Zobacz podsumowania roku:
POLECAMY: podsumowanie roku social media
POLECAMY: podsumowanie roku w esporcie
POLECAMY: podsumowanie roku w UX i web designie
POLECAMY: ranking kryzysów 2021
Agnieszka Bacińska, prezeska zarządu Walk PR
Wydarzenie roku
Choć jako wydarzenie roku wypada wskazywać rzecz pozytywną, w mijających 12-tu miesiącach wybija się wyjątkowo antywzór - porażka komunikacyjna w edukacji szczepionkowej COVID-19 przekładającą się na tragiczne skutki dla zdrowia Polek i Polaków. Ta nieudolna komunikacja, a w zasadzie jej brak, stanowi kolejny przykład polaryzowania grup, nieumiejętności słuchania oraz działań rozproszonych, niewiarygodnych, nieopartych o realne potrzeby ludzi czy adresujących ich obawy. Nigdzie na świecie szczepienia nie idą bezproblemowo, ale u nas znów coś wyjątkowo nie wyszło, skoro pod względem odsetka zaszczepionych osób jesteśmy w ogonie Europy.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.
Badanie przeprowadzone w Walk PR wśród osób odpowiedzialnych za komunikację po stronie firm potwierdza nasze predykcje, że znaczenie działań public relations w perspektywie 3-5 lat będzie rosnąć. Wskazuje na to większość respondentów, a 40 proc. prognozuje, że rola PR się nie zmieni. Jednocześnie, wśród najważniejszych branżowych kompetencji na przyszłość, wskazane zostało doradztwo w obszarze ESG, tworzenie contentu, komunikacja kryzysowa oraz komunikacja wewnętrzna. Wierzymy, że w naszej branży przyszłość należeć będzie do tych, którzy elastyczność połączą z kreatywnością, a tradycyjne narzędzia PR-owe uzupełnią o nowe kompetencje.
Zjawiskiem, które moim zdaniem będzie wzbierać na sile w następnych latach, jest zwiększanie się wrażliwości na słowo – pisane i mówione. Nie uogólniamy już „Polacy” i stosunkowo szybko zaczęliśmy mówić „Polki i Polacy”. „Prezeska” czy „członkini” przestały brzmieć dziwnie. Szczęśliwie coraz więcej osób wspomina o „osobach z niepełnosprawnościami” a nie „niepełnosprawnych”. Branża PR jako jedna z pierwszych dostrzega wielowymiarowość świata, propagując nowe formy językowe np. w formie poradników.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Bezpośrednio po wybuchu pandemii, gdy budżety na działania reklamowe zostały zredukowane, nastąpił zwrot ku działaniom PR-owym, komunikacji wewnętrznej czy komunikacji kryzysowej. Szczęśliwie, nastawienie to pozostało z nami na dłużej, umacniając wiarę w public relations. To, że PR ma teraz dobry czas pokazuje chociażby rekordowa liczba zgłoszeń w tegorocznej edycji największego polskiego konkursu PR-owego - Złote Spinacze.
Fundamentem PR zawsze była i jest elastyczność i otwartość. Pewnie dlatego adaptacja do warunków pandemicznych przebiegła w branży relatywnie nieboleśnie. Aktualnie liczba modeli pracy w agencjach jest równoznaczna z liczbą agencji – w jednych przychodzi się do biura, w innych zupełnie nie jest to wymagane. Kolejny rok pandemii pokazał, że za sukcesem agencji stoją ludzie, którzy wypracowują najlepszy dla siebie indywidualny model pracy.
Największe wyzwanie na 2022 r.
Rekrutacja to jedno z największych wyzwań, z jakimi musimy się branżowo mierzyć, podobnie z resztą jak wiele innych sektorów rynku. To zespół jest wskazywany przez klientów jako kluczowy czynnik przy wyborze agencji PR, a braki zespołowe nie tylko zaburzają realizację kontraktów, ale są też potężnym hamulcem rozwoju agencji, co powoduje w skrajnych przypadkach konieczność odrzucania zapytań przetargowych.
