mu to zapewnić.
Prognoza na 2014Przyszły rok przyniesie niewątpliwie zmiany na rynku portali w Polsce. Będziemy obserwować proces konsolidacji i walkę między Grupą Wirtualna Polska a Grupą Onet - RASP. Gra będzie toczyć się o pozycję lidera, a co za tym idzie - o budżety reklamowe.
Portale w dalszym ciągu będą rozwijać szeroko pojęte wideo. Wydawcy będą inwestować w materiały zdjęciowe oraz infografiki. Przybywać będzie też relacji na żywo i live blogów. Dużą wagę będą również przykładać do pracy nad jakością treści i ich ekskluzywnością. Będziemy obserwować postępowanie trendu upraszczania wyglądu stron www. Dominował będzie minimalizm, tym bardziej że jest on bardzo przyjazny urządzeniom mobilnym.
Portale w dalszym ciągu będą szukać nowych form czerpania zysków. E-commerce będzie przybierać na znaczeniu w ich dzielności. Dalej będą wchodzić w mobile i jednocześnie szukać efektywnych sposobów na jego monetyzację.
Michał Brański, członek zarządu Grupy o2
Wydarzenie rokuNa rodzimym rynku zdecydowanie połączenie Grupy o2 z Wirtualną Polską i stworzenie Grupy WP. Z uwagą śledzimy transformację i serię akwizycji Yahoo, po tym jak stery przekazano w ręce Marissy Meyer, bowiem i w naszym interesie jest odbudowanie wśród inwestorów wiary w model biznesowy portali.
Sukces rokuNa arenie międzynarodowej szalone powodzenie Airbnb, Uber i Lyft, czyli globalnych marketplace’ów, które korzystają z wszechobecnej nadpodaży - czy to rąk do pracy, czy to zasobów materialnych (samochody, apartamenty). Wyobraźnię pobudzały sukcesy takich firm jak Gree i Supercell, ale wątpię w ich fundamenty - to w mojej ocenie efemerydy, a rynek gier free2play jest trudny jak nigdy. Polecam też zwrócić uwagę na trajektorię takich spółek jak Dropbox, Evernote, Zendesk i MongoDB.
Do miłych akcentów polskich zaliczyłbym Paczkomaty InPostu, PricePanorama.com od Manubii oraz odwagę i sprawność marketingową Estimote.com.
Porażka rokuNie mogę pogodzić się z tym, że gracze lokalni niechętnie budują koalicje. Właśnie partnerstw, współdzielenia ryzyka i kosztów przedsięwzięć oraz łączenia sił potrzebujemy, aby konkurować z globalnymi firmami.
Na arenie globalnej zawiodły Zynga, Fab.com i Groupon, przy czym ci ostatni chyba wychodzą na prostą.
Człowiek rokuMój wspólnik Jacek Świderski oraz Krzysztof Krawczyk, partner funduszu Innova Capital, za przeprowadzenie transakcji przejęcia Wirtualnej Polski przez Grupę o2.
Trend rokuTo właśnie Airbnb, Uber, Lyft, TaskRabbit, Exec i ich klony były najgorętszym tematem. Zaraz obok umieściłbym tzw. scalable native advertising solutions, czyli sponsorowane posty na Facebooku i Twitterze.
Prognoza na 2014To będzie rok makro i kontynuacji, a nie rewolucji.
Na polskim rynku portali konkurencja zaostrzy się, a o2 i WP po połączeniu będą skuteczniej konkurować z Onetem o zasoby ludzkie: dziennikarzy, menedżerów, programistów i ekspertów od interfejsów. Powinno to zaowocować przyspieszonym rozwojem technologii targetowania, poczty, ale również jakością contentu, w tym udziałem treści własnych i wideo. Sposobem na spowolnienie w segmencie są serwisy www pomagające konsumentom podejmować decyzje zakupowe; będą one konkurencją dla produktów reklamowych Google’a, które są cenione w zakresie tzw. lead generation.
Jeśli chodzi o reklamę, mijający rok był trudny - display i mailing stagnowały, bo są ściśle skorelowane z dynamiką PKB. W 2014 roku oczekujemy lekkiego odbicia, ale też nie zdajemy się wyłącznie na koniunkturę, pracując nad antyrecesywnymi produktami reklamowymi. Liczymy na dobre makro, ale wpływ mamy tylko na mikro.
