Jak działa spółka komandytowa

Jeśli przedsiębiorcy chcą działać wspólnie na większą skalę niż w ramach spółek cywilnej, jawnej czy partnerskiej, ale jednocześnie nie posiadają odpowiedniego kapitału, rozwiązaniem jest spółka komandytowa. Co istotne, wspólnicy będą tu mieli do czynienia z odmiennym ukształtowaniem ich pozycji prawnej w spółce.

Inaczej niż w przypadku spółek cywilnej, jawnej i partnerskiej, umowa spółki komandytowej musi mieć formę aktu notarialnego. W przeciwieństwie także do wymienionych spółek, podział wypracowanych przez spółkę zysków zależy od statusu wspólnika.

Podkreślona rola komplementariusza

W spółce komandytowej występuje dwóch różnych wspólników – komplementariusz i komandytariusz. To na barkach tego pierwszego ciąży więcej obowiązków. Tylko on odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Co do zasady jako jedyny odpowiada też za sprawy reprezentacji spółki. Komandytariusz może reprezentować spółkę, ale wyłącznie jako pełnomocnik lub prokurent. Odpowiedzialność komandytariusza natomiast jest ograniczona do określonej w umowie spółki kwoty, tzw. sumy komandytowej, wolny jest także od odpowiedzialności w zakresie wniesionych wkładów. Komplementariusz pełni rolę aktywnego, komandytariusz pasywnego wspólnika.

Warto podkreślić, że komplementariuszem może być nie tylko osoba fizyczna, ale także spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna. Dzięki temu wyeliminowana zostaje osobista odpowiedzialność osób fizycznych.

PIT linowo lub na zasadach ogólnych

Spółka komandytowa, nie posiadająca osobowości prawnej, może w ramach zdolności do czynności prawnych nabywać we własnym imieniu prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać oraz być pozywana. Spółka nie płaci jednak podatku dochodowego – w roli podatników występują wspólnicy. Przychody z udziału w spółce komandytowej określa się proporcjonalnie do udziału wspólnika w udziale w zysku i uznaje się za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Wspólnicy, jako osoby fizyczne, mogą zatem wybrać PIT ze stawką liniową lub zasady ogólne.

Korzyści z podpisania aktu notarialnego

Założenie jej wiąże się z dodatkowymi kosztami wizyty u notariusza – ze względu na umowę zawieraną w formie aktu notarialnego - ale jednocześnie nie jest wymagane, aby „na start” przedsiębiorcy dysponowali określonym kapitałem zakładowym. W nazwie spółki komandytowej znaleźć powinno się nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy i dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa” (lub skrót „sp.k.”). Umowa spółki powinna zawierać:
 firmę i siedzibę spółki,
 przedmiot jej działalności,
 oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
 oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (tzw. suma komandytowa).

Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Do zalet spółki komandytowej można zaliczyć możliwość działania na większą skalę bez większego kapitału, możliwość ograniczenia odpowiedzialności niektórych wspólników czy elastyczność dysponowania zyskiem spółki, w tym możliwość podjęcia uchwał o wypłacie zaliczek na poczet zysku w czasie trwania roku obrotowego.

Szczęśliwie skreślona z projektu

Warto pamiętać, że uchwalona pod koniec października przez sejm nowelizacja ustaw podatkowych oszczędziła (wbrew wcześniejszym projektom) spółkę komandytową od opodatkowania jej CIT-em, innymi słowy spółki komandytowe zostały wyłączone z planowanego nałożenia na nie podatku dochodowego od osób prawnych.

Katarzyna Miazek, Tax Care
Adam Bujalski, księgowy Tax Care