Handel internetowy to jedna z branż, które skorzystały na epidemii koronawirusa. Zamknięcie większości sklepów niespożywczych wiosną i w listopadzie, a także obostrzenia sanitarne w działających lokalach handlowych spowodowały, że e-commerce stał się najwygodniejszą, a w przypadku niektórych branż jedyną, formą zakupów. Do e-sprzedaży musiały przekonać się nawet te firmy handlowe, które wcześniej w ogóle jej nie prowadziły.
Widać to w statystykach GUS-owskich. W październiku br. e-commerce stanowił już 7,3 proc. wartości rynku sprzedaży detalicznej, wobec 5,6 proc. w styczniu i lutym br. W kwietniu w czasie lockdownu ten udział wyniósł rekordowe 11,9 proc.
Co o rynku e-commerce w 2020 roku sądzą menedżerowie czołowych wydawców i agencji z tej branży? Zapraszamy do pierwszej części podsumowania.
Rafał Zakrzewski, CEO Digitree Group
Trend roku/Człowiek rokuWydarzeniem roku był debiut giełdowy Allegro. Mam nadzieję, że będzie to impulsem dla dalszego dynamicznego rozwoju branży e-commerce w Polsce. Allegro zdecydowanie wzmocniło się również personalnie, co pozytywnie wpłynie na całość branży podnosząc jej konkurencyjność.
Jak pandemia wpłynęła na branżę?Wbrew pozorom, wpływ pandemii na naszą branżę był niejednoznaczny. O ile usługi związane z e-commerce faktycznie miały bardzo dobry okres, to tradycyjne wydatki reklamowe, szczególnie w pierwszym półroczu, były pod ogromną presją, notując historyczny pierwszy spadek w historii.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 rokuProducenci, którzy funkcjonują wielokanałowo, będą musieli zmierzyć się ze zmianą sposobu myślenia o e-commerce. Wejście Amazon do Polski jest w zasadzie przesądzone, a to spowoduje konieczność przebudowy wielu elementów strategii komercyjnej. Nie będzie możliwości pominięcia e-commerce w planach strategicznych. Amazon znajdzie się na radarze klientów B&M (brick and mortar), co wymusi konieczność zaawansowanej koordynacji całości go to market każdego liczącego się producenta.
Rosnące koszty akwizycji ruchu. Polska wciąż jest relatywnie niedroga w porównaniu z rynkami zachodnimi, ale wzrost penetracji e-commerce oraz rosnąca konkurencja będą z czasem wymuszały zmianę strategii monetyzacji ruchu w kierunku retencji oraz life time value.
Wzrost cen usług developerskich. Już w 2020 roku obserwowaliśmy wzrost presji płacowej, nic nie wskazuje, aby miało się to zmienić w nadchodzącym roku. Spowoduje to nieuchronne podwyżki cen usług - nie tylko w zakresie nowych projektów, ale również usług utrzymaniowych. Innymi słowy, jeśli planujesz rozwój - rób to szybko.
Karol Kamiński, dyrektor zarządzający AdRetail w Grupie Interia.pl
Wydarzenie rokuZapewne grubym nietaktem byłoby zignorowanie wielu wydarzeń i trendów tego wybitnie zaskakującego roku i w związku z tym jestem zmuszony podać kilka takich wydarzeń:
COVID-19 – bezprecedensowy, wielowymiarowy wpływ pandemii na większość sfer życia oraz biznesu. W świecie marketingu, mediów i reklamy objawiający się ponadprzeciętnym wzrostem e-commerce, rozwojem narzędzi do wideokonferencji oraz eventów online, czy wykolejeniem niektórych rynków (np. reklama kinowa, narzędzia wspierające city mobility itp.).
Black Lives Matter – niespełna 9 minut, które zmieniło świat, zagotowało internet i zaowocowało wieloma akcjami angażującymi użytkowników z całego świata.
Strajk Kobiet i fala protestów także w niespotykanej dotychczas skali w świecie online, mająca wpływ na sferę reklamową, identyfikacji online oraz aktywność wielu marek w social media.
Debiut Allegro na GPW – długo wyczekiwane wydarzenie, które ziściło się z wielką pompą, gigantyczną kapitalizacją i póki co, chwiejną wyceną.
Przejęcie Grupy Interia przez Polsat - duże wydarzenie zamykające serię spekulacji z przełomu 2019/2020, mające bez wątpienia duży wpływ na polski rynek mediowy, z dużym potencjałem na przeszacowanie układu sił na podium najbardziej zasięgowych grup internetowych w Polsce.