Jako Grupa WP postaramy się, aby za zmianą lidera zasięgowego (po połączeniu o2, WP i dobreprogramy.pl) poszła przewaga produktowa dostrzeżona przez konsumentów i reklamodawców.
Artur Potocki, prezes Grupy Interia.pl
Wydarzenie rokuBranżowym wydarzeniem roku było z pewnością połączenie Wirtualnej Polski i Grupy o2, do którego potrzeba jeszcze tylko zgody UOKiK-u. To wydarzenie, wraz z ubiegłorocznym przejęciem Onetu przez RAS, pokazuje, że portale horyzontalne to bardzo silna i znacząca część internetowego i wydawniczego biznesu.
Warto odnotować także odbicie rynku reklamowego w ostatnich miesiącach, które w moim odczuciu dobrze wróży na kolejne kwartały.
Sukces rokuW moim odczuciu nie wydarzyło się nic spektakularnego.
Porażka rokuNie pokuszę się o wyróżnienie w tym kontekście, ponieważ uważam, że nie robi błędów ten, kto nic nie robi. Ważne jest wyciąganie wniosków i wykorzystywanie swoich doświadczeń, także tych negatywnych.
Człowiek rokuKażdy internauta, który potrafi wykorzystać sprzyjające trendy w sieci i na tym etycznie zarabiać. Do tej grupy zaliczyłbym blogerów, vlogerów i twórców produktów, które pomagają prowadzić sieciowe biznesy.
Trend rokuWyróżniłbym kilka kwestii.Można pokusić się o stwierdzenie, że zapowiadany od kilku lat rok mobile w końcu nadszedł. Co prawda, trend ten nie ma tak silnego odzwierciedlenia w wydatkach marketerów, ale obecność w nim internautów wymusi skuteczniejsze poszukiwania sposobów monetyzacji.
Coraz większa część zakupów jest realizowana w sieci, co powoduje, że na nowo definiowane są zwyczaje konsumenckie. Ostra walka o klienta przekłada się na wysokiej jakości analitykę działań internautów, co procentuje dobrej jakości ofertą dla użytkowników.
Wartościowy kontent wideo stanowi dobro poszukiwane przez internautów. Widzimy w Grupie Interia, jak dużą popularnością cieszą się zarówno materiały newsowe, jak i ciekawostki czy filmy i zamierzamy dalej inwestować w tego rodzaju treści premium.
Prognoza na 2014Dalszy wzrost udziału urządzeń mobilnych w ogólnym czasie spędzanym przez użytkowników w internecie. Wzrost znaczenia jakościowych treści zarówno tekstowych, zdjęciowych jak i wideo. Odbicie rynku reklamowego i wzrost wydatków, zwłaszcza na reklamę internetową. Dalsza konsolidacja rynku wydawców internetowych.
Paweł Nowacki, zastępca redaktora naczelnego „Dziennika Gazety Prawnej (Infor Biznes) ds. serwisów internetowych i produktów elektronicznych
Wydarzenie rokuPołączenie Wirtualnej Polski i Grupy o2 oraz finalizacja przejęcia Mediów Regionalnych przez Polskapresse. W dłuższej perspektywie obie konsolidacje będą mieć bardzo duży wpływ na rynek reklamowy. Trudniejsze zadanie przed zarządzającymi Grupą o2, którym przyjdzie budować największą grupę medialną w sieci, ale jednocześnie optymalizować koszty i przychody. Bowiem formalnie właścicielem Wirtualnej Polski zostanie fundusz private equity Innova Capital i kiedyś pewnie będzie on chciał pozbyć się tych udziałów.
Z kolei Polskapresse może osiągnąć synergię, w końcu Media Regionalne to lustrzane odbicie dotychczasowej aktywności firmy, ale trudność polega na tym, że ujednolicenie produktów, systemów i procesów może zająć jej sporo czasu i energii, a trendy na rynku reklamy prasowej (to nadal podstawowe źródło przychodu obu wydawców) nie są pozytywne. Cyfrowa działalność połączonych firm opiera się na ogłoszeniach drobnych (Gratka.pl) oraz reklamach wyświetlanych przy informacjach regionalnych i lokalnych. Trzeba spodziewać się strategii pobierania opłat za treść.
