Tężec jest groźną chorobą zakaźną, wywoływaną przez kontakt z bakterią powszechnie występującą w glebie, kurzu, błocie czy nawozie. Do zakażenia dochodzi m.in. poprzez zabrudzenie skaleczeń i otarć naskórka – aż 80% zakażeń powstaje na skutek drobnych urazów. Uszkodzenia ciągłości skóry mogą być tak nieznaczne, że chorzy nawet nie zauważają momentu zranienia. Tężec w żadnym wypadku nie powinien być jednak lekceważony – jego ciężka postać prowadzi bowiem do trwałego uszkodzenia układu nerwowego, niewydolności oddechowej a nawet zgonu.
- Program Szczepień Ochronnych ustalany przez Główny Inspektorat Sanitarny, a zatwierdzany przez Ministerstwo Zdrowia, przewiduje w harmonogramie szczepień obowiązkowych siedem dawek przeciw tężcowi podawanych podskórnie lub domięśniowo. Pierwsze pięć podawane jest w 6, 12 i 18 tygodniu, a następnie w 2 i 6 roku życia jako szczepionka skojarzona: tężec – błonica – krztusiec. Szósta i siódma dawka podawana jest jako szczepionka skojarzona, tężec z błonicą, w wieku 14 i 19 lat lub ostatnim roku nauki szkolnej – tłumaczy lek. med. Krzysztof Kozbur z Centrum Medycyny Profilaktycznej w Krakowie.
Grupą najbardziej zagrożoną zakażeniem są osoby powyżej 60 roku życia, które nie przyjęły pełnego cyklu szczepień lub z biegiem lat utraciły odporność. W ich przypadku notuje się także najwyższy wskaźnik śmiertelności. Szczepienia ochronne to najskuteczniejsza metoda zapobiegania chorobom zakaźnym. Niestety, wiele dorosłych osób nie wie, że w przeciągu 10 lat od zakończenia cyklu szczepień obowiązkowych (których ostatnią dawkę przyjmuje się wieku 19 lat) zaleca się poddanie szczepieniom przypominającym, co pozwala na utrzymanie odpowiedniej odporności.
- Odporność zdobyta dzięki szczepieniom obowiązkowym w dzieciństwie nie jest dana raz na zawsze. Zaleca się szczepienia przypominające co 10 lat od ukończenia cyklu. Szczepienia ochronne przeciw tężcowi wykonywane są także w ramach medycyny pracy u osób, które narażone są na działanie biologicznych czynników chorobotwórczych. Zgodnie z art. 20 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dn. 5.12.2008 r., koszty przeprowadzania szczepień ochronnych wskazanych na danym stanowisku pracy oraz preparatów do tych szczepień ponosi wówczas pracodawca – dodaje lek. med. Krzysztof Kozbur .
Kontakt z laseczkami tężca należy do ryzyka zawodowego rolników, działkowców, ogrodników, itp. Wiedza na temat właściwej profilaktyki pozwala na utrzymanie odporności w każdym wieku. W przeciwnym razie, każde podejrzenie, że mogło dojść do zakażenia, wiąże się z leczeniem w warunkach szpitalnych.
Kinga Syrek