„Cyberpunk” i PlayStation 5 - idealna para premier na rynku dynamicznie rozwijającego się gamingu. z mocnym polskim akcentem i zapewne kolejnym thrillerem na rynku akcji. W roli głównej, naturalnie, CD Projekt.
Trendy roku / Jak pandemia wpłynęła na branżęW zależności od obszaru i branży można zidentyfikować wiele istotnych trendów, które charakteryzowały rok 2020:• dalszy wzrost popularności i przychodów serwisów streamingowych (Spotify, Netflix, CDA, Player) oraz premiery nowych platform jak np. Disney+ i HBO Max.• rozwój obsługi klienta w modelu e-wizyt oraz e-porad,• wzrost znaczenia reklam video oraz kolejne miesiące aktywności reklamodawców potwierdzające efektywność sprzedaży przy wykorzystaniu video,• pogłębiające się zaangażowanie użytkowników w contentowy format „live video” oraz „short video”, ze spodziewanym po poprzednim roku mega boomem na aplikację TikTok (ponad 800 mln użytkowników na świecie i ponad 4 mln w Polsce), z chwilą grozy w postaci zagrożenia zbanowaniem plikacji w Stanach Zjednoczonych,• wysoki udział sprzedaży aut elektrycznych pomimo kryzysu branży• dalszy rozwój udziału voice search w wyszukiwaniach oraz wzrost znaczenia interfejsów głosowych w UX wielu narzędzi cyfrowych,• ciąg dalszy wzrostu algorytmów machine learning oraz znaczenia procesów agregowania i przetwarzania danych w planowaniu działań biznesowych, nie tylko internetowych,• rozwój branży mar-tech, dostarczającej coraz bardziej zaawansowane i skomplikowane narzędzia wspierająca procesy marketingowe.
Jednak z perspektywy branży internetowej wydaje się, że trendem, który może okazać się największym katalizatorem gospodarek w kolejnych latach, jest szeroko rozumiany i ponadprzeciętny boost e-commerce. Pandemia okazała się rozpędowym kopniakiem dla wielu branż, które odebrały przyspieszoną lekcję z e-sprzedaży pod presją globalnego kryzysu.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 roku1. Planowanie strategiczne biznesów w czasach dużej nieprzewidywalności - rok temu, w najbardziej śmiałych prognozach na 2020, nikt nie miał szans przewidzieć turbulencji, z którymi przyszło zderzyć się niejednej branży. Dzisiaj, bogatsi o nową wiedzę, musimy planować działania, biorąc pod uwagę takie aspekty, jak wpływ pracy zdalnej na performance biznesów czy wpływ rozwoju e-commerce na tradycyjną sprzedaż detaliczną.2. Częścią tego punktu jest wyzwanie i pilna potrzeba dostosowania biznesów do sprzedaży online oraz logistyki i procesów wymaganych w modelu e-commerce – to jedno z największych wyzwań dla wielu firm, dla których nowa sytuacja może oznaczać „być albo nie być”.3. Amazon.pl - długo wyczekiwane, ale nieuchronne i już w zasadzie potwierdzone wejście światowego Behemota na polski rynek, czyli starcie tytanów na szczycie polskiego e-commerce i wyzwanie dla całego sektora. Szykujcie popcorn!4. First-party data - wzrost znaczenia danych własnych i rozwiązań alternatywnych względem dotychczas stosowanych metod opartych na third-party cookie. Kolejny rok będzie ciekawym okresem postępujących dostosowań, które mają pozwolić rynkowi odnaleźć się w nowej sytuacji w roku 2022 i zabezpieczyć strategie działań marketingowych wykorzystujących remarketing, audience buying, czy lookalike targeting.
Na kolejnych podstronach wypowiedzi przedstawicieli Answear.com, Merlin Group, Unity Group, K2 Precise, Shoper i Whites
Wojciech Tomaszewski, dyrektor ds. marketingu i e-commerce w Answear.com
Wydarzenie rokuBoję się, że lektura podsumowań mijającego roku może być wyjątkowo monotematyczna i niestety przez to nudna. Ja sam nie lubię prostych i oczywistych odpowiedzi, często staram się patrzeć na świat „szerzej” lub w inną stronę niż większość. Dlatego mam prawdziwy dylemat czy wspominać o tym, co było naprawdę najważniejszym wydarzeniem 2020 czy próbować, trochę na siłę, szukać tematów zastępczych, ale przez to bardziej ciekawych. No dobra, powiem to i z góry za to przepraszam: choćbyśmy zaklinali rzeczywistość, choćbyśmy chcieli szukać oryginalnych odpowiedzi i myśleć pozytywnie, wydarzenie roku, porażka roku, kryzys roku i rozczarowanie roku jest jedno, pandemia COVID-19.