Sukces rokuStały wzrost wydatków reklamowych w internecie mimo spadków, jakie zanotuje w 2013 roku cała branża reklamowa. To wielki sukces ludzi działających w branży online, która zdecydowanie skuteczniej opierała się tendencjom tak widocznym w spadkach wydatków na reklamę w prasie czy na outdoorze. Dodatnią dynamikę odtrzymują wzrost wydatków w kanale mobilnym, na reklamę video („dopalanie” kampanii prowadzonych w tradycyjnej telewizji) oraz w social media.
Porażka rokuPostawa platformy nc + w kanałach social media, faktyczne podgrzanie atmosfery w momencie kryzysu. Klienci niezadowoleni ze zmian w ofercie założyli na Facebooku profil Anty nC+ . Błyskawicznie polubiło go kilkanaście tysięcy osób, a potem już samo poszło. Gafy popełnione przez zarządzających marką przybrały na sile właśnie w tym kanale, nie doceniono siły social media w połączeniu z reakcją niezadowolonych klientów. Case dowodzący dobitnie, że tam gdzie marki chcą prowadzić samodzielnie komunikację, bez pośrednictwa mediów (telewizji, radia, prasy, serwisów www itd.), rewolucyjna czujność i wsłuchiwanie się w potrzeby klientów musi stać na pierwszym miejscu. O kompetencjach w zarządzaniu marką w social media nie wspominając.
Człowiek rokuMichał Sadowski, prezes Brand24 - firmy, która stworzyła narzędzie do monitoringu mediów, serwisów social mediowych i szybko zdobywa nowych klientów, zresztą nie tylko w Polsce. Sadowski świetnie wykorzystał swoją wiedzę o social media i zdobywa poparcie internautów. Choćby wtedy, gdy chciał dostać się na scenę podczas tegorocznego Web Summit. O dystansie do siebie i występach w dowcipnie realizowanych filmikach także nie warto zapominać. To Michał Sadowski z Karolem Wnukiewiczem nagrał prześmiewczą piosenkę „Internety robię”, która zdobyła sporą popularność.
Trend rokuPobieranie opłat za treści w sieci. To już nie tylko Piano Media u wydawców, czy Spotify z muzyką z modelem freemium. Dość zaskakująco pod koniec roku zamiar pobierania opłat za treści ogłosił Telepolis.pl, jeden z popularniejszych niezależnych serwisów z nowinkami telekomunikacyjnymi. W USA aż 12 z 20 największych gazet amerykańskich już wdrożyło różne modele paywalla na swoich stronach www.
Wydawcy w Polsce proponują swoim czytelnikom/internautom treści na różnych urządzeniach (standardem staje się posiadanie aplikacji na tablety), ale też coraz odważniej mówią, że produkcja contentu kosztuje, więc oczekują za niego opłat. Wydaje się, że powoli tworzą się „dwa internety”: darmowy - popularny, jakościowy - płatny.
Prognoza na 2014Rok 2014 będzie upływał pod znakiem konsolidacji, rozwoju mobile’u, wideo i płatnych treści. Rok mobile, jak też rok pod znakiem wideo, ogłaszano już wielokrotnie, ale to musi być proces. Znacząco zmienia się zachowanie użytkowników, rośnie zamożność internautów - dziś smartfon i korzystanie z niego, by łączyć się z siecią, nie jest przywilejem tylko ludzi bogatych.
Świat cyfrowy stał się atrakcyjny dla wielu graczy do tej pory słabo obecnych lub w ogóle nieaktywnych w internecie. Kilka spektakularnych przejęć i konsolidacji wciąż przed nami. Wydawcy gazet jeszcze aktywniej będą zmieniać swoje podejście do monetyzacji w sieci, z odsłonowej na pobieranie opłat za dostęp do treści. Wejście Piano Media w 2012 roku z perspektywy następnych kilkunastu miesięcy może okazać się tylko małą rozbiegówką. W USA już ponad 50 proc. małych, lokalnych gazet (z nakładem do 5 tys. egzemplarzy) ma jakiś model pobierania opłat na stronie www. Pora na Europę, w tym Polskę.
Aleksy Uchański, dyrektor działu rozwoju produktów online w Ringier Axel Springer Polska
Wydarzenie rokuKonsolidacja polskiej branży online. Z jednej strony kolejne kroki w integracji Onetu i Ringier Axel Springer Polska (integracja IT, stworzenie jednej grupy megapanelowej, utworzenie spółki sprzedażowej), a z drugiej zapowiedź przejęcia Wirtualnej Polski przez Grupę o2.
