Jerzy Targalski, ps. Józef Darski, historyk, doktor nauk humanistycznych, politolog, orientalista, działacz opozycyjny w okresie PRL i publicysta zmarł w niedzielę rano po długiej chorobie.
Kilka dni wcześniej powiązany z „Gazetą Polską” serwis Niezalezna.pl informował, że Targalski walczy o życie, i prosił o modlitwę w jego intencji.
Jerzy Targalski w opozycji, na uczelniach i w mediach
Jerzy Targalski urodził się 28 lipca 1952 r. w Łodzi. W 1976 r. ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, a rok później studia w zakresie filologii starożytnego wschodu w Instytucie Orientalistycznym UW. W latach 1976–79 był studentem studium doktoranckiego w Instytucie Historycznym UW, a w okresie 1980-81 pracownikiem naukowym IH UW.
W 2007 r. na Akademii Humanistycznej w Pułtusku Targalski uzyskał stopień doktora na podstawie pracy pt. "Mechanizmy demontażu komunizmu w Jugosławii na przykładzie Słowenii i Serbii (1986–1991)".
W latach 1974-79 należał do PZPR, jednak od 1976 r. współpracował z Komitetem Obrony Robotników. Za udział w zbiórkach pieniędzy dla represjonowanych robotników i kolportaż niezależnych wydawnictw - m.in. "Biuletynu Informacyjnego" KSS "KOR" i "Głosu" - został zwolniony z pracy na UW. Od 1977 r. współpracował z "Głosem" i Wydawnictwem "Krąg" zajmując się tematyką Wschodu. Współtworzył niezależne czasopisma "Niepodległość" oraz "Obóz".
Po przywróceniu do pracy w 1980 r., został członkiem NSZZ "Solidarność" na Wydziale Historycznym UW.
Ukrywając się po wprowadzeniu stanu wojennego, od stycznia do maja 1982 r. wydawał podziemne pismo "Fakty". Był współtwórcą - pod pseudonimem Józef Darski - nielegalnego w PRL czasopisma "Niepodległość". W latach 1982–84 był członkiem Komitetu Wykonawczego podziemnej organizacji Liberalno-Demokratyczna Partia "Niepodległość". Od 1983 przebywał na emigracji we Francji. Współpracował z "Kontaktem", "RWE" i "Kulturą".
Do kraju wrócił w 1997 r. W latach 1998–2000 był dyrektorem i redaktorem naczelnym PAI-Pressu w Polskiej Agencji Informacyjnej (PAI), w 2000 r. został dyrektorem PAI-Internet. Z PAI zwolniono go w kwietniu 2001 r. Został wówczas wykładowcą w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
15 lipca 2006 został wybrany do Zarządu Polskiego Radia SA, skąd odwołano go 10 stycznia 2009 r.
Zajmował się naukowo problematyką przemian ustrojowych w Europie Środkowej i Wschodniej na przełomie lat 80. i 90. - szczególnie rolą odgrywaną w tych przemianach przez służby specjalne. Opublikował m.in." "Tajni współpracownicy policji politycznej w państwach postkomunistycznych" (1992), "Ukraina. Historia, współczesność, konflikty narodowe" (1993, "Białoruś. Historia, współczesność, konflikty narodowe" (1993), "Rumunia. Historia, współczesność, konflikty narodowe" (1993), "Estonia. Historia, współczesność, konflikty narodowe" (1995).
Wspólnie z Dorotą Kanią i Maciejem Maroszem napisał książki "Resortowe dzieci. Służby" (2013) "Resortowe dzieci. Służby" (2015) i "Resortowe dzieci. Politycy" (2016). "Resortowe dzieci. Służby" zdobyły Główną Nagrodę Wolności Słowa w konkursie Stowarzyszenia dziennikarzy Polskich w 2015 roku.
W wypowiedziach publicznych wielokrotnie zwracał uwagę na zagrożenia wynikające z dużego wpływu byłych funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa oraz Wojskowych Służb Informacyjnych i ich tajnych współpracowników na życie polityczne i gospodarcze Polski po 1989. Był zdecydowanym zwolennikiem lustracji i dekomunizacji.
Był współpracownikiem "Gazety Polskiej" i Telewizji Republika, współtwórcą portalu internetowego ABCnet i Fundacji Orientacja.
W 2020 r. został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Jerzy Targalski żegnany przez dziennikarzy
W niedzielę przed południem wielu publicystów na Twitterze napisało o śmierci Jerzego Targalskiego. - Dziś do Donu Ojca odszedł dr Jerzy Targalski. Do zobaczenia w lepszym świecie, przyjacielu - stwierdziła Dorota Kania. - Bardzo smutna wiadomość. Wielce zasłużony i uczciwy człowiek. RIP - napisał Rafał Ziemkiewicz.
- Dr Targalski, będzie go bardzo brakowało, także jego licznym studentom z trubu "zaocznie telefonicznego" którzy rzucili się na listę lektur od niego po 10.04. Poza swoją wiedzą i zaangażowaniem także człowiek wielkiego serca do którego się dzwoniło po rady w ważnych sprawach... - skomentowała Magdalena Piejko.
- Odszedł porządny, uczciwy i mądry Człowiek. Wieczny odpoczynek racz mu dać Panie. Odpoczywaj w pokoju, Panie Jerzy - napisał Samuel Pereira.