Porażka / rozczarowanie / kryzys rokuPostanowiłem połączyć wydarzenie roku i kryzys roku w jeden punkt, a ponieważ nie chcę zanudzać czytelników Wirtualnych Mediów kolejnymi przemyśleniami na temat koronawirusa, dlatego czym prędzej przejdę do następnego pytania.
Trend roku / Człowiek rokuWiem, że wypowiadam się jako przedstawiciel branży e-commerce, która jednak zyskała ze choćby z powodu zamknięcia sklepów stacjonarnych lub ograniczenie zakupów tradycyjnych przez ludzi, którzy obawiali się o swoje zdrowie. Dlatego tym razem nie będę wychwalał ludzi odnoszących sukcesy w handlu online, ponieważ w tym roku mieli po prostu łatwiej. Niektórym wyższa sprzedaż i sukcesy biznesowe poniekąd „spadły z nieba”, mimo że wcale nie zrobili czegoś optymalniej w porównaniu do poprzednich lat. Dla mnie człowiekiem roku jest każdy przedstawiciel branż najmocniej dotkniętych przez wirusa, który nie poddał się, który uruchomił pokłady wewnętrznej kreatywności, który zaczął szukać zleceń i klientów w inny, niestandardowy sposób i który być może zaczął robić w internecie to, co nie tak dawno internetowe w ogóle się nie wydawało. Wiem niestety, że nie wszystko dało się przenieść do internetu i dlatego tak mi żal tysięcy ludzi, których biznesy są na skraju upadku lub którzy po prostu nie mogą pracować, a co za tym idzie, nie mają teraz środków do życia. Trendem roku jest więc dla mnie przenoszenie sprzedaży, usług, kultury i sztuki, edukacji i pracy do internetu. Jak pandemia wpłynęła na branżęPozytywnie. Są branże, które zanotowały wielkie wzrosty. Mówię tu zwłaszcza o internetowych sprzedawcach potrzeb pierwszej potrzeby (choćby artykułów spożywczych, lekarstw i artykułów medycznych, produktów zoologicznych itd.). Są branże, takie jak nasza – czyli moda, które zapewne lekko zyskały, ale ze względu na mniejszą konsumpcję całej kategorii – te wzrosty nie były już tak gigantyczne. Ubrania czy buty nie są dobrami pierwszej potrzeby, zapewne każdy z nas ma ich wystarczającą liczbę, żeby spokojnie funkcjonować przez wiele kolejnych miesięcy bez konieczności dokonania zakupów. Konsumpcja fashion spada, ponieważ nie ma wydarzeń, na które zwykle potrzebowaliśmy się ubrać w coś nowego: imprez, podróży, koncertów, wyjazdów weekendowych, wyjść do klubu, restauracji i teatru czy spotkań ze znajomymi. Poza tym widomo nadchodzącego kryzysu gospodarczego powoduje, że konsumenci są ostrożniejsi, jeśli chodzi o zakupy dóbr mniej istotnych dla ich funkcjonowania.
Mimo to, jako Answear.com, zanotowaliśmy rekordowe wyniki. Nasze przychody za ostatnie 12 miesięcy (liczone od października 2019 do września 2020) wyniosły 369 mln zł. Jednocześnie utrzymujemy wysokie, kilkudziesięcioprocentowe, dynamiki wzrostu. W listopadzie 2020 nasze przychody wzrosły o ponad 60% rok do roku. Pozwala to nam z dużym optymizmem patrzeć na wyniki za IV kwartał i co za tym idzie na wynik całego roku 2020. Po trzech pierwszych kwartałach bieżącego roku mieliśmy 263 mln zł przychodów, milion siedemset czterdzieści tysięcy transakcji, 18 mln zł EBITDA oraz 12 mln zł zysku z działalności operacyjnej. Między innymi tak pozytywne wyniki dotychczasowych miesięcy bieżącego roku i chęć dalszego rozwoju, także poprzez ekspansję zagraniczną, spowodowały, że za kilka tygodni chcielibyśmy zadebiutować na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. 8 grudnia, Komisja Nadzoru Finansowego zaakceptowała nasz prospekt emisyjny.