Sukces rokuDoceniam sukces blogosfery jako całości, a w szczególności wiodących blogerów, którzy od dawna zasadnie walczyli o swoją pozycję i jej realne uznanie. W 2013 roku po raz pierwszy wyraźnie było widać, że blogerzy to już pełnoprawny element świata mediowego - i po stronie debaty publicznej, i w ujęciu marketingowym. Porażka rokuKolejne afery i wycieki, które obnażyły stopień spenetrowania internetu przez tajne służby oraz ochotę, z jaką globalne firmy internetowe idą z tymiż służbami ręka w rękę. To całkowicie rozwiało już i tak słabiutką iluzję prywatności i demokratyzacji, jaką miał dawać internet.
Człowiek rokuMichał Brański. Wizjoner. Będzie miał szansę zmaterializować swoją wizję.
Trend rokuWideo. To miał być rok mobile'u (znów ;), a był rok wideo. Silny start nowego, długoterminowego trendu zmieniającego strukturę rynku. Prognoza na 2014Na nadchodzący rok patrzę z ostrożnym optymizmem, do którego skłania ożywienie w czwartym kwartale bieżącego roku. 2014 będzie rokiem dalszego dynamicznego rozwoju wideo, będzie to - chyba wreszcie - rok mobile’u, na pewno w wymiarze wykorzystania przez użytkowników, bo mam obawę, że niekoniecznie w wymiarze monetyzacji. Będzie to też rok intensywnego zautomatyzowanego handlu powierzchnią reklamową w internecie - trendu, który w średnioterminowej perspektywie istotnie zmieni (wręcz przeora) rynek. Będzie to także rok dalszej intensywnej konsolidacji w na polskim rynku.
Włodzimierz Schmidt, prezes IAB Polska
Wydarzenie rokuDla IAB Polska tradycyjnie największymi wydarzeniami są konferencja Forum IAB i konferencja/gala Mixx Awards. Pierwsze to ogromna (jak na polskie, ale i europejskie warunki) impreza, w której wzięło udział ponad tysiąc uczestników. Mixx Awards to z kolei najważniejsze nagrody w branży interaktywnej. W roku 2013 nie zanotowaliśmy żadnych wydarzeń globalnych, które wstrząsnęłyby rynkiem, w końcu nie co roku Facebook wchodzi na giełdę.
Sukces rokuSukces zwykle ma wielu ojców, ale w przypadku naszego internetowego podwórka jest to stwierdzenie bardzo prawdziwe. Na pewno ogromnym dokonaniem całej branży jest jej ciągły i dynamiczny rozwój, mimo niesprzyjającego otoczenia gospodarczego. Utrzymanie takiej tendencji przy wciąż zmniejszających się budżetach na reklamę zasługuje na głęboki ukłon uznania, skierowany do szefów i pracowników wydawców internetowych, agencji i domów mediowych i wszystkich tych, którzy nasz rynek z takim mozołem tworzą. Porażka rokuMożna zidentyfikować kilka obszarów, które mogły w naszej branży wyjść lepiej w 2013 roku. Wciąż nierozwiązanym do końca problemem jest piractwo. IAB Polska aktywnie włączył się w walkę z tym zjawiskiem, organizując i promując akcję „Oglądaj legalne”, jednak trzeba uczciwie powiedzieć, że jeszcze dużo pracy przed nami.
Trochę z przymrużeniem oka można również uznać za porażkę fakt, że wydatki na reklamę internetową w tym roku wzrosły „tylko” o ponad 10 proc. Oczywiście na tle innych kanałów marketingowych jest to wynik bardzo pozytywny, ale potencjał naszej branży jest wciąż dużo większy.
Człowiek rokuCzłowiek roku to jedna z najważniejszych kategorii organizowanego przez nas konkursu Mixx Awards. W tym roku tę nagrodę otrzymało naszych dwóch kolegów z agencji VML - Michał Wolniak i Dariusz Andrian. Od 11 lat konsekwentnie poświęcali się tworzeniu agencji Heureka i Pride & Glory Interactive. W roku 2013 oba podmioty połączyły się i przy zaangażowaniu jednej z największych agencji interaktywnych na świecie - VML - stworzyły największy europejski oddział sieci - VML Poland, na którym grupa bazować będzie dalszą europejską ekspansję. Michał i Dariusz z pewnością byli najlepszymi kandydatami do otrzymania tej zaszczytnej nagrody w bieżącym roku. Trend rokuTrudno jest wyodrębnić jeden dominujący trend w 2013 roku. Na pewno ciągle bardzo popularnym tematem jest automatyzacja sprzedaży reklamy, czyli m. in. modele RTB i programmatic. Popularnym, ale wciąż raczkującym na naszym rynku.
