Do kiedy należy wybrać podatek liniowy, ryczałt lub kartę na 2016 r.

W kwestii płacenia PIT-u przedsiębiorca jest niejako automatycznie przypisany do skali podatkowej, co oznacza, że swoje przychody z działalności gospodarczej opodatkowuje po odjęciu od nich kosztów uzyskania przychodów stawką 18-proc. lub 32-proc. Na początku każdego roku przedsiębiorca może wybrać inny sposób opodatkowania zarobku, tj. podatek liniowy ze stawką 19-proc., ryczałt od przychodów ewidencjonowanych oraz kartę podatkową. Wybór trzeba zgłosić do 20 stycznia 2016 r., wówczas wybrana metoda obliczania PIT-u będzie miała zastosowanie do dochodów (przychodów) osiąganych od 1 stycznia 2016 r.

To, czy przedsiębiorcy opłaca się zmienić skalę na podatek liniowy, ryczałt lub kartę, zależy specyfiki jego działalności oraz okoliczności, w jakich ją prowadzi.

Podatek liniowy przy wyższych obrotach

Podatek liniowy opłaca się według jednej stawki 19-proc. od każdej wysokości wpływów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodu. Opodatkowanie biznesu podatkiem liniowym może być zatem korzystne dla podatników, którzy oczekują wysokich dochodów, z reguły wyższych o kilka tysięcy od pierwszego progu podatkowego, jaki stosuje się w skali podatkowej, tj. ponad 85 528 zł. Stawka 19-proc. powinna zachęcić również tych, którym nie zależy na korzystaniu z ulg podatkowych. Podatek liniowy pozbawia możliwości wspólnego opodatkowania z małżonkiem, zastosowania kwoty wolnej oraz wykorzystania odliczeń od dochodu (np. darowizny na rzecz fundacji lub banku krwi czy ulgi rehabilitacyjnej). Jeśli jesteśmy w związku, a dochód małżeństwa ze wszystkich źródeł jest mniejszy niż dwukrotność pierwszego progu podatkowego, korzystniejszym rozwiązaniem może okazać się pozostanie przy skali podatkowej.

Istnieje ograniczenie w wyborze podatku liniowego. Może go bowiem wybrać przedsiębiorca, który nie uzyskuje przychodów ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które przedsiębiorca lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym (w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy).

Ryczałt dla działalności bez kosztów

Ryczałt to z kolei pięć różnych stawek PIT-u (3%, 5,5%, 8,5%, 17%, 20%) stosowanych w zależności od rodzaju działalności oraz brak możliwości rozliczania w działalności jakichkolwiek kosztów firmowych, co oznacza znacznie uproszczoną ewidencję działalności. Już na wstępie można zatem powiedzieć, że ryczałt może być korzystniejszy od skali, jeśli wykonywana przez nas działalność jest przypisana do najniższych stawek zryczałtowanego PIT-u. Przykładowo, ryczałt wynosi:
- 3% w branży gastronomicznej, 
- 5,5% od zarobku z robót budowlanych,
- 8,5% od przychodów ze świadczenia usług wychowania przedszkolnego,
- 17% od przychodów ze świadczenia usług fotograficznych (art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).

Konsekwencją wyboru ryczałtu jest utrata prawa do wspólnego rozliczenia roku podatkowego z małżonkiem czy jako rodzic samotnie wychowujący dziecko. Ryczałtowcy natomiast zachowują prawo do korzystania z ulg podatkowych.

Ograniczenie wyboru ryczałtu sprowadza się do limitu zarobku w 2015 r. Podatnik może wybrać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, o ile w poprzednim roku podatkowym jego przychody z działalności nie przekroczyły 636 555 zł (równowartości 150 000 euro).

Karta dla małych lokali usługowych

W przypadku ostatniej alternatywy dla skali podatkowej, czyli karty podatkowej, wysokość płaconego podatku dochodowego nie ma nic wspólnego z osiąganym zarobkiem. Zależy ona bowiem od wielkości miejscowości, w której prowadzimy biznes, od ilości zatrudnianych pracowników oraz od rodzaju świadczonych usług. Nie trzeba prowadzić tu ksiąg rachunkowych czy podatkowej księgi przychodów i rozchodów (jak w pozostałych formach opodatkowania). Trzeba natomiast przestrzegać limitów zatrudnienia.

Karta podatkowa zarezerwowana jest jedynie konkretnych rodzajów działalności, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. To m.in. usługi w zakresie opieki domowej nad dziećmi, udzielania korepetycji, usługi ślusarskie, kowalskie, zegarmistrzowskie, tapicerskie, krawieckie, dotyczące prania chemicznego, ale również i usługi w zakresie pewnych robót budowlanych, usługi fryzjerskie, kosmetyczne czy fotograficzne. Prowadzenie innej działalności niż wymienionej w przytoczonym artykule pozbawia podatnika do wyboru karty podatkowej.
Poza tym, rozliczający firmę na podstawie karty podatkowej nie może korzystać z usług osób niezatrudnionych przez siebie na umowę o pracę oraz z usług innych przedsiębiorców, chyba że są to usługi specjalistyczne, czyli wchodzące w inny niż zgłoszony rzez podatnika zakres działalności, niezbędne do wykonania wyrobu lub świadczenia usługi przez tego podatnika (art. 25 ww. ustawy).

Katarzyna Miazek, Tax Care