Z pewnością w ostatnich miesiącach mieliśmy do czynienia z dość masowym przechodzeniem niedoświadczonych zakupowiczów z offline do online, szczególnie w okresie zamknięcia wielu sklepów tradycyjnych. Jestem pewny, że część z nich przekona się zakupów online (ze względu na wygodę, ze względu na unikanie tłumów, ze względu na ceny, za względu na szerokość i atrakcyjność asortymentu) i na stałe zasili stale rosnącą bazę kupujących w internecie.
Masowe przenoszenie sprzedaży do online, także przez biznesy, które do tej pory były internetowo mocno opóźnione, spowodowało też jednak ostrzejszą konkurencję. Dynamicznie rośnie rynek reklamy online, a co za tym idzie, rosną też niestety jej koszty dla reklamodawców. Popyt i podaż kształtują nowe ceny.
Pandemia miała też jednak drugie oblicze i pokazała, że wiele biznesów zmarnowało ostatnie lata nie zauważając rewolucji internetowej. Nie były one przygotowane do takiej zmiany technologicznie. Nie były przygotowane także pod względem zasobów ludzkich. Nie miały wystarczającej płynności finansowej. Nie miały przygotowanych planów awaryjnych na wypadek załamania sprzedaży i kryzysu. Część z nich odrabia teraz zaległe zadanie domowe i przetrwa, dla części z nich może być jednak zbyt późno
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 rokuDla naszej firmy to z pewnością utrzymanie wysokiej dynamiki wzrostów sprzedaży i rentowności, debiut na giełdzie oraz otworzenie biznesu w kolejnych, już ósmym i dziewiątym, kraju Europy Środkowo-Wschodniej. To będzie dla nas szczególny rok także dlatego, że wiosną zamierzamy świętować nasze okrągłe, dziesiąte urodziny.Dla branży e-commerce to może być nadal dobry rok, choć wszystko zależy od sytuacji gospodarczej, a tej nie będę się starał przewidzieć, zostawiając to ekspertom, mimo że jestem ekonomistą z wykształcenia. Może się wszak okazać, że konsumpcja będzie spadać, a poszczególne światowe gospodarki będą przechodzić spowolnienie gospodarcze lub nawet spore kryzysy. Co może uderzyć nawet w bezpieczne, jakby się wydawało, biznesy internetowe.
Życzyłbym jednak sobie i Państwu wirusa w odwrocie, powrotu do normalności, jak najwięcej zakupów online, ale życia offline, dzieci w szkołach, pracowników (przynajmniej częściowo) w biurach, nas wszystkich w podróżach, w restauracjach, kinach, teatrach i na koncertach. I żeby każdy ekspert zapytany za 12 miesięcy przez Wirtualne Media o wydarzenie roku 2021 powiedział coś innego, coś pozytywnego, a prawie w ogóle nie pojawiały się tam za to słowa zbliżone do pandemia i kryzys.
Przemysław Żbikowski, prezes Merlin Group
Wydarzenie rokuIPO Allegro - czyli wycena przedsiębiorstwa i strategia firmy, oraz percepcja rynku.Wydarzenie roku którego nie było – czyli wejście Amazona do Polski.COVID – zmian zmiana preferencji konsumentów.
Porażka / rozczarowanie / kryzys rokuBrak aktywacji Amazon w Polsce.Brak świeżości i innowacyjności na rynku e-commerce. Trend roku / Człowiek rokuWish - Piotr Szulczewski.
Jak pandemia wpłynęła na branżęPrzyspieszyła procesy transformacji technologicznej i zwiększyła konkurencyjność.Zmieniła podejście klientów do zakupów - pokazała konsumentom nowe możliwości oraz rozwój technologii, choćby rozwój drastyczny w zakresie telemedycyny.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 rokuRozwój różnego rodzaju marketplac i ich dominująca pozycja oraz nowi międzynarodowi gracze.Utrzymanie dynamiki post-covid.Sytuacja gospodarcza (makro).
Tomasz Gutkowski, business development director w Unity Group
Wydarzenie rokuW przypadku e-commerce wydarzeniem roku z pewnością jest debiut giełdowy Allegro. Duże wrażenie na wszystkich zainteresowanych zrobiła tak wysoka kapitalizacja (70 mld zł) stanowiąca jednocześnie rekord rodzimej GPW. Allegro zanotowało w tym roku większe przychody i zyski (w obu przypadkach w okolicach 50 proc. wzrostu r/r), umacniając jednocześnie pozycję lidera w polskim e-commerce. Czyżby było to prężenie muskułów przed Amazonem, który coraz dobitniej sygnalizuje, że wejście do Polski to kwestia czasu?
