Film "Trzech kumpli" o Lesławie Maleszce w TVN

Pyjas został w 1977 r. śmiertelnie pobity prawdopodobnie przezludzi SB, Wildstein na fali odwilży Sierpnia 1980 dostał paszport iwyemigrował na Zachód (wrócił do Polski w 1989 r.); Maleszka zostałpublicystą i zastępcą redaktora naczelnego "Gazety Krakowskiej" apóźniej pracował w "Gazecie Wyborczej".

W 2001 r. "Tygodnik Powszechny" opublikował obszerne fragmentypracy magisterskiej o rozpracowywaniu przez SB środowiskaStudenckiego Komitetu Solidarności w Krakowie. W tekście jakoźródło informacji wymieniano tajnego współpracownika SB opseudonimie "Ketman". Postać ta pojawiła się też m.in. wmateriałach, związanych z inwigilacją przez SB Pyjasa i zostałaskojarzona przez członków SKS z Maleszką.

On sam 13 listopada 2001, tekstem w "GW" "Byłem Ketmanem"wyznał, że współpracował z bezpieką i poprosił o wybaczenie"wszystkich, którym wyrządził krzywdę". Po ujawnieniu jego związkówz SB szefostwo "GW" odsunęło go od pisania tekstów, ale niezakończyło z nim współpracy. 20 czerwca 2008 r. gazetapoinformowała, że Maleszka odszedł z niej na własne życzenie.

Autorzy filmu wyemitowanego przez TVN pokazują najpierwprzyjaźń, która łączyła tych trzech studentów i opozycjonistów wlatach 70. Później wpływ jaki wywarła na nich śmierć Pyjasa. Krokpo kroku rekonstruują, w jakich okolicznościach Maleszka nawiązałwspółpracę z SB. Rozmawiają z b. funkcjonariuszami SB, którzyrozpracowywali krakowskich opozycyjnych studentów, z członkiemrodziny Pyjasa, który na niego donosił i bratem Maleszki, któryopowiada, że Maleszka nie brał bezpośrednio do ręki pieniędzy zadonoszenie na kolegów, ale dostawał je na konto.

Zdradę Maleszki zestawiają z wypowiedziami dawnych przyjaciół,którzy wspominają go jako osobę, która miała w sobie "naiwność iczystość" czy "zanurzonego w książkach gadułę". Dziwią się teraz,że nie zastanawiało ich, skąd brał pieniądze na kupowanie książek.Inny obraz Maleszki wyłania się z wypowiedzi esbeków i aktesbeckich - doskonałego i bezwzględnego agenta.

Sam Maleszka w filmie tłumaczy, że po pierwszym aresztowaniuzaczął się bać, że zostanie wyrzucony ze studiów i dlategozdecydował się na współpracę. Naciskany przez autorki filmudlaczego donosił na kolegów, uchyla się od odpowiedzi. "Todoskonałe pytanie" - powtarza.

Zwłoki Stanisława Pyjasa znaleziono 7 maja 1977 r. w bramiekamienicy przy ul. Szewskiej w Krakowie. Prokuratura, która pośmierci studenta prowadziła śledztwo, umorzyła sprawę, twierdząc,że Pyjas "spadł ze schodów". Dla przyjaciół i znajomych Pyjasa tawersja okoliczności jego śmierci była od początku niewiarygodna, bowiedzieli, że interesowała się nim bezpieka.

Śledztwo wznowiono w 1991 r., a potem jeszcze kilkakrotniepodejmowano i umarzano z powodu niemożności wykrycia sprawców. Wmaju br. pion śledczy krakowskiego oddziału IPN formalnie przejąłpostępowanie do dalszego prowadzenia.