Nie udało się polepszyć ani nawet utrzymać pozycji Polski w Indeksie Wolności Gospodarczej. Tegoroczny wskaźnik dla Polski wyniósł 67,8 pkt., co plasuje nasz kraj dopiero na 46. miejscu w rankingu światowym i odległej 23. pozycji w zestawieniu regionalnym.
Celem indeksu jest ranking państw i ocena polityki ich rządów pod kątem wolności gospodarczej. Według tegorocznej edycji Polska pozostaje w grupie państw "umiarkowanie wolnych".
Sumaryczny wskaźnik Polski pogorszył się o 0,7 pkt. w stosunku do poprzedniego roku. Spadek wynika w głównej mierze z pogorszenia skuteczności sądów (-12,6), polityki monetarnej (-2,9), warunków dla biznesu (-1,8) i niższego odczytu w zakresie obciążeń podatkowych (-1,0). Pozycji Polski nie zdołały poprawić wzrosty w kategoriach fiskalizm (+4,9) oraz inwestycje (+5,0).
Ocena Polski jest niższa od regionalnej średniej (68,6 pkt.), ale zdecydowanie powyżej średniej światowej (60,8 pkt.).
W tegorocznym indeksie na uwagę zasługuje wyższy odczyt w zakresie wydatków publicznych (+1,0) oraz prawa własności (+0,5). Gorzej natomiast wypadliśmy w kategorii handel (-0,9), co wynika z konieczności wdrażania szeregu unijnych barier handlowych.
Autorzy raportu podkreślają, że pozytywną reputację Polska uzyskała dzięki przeprowadzonym reformom strukturalnym, w zakresie liberalizacji rynku i bardziej przyjaznych regulacji dla biznesu. Natomiast najważniejsze wyzwania systemowe stojące przed naszą gospodarką to sztywny kodeks pracy, niewydolny system sądownictwa gospodarczego, biurokracja, uciążliwy system podatkowy oraz braki w infrastrukturze transportowej. Konieczne są także gruntowne reformy mające na celu wzmocnienie niezależności systemu sądowego, który pozostaje niewydolny, słabo administrowany i niedostatecznie obsadzony. Do innych wyzwań należy zaliczyć niedobory na rynku pracy oraz konieczność wyrównania poziomu rozwoju między biedniejszym wschodnim regionem kraju a bardziej zamożnym i uprzemysłowionym regionem zachodnim. Autorzy raportu zwracają uwagę także na wciąż nadmierne obciążenia wynikające ze struktury systemu podatkowego oraz niewydolność wymiaru sprawiedliwości.
- Można zadać pytanie czy ten ranking jest wiarygodny, czy właściwe są kryteria oceny i ich wagi. Niestety, opinie polskich przedsiębiorców, a przede wszystkim dane dotyczące inwestycji świadczą o pogorszeniu klimatu gospodarczego w naszym kraju. Mimo dobrej koniunktury gospodarczej i wyjątkowo wysokiego wykorzystania mocy produkcyjnych przedsiębiorcy mało inwestują. Lawina coraz bardziej restrykcyjnych regulacji zwiększa ryzyko i koszty prowadzenia działalności i uniemożliwia ocenę rentowności inwestycji. Obniżenie wieku emerytalnego, zasiłki osłabiające motywację do pracy oraz dotacje do niskoproduktywnych sektorów i przedsiębiorstw zmniejszają podaż pracowników i wymuszają podwyższanie podatków. To nie są warunki zachęcające do inwestowania - skomentował wyniki rankingu Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.
Wśród krajów europejskich w czołówce plasują się: Szwajcaria, Irlandia, Wielka Brytania, Islandia, Holandia i Dania. W rankingu porównano 44 kraje europejskie, z czego zdecydowana większość jest co najmniej "umiarkowanie wolna".
W Europie jest 5 gospodarek o bardzo ograniczonej wolności gospodarczej ("mostly unfree"). Podobnie jak w zeszłym roku, autorzy indeksu nie wyróżnili gospodarek, gdzie wolność jest tłumiona ("repressed"). Analizowana jako całość, Europa w dalszym ciągu zmaga się z wysokimi obciążeniami podatkowymi i kosztami pracy oraz problemami w zarządzaniu finansami publicznymi i rosnącym długiem w wielu krajach regionu. Do głównych wyzwań stojących przed państwami Starego Kontynentu można zaliczyć także istniejące bariery administracyjne, które zakłócają wymianę handlową.
W czołówce światowej rankingu, jako kraje w pełni wolne gospodarczo, znajdują się niezmiennie: Hong Kong, Singapur, Nowa Zelandia, Szwajcaria oraz Australia, co jednocześnie plasuje je w czołówce najbogatszych państw na świecie. W badaniu brano pod uwagę 180 państw.
Indeks Wolności Gospodarczej przygotowywany jest przez The Heritage Foundation i The Wall Street Journal od ponad 20 lat. Celem indeksu jest katalogowanie państw według rozwiązań, polityk realizowanych w celu zwiększania wolności gospodarczej, a tym samym promowania rozwoju i pomnażania dobrobytu narodów. W ramach Indeksu Wolności Gospodarczej analizowane są rządy prawa (prawa własności, skuteczność sądów, rzetelność państwa), wielkość sektora publicznego (obciążenia podatkowe, fiskalizm, wydatki publiczne); efektywność regulacyjna (warunki dla biznesu, polityka monetarna, rynek pracy) oraz otwartość rynku (handel, inwestycje, finanse).