Porażka / rozczarowanie / kryzys rokuPorażka w tym roku ma niezliczone imiona. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że cały rok 2020 nie był łaskawy, biorąc pod uwagę szeroki przekrój wskaźników, od gospodarczych, przez polityczne, społeczne po zdrowotne.
Jeśli miałbym wskazać jeden konkretny obszar, to powiem dwa słowa: Black Friday. Wiele raportów, opracowań medialnych boleśnie punktuje sprzedawców wskazując na to, że obniżki cen wynosiły średnio 3-4 proc., podczas gdy również średnio o 3-4 proc. wzrastały ceny w ten magiczny dzień promocyjnego szaleństwa. To pokazuje, że Black Friday czy szerzej Black Week traktowane jest jako wabik na klientów, dla których sprzedawcy nie chcą oferować realnych promocji. Nie wspomnę już o wątpliwościach etycznych działań mających na celu podniesieniem ceny tuż przed BF, aby obniżyć ją na ten „promocyjny czas”. To jawne manipulowanie klientami i jest to bardzo smutny obraz szczególnie gdy odniesiemy go do rynków zachodnich (Niemcy, UK, USA), gdzie rabaty są rzeczywiste i sięgają nawet 70% pierwotnej wartości ceny.
Trend roku / Człowiek rokuW kategorii trend roku rozpatruję kilka różnych wydarzeń i zjawisk bo sądzę, że zasługują one na szczególną uwagę. Po pierwsze InPost i Paczkomaty z głębokim ukłonem za dostarczenie użytecznej innowacji usługi wspierającej nas w dobie pandemii (np. nadawanie paczek w paczkomacie bez naklejania etykiety, aplikacja mobilna umożliwiająca załatwianie spraw bezdotykowo, bezpiecznie). W takiej sytuacji logicznym następstwem jest określenie mianem Człowieka Roku pana Rafała Brzoskę.
Drugim istotnym trendem jest lawinowo postępujące zainteresowanie firm handlowych i produkcyjnych rozwiązaniami informatycznymi klasy PIM oraz marketplace. Zastosowanie PIM w e-commerce jest oczywiste i wiele firm dojrzewa do decyzji o inwestycji w rozwiązanie pozwalające zarządzać informacją produktową we właściwy, zorganizowany sposób. Z kolei marketplace przechodzi renesans i coraz więcej marek, firm decyduje się na wdrażanie rozwiązań agregujących oferty od różnych dostawców. Z pewnością sukcesy światowych liderów (Amazon, Aliexpress, Wish) w tej materii stanowią wzorzec postępowania i są powodem takiego naśladownictwa.
Kolejny zauważalny trend to przekształcanie portali społecznościowych w platformy zakupowe. To może jest zbyt mocne sformułowanie, natomiast wyraźnie widać kierunek zmian w serwisach takich jak: Facebook czy Instagram. Ten pierwszy znacząco rozwija funkcje w Marketplace związane z filtrowaniem, nawigowanie oraz funkcje sprzedażowe w grupach. Ten drugi z kolei wprowadza zmiany w marketplace i w panelu użytkownika mający na celu rekomendowanie oglądanych treści i ofert aby zwiększać konwersję sprzedaży via Instagram Shopping.
Jak pandemia wpłynęła na branżęWpływ pandemii na branżę był bardzo szeroko komentowany w każdych mediach, przy większości okoliczności, zatem nie chciałbym szczególnie rozwijać tego wątku. Z pewnością warto wymienić bardzo szybką digitalizację przedsiębiorstw i niespotykaną migrację z offline do online na wszystkich możliwych płaszczyznach. Skutkiem aktywizacji sprzedaży w online jest zdecydowany wzrost konkurencji w e-commerce ze względu na większą liczbę graczy online, ale także wzrost ilości zakupów online poprzez niespotykaną liczbę internautów chętnych na zakupy w sieci (to z kolei efekt zamkniętych sklepów tradycyjnych, galerii handlowych czy po prostu zachowania dystansu społecznego).
