Dla kogo rynek Catalyst

Warszawski rynek papierów dłużnych został zdominowany przez banki, deweloperów, faktorów oraz windykatorów. Wartość ich obligacji stanowi ponad 70 proc. papierów dostępnych dla inwestorów indywidualnych na Catalyst.

Wystarczy rzut oka na strukturę emitentów obligacji z rynku Catalyst, aby dostrzec które branże szczególnie upodobały sobie pozyskanie finansowania poprzez papiery dłużne. Przeważają banki, deweloperzy, a za nimi firmy faktoringowe i windykacyjne. Łącznie jest to 49 podmiotów z obligacjami na ponad 2,5 mld zł dostępnymi dla inwestorów indywidualnych. Firm produkcyjnych (poza deweloperami) jest ponad dwukrotnie mniej, a łączna wartość ich papierów nie przekracza 280 mln zł. Reprezentacja emitentów z branży usługowej jest jeszcze skromniejsza.

Najliczniejszy sektor wśród papierów notowanych na Catalyst stanowi bankowość – na emisję obligacji dostępnych dla inwestorów indywidualnych zdecydowało się 21 banków spółdzielczych i trzy komercyjne. Wartość nominalna ich papierów dostępnych dla inwestorów indywidualnych stanowi łącznie 1,05 mld zł (licząc z rynkiem hurtowym BondSpot byłaby to kwota ponad dwukrotnie wyższa). Jednak duża liczebność i wysoka wartość emisji nie idą w parze z zyskami, ponieważ banki dają zarobić średnio 8,16 proc. w bieżącym okresie odsetkowym (8,24 proc. banki spółdzielcze i 7,64 proc. banki komercyjne). To o ponad 2 pkt proc. mniej od rynkowej średniej. W zamian inwestorzy mogą liczyć na znacznie dłuższy okres do wykupu niż w przypadku pozostałych branż.

Znacznie więcej niż banki płacą deweloperzy – 10,48 proc., to tyle co średnia wśród dostępnych dla inwestorów indywidualnych papierów (z wykluczeniem BGK i EBI). Łączna wartość ich długu na Catalyst to blisko 819 mln zł, a przeciętny czas do jego wykupu to niewiele ponad 18 miesięcy.

Jeszcze więcej płacą firmy faktoringowe i windykacyjne (zostały ujęte razem, ponieważ kilka z nich działa jednocześnie w obu obszarach). Średnio dają one zarobić inwestorom 10,98 proc., czyli o 0,5 pkt proc. więcej od deweloperów i średniej rynkowej. Ich papiery mają nieznacznie krótszy czas do wykupu od deweloperów.

Główne branże na detalicznej części rynku Catalyst

Branża	Bankowość spółdzielcza	Bankowość komercyjna	Deweloperzy	Faktoring i windykaca	Wszystkie spółki \ z detalicznej części Catalyst
Liczba emitentów	21	3	13	12	90
Liczba notowanych emisji	25	4	38	46	167
Łączna wartość nominalna notowanych papierów (mln zł)	382 585	669 083	818 993	672 613	3 581 940
Śr. wartość emisji (mln zł)	15 303	167 271	21 552	14 622	21 449
Śr. oproc.	8,24%	7,64%	10,48%	10,98%	10,48%
Śr. czas do wykupu (lata)	9,29	4,95	1,54	1,45	2,74

Źródło: Open Finance na podst. danych gpwcatalyst.pl

Dominacja czterech branż na Catalyst, mimo że wyraźna, to w każdym przypadku spowodowana jest innymi czynnikami. Banki emitują dług chcąc wzmocnić kapitały i podnieść współczynniki wypłacalności. Deweloperzy chętnie korzystają z obligacji, ponieważ duże znaczenie ma dla nich elastyczność finansowania, która jest nie bez znaczenia podczas wieloetapowego procesu inwestycyjnego i zwykle trwającej długo sprzedaży mieszkań. Z kolei windykatorzy – szczególnie ci bez ugruntowanej pozycji na rynku – mają niejednokrotnie kłopoty z dostępem do kredytów w bankach. Firmy te często kupują portfele wierzytelności od instytucji finansowych, które z kolei niechętnie finansują coś co już raz spisały na straty.

Pozostałe branże na warszawskim rynku długu są znacznie mniej liczebne. Można się doszukać jeszcze co najwyżej czterech producentów artykułów spożywczych. Reszta spółek (np. fundusze inwestycyjne, producenci materiałów budowlanych, odnawialne źródła energii, transport, pożyczki pozabankowe) to zwykle nie więcej niż 2-3 podmioty z jednego sektora. Na dodatek, łatwiej nawet znaleźć producenta łodzi czy filmów niż podmiot z branży informatycznej.

Układ emitentów w tabeli notowanych papierów jasno pokazuje, że na emisję obligacji (poza bankami) często decydują się firmy, które znajdują się w nietypowym położeniu – takie, które chcą maksymalnie odroczyć spłatę pożyczonego kapitału, potrzebują finansowania dla skomplikowanego procesu inwestycyjnego lub zwyczajnie mają trudności z uzyskaniem kredytu bankowego.

Michał Sadrak, Open Finance