13 kwietnia br. w rozporządzeniu Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zobligowała nadawców do wprowadzenia ostrzeżeń przed treściami, które mogą uderzać w rozwój nieletnich. Nowe symbole to: P (przemoc), S (seks), W (wulgaryzmy) i N (narkotyki). Doprecyzowano też kwestię oznaczeń wiekowych (od 7, 12, 16 i 18 lat). - Symbole graficzne, o których mowa w ust. 1, powinny być umieszczone w lewym górnym rogu ekranu, z zastrzeżeniem ust. 5. Symbole, o których mowa w ust. 1, powinny być prezentowane obok siebie w taki sposób, aby symbol, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, poprzedzał pojawienie się symbolu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, a wysokość i długość oznaczeń nie była mniejsza niż 4% długości przekątnej ekranu - można przeczytać w dokumencie.
KRRiT: Nie jest prawdą, że doprowadziliśmy do zwiększenia oznaczeń
Po wejściu w życie przepisów, stacje m.in. Canal+ i Polsatu zwiększyły ostrzeżenia wiekowe. Nie uczyniła tego na przykład Telewizja Polska. Po kilku tygodniach Canal+ zapowiedział powrót do dotychczasowych oznaczeń. - Z wprowadzonego w maju rozporządzenia wynikało, że wysokość i długość oznaczeń nie mogła być mniejsza niż 4% długości przekątnej ekranu (par. 4 ust. 4 rozporządzenia). Otrzymywaliśmy od abonentów informacje, że nowa wielkość oznaczeń przeszkadza w komfortowym oglądaniu audycji. Skonsultowaliśmy wiec z KRRiT możliwość zmniejszenia wielkości oznaczeń i w efekcie niebawem wrócimy do ich poprzednich rozmiarów - poinformował Wirtualnemedia.pl Piotr Kaniowski, rzecznik prasowy Canal+.
Do tych informacji odniosła się w rozmowie z Wirtualnemedia.pl Teresa Brykczyńska. - Nie jest prawdą zawarta w ww. publikacji informacja, że KRRiT doprowadziła do zwiększenia oznaczeń wiekowych. Zgodnie z paragrafami: 4 ust. 4 oraz 9 ust. 3 Rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 13 kwietnia 2022 r. w sprawie kwalifikowania, rozpowszechniania i sposobu zapowiadania audycji lub innych przekazów mogących mieć negatywny wpływ na rozwój małoletnich (dalej jako: rozporządzenie) wysokość i długość symboli graficznych, o których mowa w powyższych paragrafach nie była łącznie mniejsza niż 4% długości przekątnej ekranu. W porównaniu z poprzednio obowiązującym rozporządzeniem, które regulowało powyższą materię, wielkość pola ekranu przeznaczona na zamieszczenie oznaczenia wiekowego nie uległa zmianie; zmianie jedynie uległa forma jego zapisu, o którą nadawcy wnioskowali w konsultacjach prowadzonych przez KRRiT w zakresie zmiany rozporządzenia - przekonuje Brykczyńska. Tym samym nadawcy prawdopodobnie źle zinterpretowali przepisy zawarte w rozporządzeniu i niepotrzebnie zwiększyli oznaczenia wiekowe.
„Nadawcy mogą we własnym zakresie powiększyć oznaczenia”
Dalej rzeczniczka KRRiT dokładnie wyjaśnia zapisy nowego rozporządzenia. - Oprócz tego, że nie uległa zmianie wielkość pola przeznaczonego na symbole graficzne, określenie wielkości pola znaku w formie proporcji pozwala nadawcy na samodzielność w określeniu podstawy do wyliczeń długości i wysokości oznaczeń w zależności od wielkości ekranu. Użycie w ww. przepisach w odniesieniu do wielkości symboli graficznych sformułowania „nie mniejsza niż” oznacza jednocześnie, że nadawcy mogą we własnym zakresie podjąć decyzję o zwiększeniu wielkości tych oznaczeń. Takie działanie nie narusza przepisów rozporządzenia (minimalna wielkość oznaczeń jest bowiem zachowana ) i w związku z tym nie wymaga konsultacji z KRRiT. Dbając o prawo widzów do jak najmniej zakłóconego odbioru treści audiowizualnych KRRiT zdecydowała, że tak określona wielkość pola nie ulegnie zmianie, pomimo nowego ustawowego obowiązku w postaci umieszczania przez nadawców dodatkowych symboli graficznych w przypadku wystąpienia w danej audycji treści mogących mieć negatywny wpływ na małoletnich (wzory tych nowych symboli zawiera Załącznik nr 5 do rozporządzenia). Oznacza to, że jeśli nadawca będzie zobowiązany do zamieszczenia oznaczenia z daną kategorią wiekową oraz symboli wskazujących na rodzaj treści mogących mieć negatywny wpływ na małoletnich, to odpowiednio mogą one zostać zmniejszone w taki sposób, aby ich długość i wysokość łącznie nie przekraczały 4% długości przekątnej ekranu - tłumaczy Brykczyńska.
Przed tygodniem informowaliśmy, że na wielu rozwiniętych rynkach, takich jak Stany Zjednoczone, Niemcy czy Wielka Brytania kanały filmowe są nadawane bez logotypów. Ostrzeżenia przed treściami, które mogą uderzać w rozwój nieletnich są umieszczane przed rozpoczęciem seansu, a nie w jego trakcie. Przedstawicielka polskiego regulatora przekonuje, że KRRiT w tym zakresie ma związane ręce. - Zwracam uwagę, że obowiązek stosowania oznaczeń wiekowych przez cały czas trwania audycji został uregulowany w ustawie o radiofonii i telewizji (art. 18 ust. 5a ww. ustawy). W związku z tym, KRRiT nie może tego obowiązku odmiennie regulować przepisami aktu wykonawczego. Zmiana opisanej powyżej regulacji wymaga zmiany ustawy o radiofonii i telewizji, przy czym Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie posiada inicjatywny ustawodawczej - zauważa Brykczyńska.
Serwisy streamingowe od września z symbolami P, S, W i N
Równolegle z rozporządzeniem dotyczącym oznaczeń w kanałach linearnych, weszły analogiczne przepisy w odniesieniu do platform streamingowych. Na początku odtwarzania danej produkcji powinny one ostrzegać przed treściami mogącymi uderzać w rozwój nieletnich za pośrednictwem symboli P, S, W i N. Wiele serwisów, w tym m.in. Canal+ online i Player, nadal nie wprowadziły takich oznaczeń.
- Pragnę podkreślić, że KRRiT na bieżąco monitoruje rynek pod kątem przestrzegania przez dostawców usług audiowizualnych przepisów ustawy i rozporządzeń KRRiT. Rada odnotowała, że część dostawców jeszcze nie zamieściła nowych symboli graficznych. W prowadzonej z tymi dostawcami korespondencji wynika, że istnieje szereg trudności technologicznych i organizacyjnych związanych z realizacją tego obowiązku. Niezależnie od powyższego, dostawcy zobowiązali się do wprowadzenia nowych oznaczeń od września br. Jak wynika z ostatniego monitoringu, niektórzy z nich (jak np. TVP VOD) już wprowadzili te symbole - przekonuje Brykczyńska.