Kolejny bardzo ważny wątek wpływu pandemii na branżę to zapaść niektórych branż takich jak np. moda, dobra luksusowe, turystyka, hotelarstwo, gastronomia i odwrotnie – rozkwit i prosperity branż związanych z bezpieczeństwem w dobie pandemii (środki ochrony, higieniczne, leki) oraz branż szczególnie w tym czasie użytkowych takich jak kosmetyczno-drogeryjna, sprzętu rtv/agd (wzrost sprzedaży w kategoriach komputerów, tabletów w związku ze zdalnym nauczaniem i pracą zdalną w większości przedsiębiorstw).Wpływ pandemii odczuwalny jest w obszarze usług i oprogramowania do wideo i telekonferencji. Platformy takie jak Teams, czy Zoom przeżywają rozkwit, ponieważ wszyscy z nich korzystamy. Znaczący wzrost zysków skorelowany ze zwiększeniem ruchu odnotowują platformy streamingowe – Netflix, HBO GO, Amazon Prime Video, itp.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 rokuWyzwań w 2021 będzie bez liku. Jednym z najpoważniejszych będzie aktywizacja branż, których sytuacja kryzysowa doświadczyła najmocniej. Praktyka pokazała, że doraźne subwencje są niewystarczające. W korelacji do tego, potężnym wyzwaniem będzie prawdopodobnie przetrwanie jak największej liczby małych przedsiębiorstw i utrzymanie się ich na rynku. Dla wszystkich stało się jasne, że e-commerce w dobie pandemii jest jedynym stabilnym kanałem sprzedaży, ale nie wszyscy potrafią w nim operować. Dotyczy to szczególnie tradycyjnych, małych firm, dla których adaptacja do nowej rzeczywistości może być nieosiągalna.
Przed ogromnym wyzwaniem staną (w zasadzie już stoją) galerie handlowe, które muszą liczyć się z redukcją sklepów stacjonarnych firm wynajmujących powierzchnie. Ich sprzedaż w internecie będzie rosła kosztem zmniejszenia sprzedaży w offline, ponieważ konsumenci przyzwyczajają się do tego, że sprzedaż online jest nie tylko bezpieczna, ale też wygodna.
Maja Biniewicz, chief business officer w K2 Precise
Wydarzenie rokuBezprecedensowy rozwój e-commerce spowodowany pandemią. Co prawda daleko nam do Wielkiej Brytanii gdzie e-handel ma już 40% udział w handlu detalicznym, ale tysiące nowopowstałych w 2020 roku e-sklepów zrobiły swoje. W Polsce co dziesiąta złotówka wydana w branży handlowej pochodzi z e-sprzedaży.
Porażka / rozczarowanie / kryzys rokuRozczarowaniem jest fakt że ciągle nie mamy Amazona w Polsce. Choć biorąc pod uwagę czym skutkuje nieprzemyślane wchodzenie na nowe rynki w przypadku tej platformy (case szwedzki), może i lepiej że przygotowania się przeciągnęły w czasie. Tym ciekawiej będzie, gdy długo wyczekiwana premiera się ziści.
Trend roku / Człowiek rokuCyfryzacja zakupów. Zarówno poszczególne branże, jak i konsumenci przekonali się że zakupy online to równoprawna część handlu. To przekonanie zostanie z nami na dłużej, niezależnie od sytuacji pandemicznej. Konsument będzie kupował tam gdzie mu wygodnie, nie ograniczany przez brak podaży.
Jak pandemia wpłynęła na branżęWzrost przychodów istniejących e-sklepów, ekspresowa cyfryzacja offline’owych dotychczas biznesów i konsument który odkrył że w zasadzie online da się kupić prawie wszystko, to zjawiska kształtujące e-commerce w 2020 roku. Bez pandemii, to co zostało osiągnięte w 2020 roku, trwałoby kilka lat.
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 rokuRozwój e-gorcery - czy uda się utrzymać w tej kategorii tych którzy po raz pierwszy zamówili w pandemii?Omnichannelowe marki modowe - jak dostarczyć jakościowe customer experience online, tak aby klienci nadal kupowali, mimo spadającego znaczenia kanału tradycyjnego?Planowane wejście Amazon na polski rynek – jak sobie poradzi sam Amazon i jak na to odpowie Allegro?
Artur Halik, head of sales w Shoper
Wydarzenie rokuPandemia vs e-handel. Wybór nie mógł być inny, skoro ostatnie miesiące diametralnie zmieniły zarówno świat, który znamy, jak i ten, w którym pracujemy. Najpierw, w drugim kwartale roku, zamknięcie galerii handlowych, lokali usługowych i gastronomicznych, zmusiło wiele stacjonarnie pracujących firm i biznesów do szukania nowych kanałów dotarcia do swoich klientów. To się przełożyło na otwieranie kolejnych sklepów internetowych. Sprzedaż w sieci chętniej uruchamiały sklepy spożywcze i restauracje, tylko w kwietniu 2019 r. na oprogramowaniu Shoper zaczęło pracować o 137% więcej e-biznesów niż w roku ubiegłym. Nasze pierwsze prognozy, jeszcze sprzed pandemii, zakładały, że 2019 rok zamkniemy z liczbą 13,5 tys. aktywnych sklepów, tymczasem już w połowie mieliśmy ich 15 tys.
