Jak podaje Wikipedia, generatywna sztuczna inteligencja, analizowana w raporcie, to ogół narzędzi sztucznej inteligencji służących do generowania tekstu, obrazów, filmów i innych danych z wykorzystaniem modeli generatywnych, najczęściej na podstawie podanych przez użytkownika podpowiedzi (promptów).
Podsumowujący trzyletnie badania raport RMIT “Generative AI & Journalism” został opublikowany w ARC Centre of Excellence for Automated Decision-Making a Society.
Główny autor raportu, dr T.J. Thomson z Uniwersytetu RMIT w Melbourne w Australii, powiedział, że najbardziej niepokojący jest potencjał treści generowanych lub edytowanych przez sztuczną inteligencję do wprowadzania w błąd lub oszukiwania.
– Obawa o wykorzystanie sztucznej inteligencji do rozpowszechniania wprowadzających w błąd lub zwodniczych treści znalazła się na szczycie listy wyzwań zarówno dla dziennikarzy, jak i odbiorców wiadomości – powiedział Thomson.
– Stwierdziliśmy, że dziennikarze są słabo przygotowani do identyfikowania treści generowanych lub edytowanych przez sztuczną inteligencję, co pozostawia ich otwartymi na nieświadome przekazywanie takich treści swoim odbiorcom – dodał.
Czytaj więcej: Odbiorcy mediów nie chcą newsów tworzonych przez AI. "Sztuczna inteligencja nas nie wyręczy"
Dzieje się tak m.in. dlatego, że niewiele redakcji ma w swoich zasobach systematyczne procesy weryfikacji materiałów wizualnych, generowanych przez użytkowników.
Większość dziennikarzy, biorących udział w badaniu, nie była świadoma zakresu, w jakim sztuczna inteligencja jest coraz częściej integrowana zarówno z kamerami oraz oprogramowaniem do edycji i przetwarzania obrazu lub wideo.
– Sztuczna inteligencja jest czasami wykorzystywana bez wiedzy dziennikarzy lub serwisów informacyjnych – zaznaczył Thompson.
Podczas gdy tylko jedna czwarta ankietowanych odbiorców wiadomości generowanych przez media uważała, że spotkała się z generatywną sztuczną inteligencją w dziennikarstwie, około połowa nie była pewna lub tylko podejrzewała, że tak było.
– Wskazuje to na potencjalny brak przejrzystości ze strony organizacji informacyjnych, gdy korzystają one z generatywnej sztucznej inteligencji lub na brak zaufania pomiędzy serwisami informacyjnymi a odbiorcami – powiedział Thomson.
Czytaj więcej: Sztuczna inteligencja w mediach. Co czeka redakcje?
Okazało się, że odbiorcy wiadomości generowanych przez dziennikarzy korzystających ze sztucznej inteligencji, czują się z tym bardziej komfortowo wtedy, gdy sami używają jej do podobnych celów, takich jak np. rozmycie części obrazu.
– Ludzie, z którymi rozmawialiśmy, wspominali, że używali podobnych narzędzi podczas korzystania z aplikacji do wideokonferencji lub podczas korzystania z trybu portretowego na smartfonach – wyjaśnił Thomson.
Thomson powiedział, że zarówno odbiorcy wiadomości, jak i dziennikarze byli ogólnie zaniepokojeni tym, w jaki sposób organizacje informacyjne wykorzystują - i mogą wykorzystywać - generatywną sztuczną inteligencję.
– Większość naszych uczestników czułaby się komfortowo, używając sztucznej inteligencji w celu stworzenia ikon do infografiki, ale już dość niekomfortowo z pomysłem awatara sztucznej inteligencji prezentującego na przykład wiadomości – powiedział.
Badania nad generatywną sztuczną inteligencją zidentyfikowały również faworyzowanie środowisk miejskich nad pozamiejskimi, rzadsze pokazywanie kobiet w bardziej wyspecjalizowanych rolach i ignorowanie osób niepełnosprawnych.
– Te uprzedzenia istnieją z powodu ludzkich uprzedzeń osadzonych w danych szkoleniowych i/lub świadomych lub nieświadomych uprzedzeń tych, którzy opracowują algorytmy i modele sztucznej inteligencji – powiedział Thomson.
Jednak nie wszystkie narzędzia AI są sobie równe. Badanie wykazało, że narzędzia, które wyjaśniają swoje decyzje, ujawniają swoje materiały źródłowe i zapewniają przejrzystość wyników dotyczących ich wykorzystania, są mniej ryzykowne dla dziennikarzy w porównaniu z narzędziami, które nie mają tych cech.
Dziennikarze i odbiorcy obawiali się również, że generatywna sztuczna inteligencja zastąpi ludzi w redakcjach, prowadząc do zmniejszenia liczby miejsc pracy w branży.
– Obawy te odzwierciedlają długą historię wpływu technologii na ludzką siłę roboczą w branży dziennikarskiej – powiedział Thompson.