Innym zjawiskiem, które dało się zauważyć w ostatnich miesiącach, są konsolidacje - czy to na rynku agencji (np. wspomniana VML, powstała z agencji Heureka i Pride & Glory), czy to dużych portali (Grupa Wirtualna Polska, która za chwilę pojawi się jako połączenie Wirtualnej Polski i Grupy o2). Pokazuje to, że nasz rynek staje się coraz bardziej interesujący dla globalnych graczy, którzy coraz śmielej i chętniej inwestują w Polsce swoje pieniądze. Prognoza na 2014Dla nas jako organizacji reprezentującej środowisko internetowe rok 2014 to duże projekty edukacyjne i badawcze, a także przekonstruowanie kilku znaczących obszarów naszego działania, m.in. komunikacji i grup roboczych.
Jeśli nie wydarzy się nic niespodziewanego, na rynku należy się spodziewać zapewne większej dynamiki wzrostu rynku reklamy internetowej, napędzanej lepszymi wskaźnikami makroekonomicznymi. Podobnie jak w tym roku liderami powinny być mobile i wideo, większe znaczenie powinno mieć też RTB.
W obszarze legislacji czeka nas kilka istotnych wyzwań, takich jak choćby nowa Ustawa konsumencka, która ma wejść w życie już w połowie roku. Trwają też prace nad nowelizacją Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz toczą się szerokie debaty nad zmianami w prawie autorskim i nad europejskim Rozporządzeniem o ochronie danych osobowych. Każdy z tych aktów prawnych wpłynie na obecne internetowe modele biznesowe, więc lepiej się nie dać zaskoczyć.
Michał Włodarczyk, key account manager w firmie Gemius
Wydarzenie rokuZmiana zasad grupowania witryn w badaniu Megapanel PBI/Gemius. Choć wprowadzenie rejestrów i nowych zasad zostało uznane za kontrowersyjne przez część wydawców, to jednak były to zmiany zdecydowanie potrzebne dla przywrócenia przejrzystości wyników badania oraz wyeliminowania problemu związanego ze sztucznym zwiększaniem zasięgu witryn i grup.
Sukces rokuUdana konsolidacja Polskapresse i Mediów Regionalnych.
Porażka rokuKolejna część sagi pt. „Cookie law”. W tym roku obserwowaliśmy gorączkowe zmiany u wszystkich wydawców związane z zachowaniem zgodności z ustawodawstwem Unii Europejskiej oraz interpretacjami naszych lokalnych regulatorów. Koniec końców użytkownik, który miał być głównym beneficjentem tych regulacji, stał się ich ofiarą. Na każdej stronie, którą odwiedza, jest atakowany paskiem informującym o korzystaniu z cookies.
Człowiek rokuCzłowiek roku to… bloger. W 2013 roku zyskał na znaczeniu jak nigdy dotąd. Przebił się do świata mediów, zaistniał jako celebryta, a statystyki najpopularniejszych blogów mogą śmiało konkurować z wynikami średniej wielkości portali.
Trend rokuKonsolidacja rynku. Cały czas obserwujemy proces łączenia się kolejnych podmiotów na rynku portali. Początek roku upłynął pod znakiem finalizacji transakcji zakupu Onetu przez Ringer Axel Springer Media. Następnie usłyszeliśmy o zakupie Mediów Regionalnych przez Polskapresse. W międzyczasie głośno było o konsolidacji w obrębie Grupy Cyfrowego Polsatu. W końcówce roku gruchnęła informacja o tym, że do UOKiK wpłyną wniosek o zgodę na połączenie Grupy o2 i Wirtualnej Polski.
Prognoza na 2014Przede wszystkim czeka nas dalsza konsolidacja rynku wydawców. Co więcej, możemy się spodziewać wzrostu udziału ruchu mobilnego i wydatków na reklamę mobilną, która stopniowo zacznie stanowić coraz większą część internetowego rynku reklamowego. Rynek ten prawdopodobnie również zanotuje wzrost, podobnie jak miało to miejsce w bieżącym roku. Kto wie, może przyszły rok faktycznie będzie tym zapowiadanym od kilku lat „rokiem mobile”.