Co więcej – trend wzrostowy się utrzymał. Zakupy przez internet spowszedniały jeszcze bardziej, a firmy, które do tej pory wstrzymywały się z wejściem do kanału online, uznały go za biznesową konieczność. Największe uznanie należy się tutaj tym sklepom, które pracowały na potrójnych, czy nawet większych, obrotach, by obsłużyć wszystkie zamówienia.
Porażka rokuPomimo świetnych wzrostów sprzedaży w Black Friday trzeba przyznać, że to coroczne święto wyprzedaży, zamieniło się w dzień “fake” wyprzedaży. Sprzedawcy fundując specjalne oferty w tym dniu, często podnosili ceny kilka dni przed, co skutkowało brakiem realnej różnicy podczas samego BF. Sprytni kupujący, szybko wyłapywali takie sytuacje, co kosztowało marki utratę wiarygodności. Liczę na to, że BF2021 zaowocuje już prawdziwym czyszczeniem magazynów i rzeczywiście atrakcyjnych, nie sztucznie podbijanych, cen.
Trend rokuRok 2020 zapamiętamy jako trudny, ale jednocześnie bardzo kreatywny pod kątem przeniesienia w zasadzie każdej czynności do sieci. Sklepy w dużym stopniu starały się przystosować do sytuacji, która zaskoczyła nas wszystkich, przede wszystkim dbając o bezpieczeństwo konsumentów. Także firmy biorące udział w całym procesie zakupów, nie stroniły od innowacji. Chociażby Paczkomaty InPost, które idealnie wstrzeliły się z aplikacją pozwalającą na niemal bezdotykowe i szybkie odbieranie paczek.
Jak pandemia wpłynęła na branżęMimo obaw na początku roku, że zamknięcie galerii i lokali skończy się niewydolnością e-commerce’u, także z powodu zbyt dużych zleceń w firmach kurierskich, wkrótce okazało się, że nasza branża jest bardzo silna i świetnie sobie radzi z rekordowymi zakupami.
Od drugiego kwartału 2020 roku do dziś notujemy liczby, jakich do tej pory w sklepach internetowych Shoper nie widzieliśmy. Na przykład liczba zamówień w sklepach internetowych Shoper podczas Black Friday 2020 urosła o 62% względem BF2019, a wartość transakcji – 53%, ale szaleństwo zakupów trwało już długo wcześniej. Liczba transakcji w sklepach internetowych Shoper w listopadzie 2020 roku przebiła zeszłoroczny listopad o 88%. Przychody były zaś wyższe o 93% w porównaniu z ubiegłym rokiem i przebiły też wszystkie pozostałe miesiące, nawet z okresu pierwszego, wiosennego lockdownu. Także popularny od kilku lat Darmowy Dzień Dostawy notował wzrosty o ponad 50% wartości względem ubiegłego roku.
Nowe funkcje e-commerce serwisów społecznościowychOd kilku lat widzimy, jak platformy social media, starają się nie tylko wpleść oferty produktowe i reklamowe, ale także umożliwić zakup produktów w trakcie przeglądania newsów czy zdjęć znajomych. Rok 2020 nie był pod tym względem wyjątkowy. Facebook wprowadził w tym roku narzędzie Shops, które ma połączyć świat zakupów zarówno na Facebooku, jak i Instagramie. Prócz tego popularne video live streamy, gdzie sprzedający oferują oglądającym swoje produkty, zyskały możliwość ich bezpośredniego mapowania podczas transmisji. Pozwala to na szybkie przekierowanie kupującego do szczegółów i kupna produktu, a tym samym zwiększenie sprzedaży.
Wydarzenia online i podcastyWydarzeń, webinarów, spotkań w tym roku mieliśmy dziesiątki! Każdy starał się edukować, szczególnie z zakresu możliwości prowadzenia firmy czy delegowania codziennych zadań do internetu. Chciałbym tu jednak szczególnie wyróżnić I Love Marketing, który dzięki sprawnej organizacji uniknął całkowitego odwołania. A było blisko, bo zgodnie z obostrzeniami, w Warszawie, która znajdowała się w dniu organizacji ILM w czerwonej strefie, zakazano prowadzenia konferencji online. ILM przeniósł się więc szybko do Pruszkowa, skąd mógł nadawać transmisję do naszych biur i domów. Chapeau bas!
Trzy najważniejsze wyzwania w 2021 rokuFirmy, które w 2020 roku przeszły do kanału online muszą pracować nad tym, by się w nim utrzymać. Nic raz dane w e-commerce nie trwa wiecznie – nad sklepem, nawet z najlepszą i modną ofertą, trzeba cały czas pracować.
Wyzwaniem dla sprzedających będą też na pewno rosnące prowizje w marketplace’ach, a jednocześnie koszty kampanii marketingowych. Na szczęście, różnorodność form, które możemy wykorzystać do reklamy naszej oferty także rośnie. Już nie tylko Facebook, Google, czy Instagram służy nam do codziennych działań. Coraz częściej sprzedawcy sięgają po content video na YouTube czy możliwości zasięgowe influencerów. Umiejętnie dobranie źródeł ruchu kluczowe jest do kosztów konwersji.
Marketplace’y z kolei wymagać będą nie tylko nowych prowizji, ale również atencji sprzedawców. Coraz bardziej liczy się dzisiaj, kupujący wpadł w nawyk kupowania - bezbolesny, szybki, przyjemny. A to z kolei wpływa na nowe zasady komunikacji, czasu wysyłki, dotrzymywania słowa wobec klienta. Pandemia pokazała, że warto dywersyfikować ryzyko i być nie tylko offline, ale także online. W kontekście marketplace, warto jak najszybciej także uruchomić własny sklep.
Wojciech Spychalski, head of growth marketing w grupie digitalowej Whites
Wydarzenie roku/ Jak pandemia wpłynęła na branżę
W 2020 roku trudno mówić o innym wydarzeniu niż COVID-19. W zasadzie cała nasza branża mocno to odczuła, przy czym niekoniecznie w negatywnym aspekcie.
Niewątpliwie na rynku pojawiła się obawa o zachwianie stabilizacji finansowej, wynikająca z większej wstrzemięźliwości klientów w kwestii wydatków marketingowych. Jednak tu z kolei można dostrzec drugą stronę medalu. Najlepsze produkty i usługi, w szczególności te bezpośrednio powiększające zwrot z inwestycji, stały się jeszcze bardziej cenione. Już zauważamy, że zamiast sezonowych kampanii opartych o brand awareness i zasięg większy nacisk kładziony jest na punktowe działania, mające w założeniu osiągnięcie konkretnego celu. To oczywiście katalizuje rozwój e-commerce’ów i wydawać by się mogło, że to one będą największymi beneficjentami pandemii, ale…
Bardzo szybko okazało się, że rynek sprzedaży internetowej nie jest workiem bez dna. Są kategorie produktów, gdzie popyt nie zmienił się znacząco w tym roku, dlatego że już wcześniej produkty te kupowano głównie w internecie. Przy skokowo rosnącej podaży i większej liczbie e-commerce’ów, dochodzi do sytuacji, że ta sama wartość rynku jest dzielona na większą liczbę sprzedawców, w wyniku czego najwięksi gracze rynkowi tracą część zysków.
Niemniej jednak rok 2020 pokazał, że w Polsce marketing cyfrowy raczkuje i złota era jeszcze się nie zaczęła. Technologicznie jesteśmy na średnim europejskim poziomie. Natomiast jako społeczeństwo nie mamy pełnej świadomości internetowej. Pomimo że liczba Polaków dokonujących regularnych zakupów w internecie wzrosła o 45 proc., pozostajemy znacząco w tyle za Niemcami czy Duńczykami. Oczywiście powinniśmy traktować to jako bardzo dobrą wiadomość.
Wyzwania na 2021Moim zdaniem wyzwanie na 2021 rok będzie jedno - pomóc przedsiębiorcom wyjść z kryzysu, którego rozmiar i implikacje są na ten moment trudne do zdefiniowania. Rolą agencji digitalowych będzie uświadamianie odbiorców oraz tworzenie dla nich ergonomicznych rozwiązań ułatwiających cyfrową egzystencję.
Ponadto, z perspektywy makroekonomicznej, mamy odpowiedzialność niesienia pomocy w kwestii powrotu gospodarki do trybu wysokokalorycznego. Czy tego chcemy, czy nie, w tej chwili nasz model socjoekonomiczny oparty jest o konieczność utrzymania wysokiego poziomu konsumpcji. Przy jej zmniejszaniu dochodzi do zachwiania systemu i dysfunkcji poszczególnych modułów. Dlatego marketing cyfrowy powinien jeszcze skuteczniej funkcjonować zgodnie ze swoim powołaniem, tworząc wartość dodaną towarów i usług. Z perspektywy 2021 roku powiedzenie „Reklama dźwignią handlu” być może jeszcze nigdy nie było tak przeraźliwie dobitne.