W tym kontekście bardzo cieszą takie inicjatywy jak ta autorstwa ZFPR, promująca etos pracy PR-owców. Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez organizację większość społeczeństwa ma pozytywne skojarzenia z branżą PR, a wizerunek społeczny public relations w Polsce jest dobry lub bardzo dobry. Mam nadzieję, że będzie to zachętą dla młodych, by przyjrzeć się naszemu sektorowi w kontekście swojej przyszłości zawodowej.
Hanna Waśko, szefowa agencji Big Picture
Wydarzenie roku
Miniony rok jest czasem tak silnego przesilenia, że nie sposób wskazać jedno wydarzenie. Z perspektywy debaty publicznej i roli wolnych mediów należy jednak z pewnością wskazać ciąg wydarzeń, które krok po kroku zbliżają Polskę - jeszcze parę lat temu być może nieidealną, ale jednak demokrację z wolnym rynkiem mediowym - ku modelowi już nawet nie węgierskiemu, a białoruskiemu, tureckiemu czy wręcz rosyjskiemu, gdzie obóz rządzący kontroluje większość środków przekazu. Media publiczne, które stały się brutalnym narzędziem propagandy. Konsekwentne rozjeżdżanie walcem niezależności mediów lokalnych w ramach grupy Polska Press. Zastraszanie krytyków władzy i dziennikarzy pozwami, kolejne SLAPPy. Zamknięcie dla mediów strefy przygranicznej. Lex TVN. To się dzieje tu i teraz. Wszyscy jesteśmy zmęczeni pandemią i ciągłymi kryzysami - łatwo ulegamy pokusie dystansowania się od rzeczywistości i obracania jej w kabaret. To groźne. Dziś niezależne media, fundament demokracji, potrzebują wsparcia obywateli – nie obrażajmy się więc na reklamy, subskrypcje, apele. Wspierajmy niezależne redakcje.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.
Z jednej strony – pogłębiająca się tabloidyzacja. Dyktat internetu i coraz bardziej kompulsywnego sposobu konsumpcji treści. Krócej, szybciej, jak najbardziej sensacyjnie. Upraszczanie wiadomości i podkręcanie ich – pod kątem klików i algorytmów, żeby tylko złapać uwagę przebodźcowanego czytelnika na 14 sekund – pogłębia polaryzację społeczną i polityczną. To już nie tylko problem spłaszczania dyskursu publicznego, ale kształtowania rzeczywistości. Pseudo-kryzysy bez znaczenia, jak jeden post gwiazdy na Instagramie, pompowane przez portale, urastają nagle do wydarzenia miesiąca. A kwestie fundamentalne dla milionów Polaków, jak jakość powietrza w Polsce czy kwestia tragicznej sytuacji systemu geriatrii, która uderzy w życie każdej z rodzin w tym kraju, „nie przebijają się na leady". Bo są za trudne. A więc nudne i nieklikalne.
Z drugiej strony, na szczęście, odpowiedzią na tę sytuację, jest rosnące zapotrzebowanie na jakościowe dziennikarstwo - śledcze, naukowe, kulturalne. Tak jak parę lat temu konsumenci zaczęli uciekać z mainstreamowych mediów life-style do bardziej ciekawiącego ich kontentu twórców blogów, na Instagramie czy Youtube, tak dziś po treści społeczne i polityczne coraz więcej ludzi sięga do wyspecjalizowanych źródeł – długich, trudniejszych tekstów dziennikarzy ekspertów czy do podcastów. Jesteśmy gotowi płacić za jakościowe, niezależne treści – tu, obok skokowego rozwoju podcastów, flagowym sukcesem w Polsce jest na pewno subskrypcyjny sukces redakcji Gazety Wyborczej.
Jeśli chodzi o trendy na 2022 rok – są ich dziesiątki. Z perspektywy stratega komunikacji ważne jest na pewno szybka adaptacja do dwóch z nich. Po pierwsze – do równoległej cyfrowej rzeczywistości Decentralandu i podobnych. Świata, gdzie Ralph Lauren i Nike toczą wojnę o sponsoring cyfrowych teamów, 12-latek może zarobić miliony na swoich NFT, zakazane politycznie w autorytarnych reżimach książki i prasa są dostępne w cyfrowej bibliotece w globalnej grze, a topowe marki modowe sprzedają więcej najdroższych butów w wersji cyfrowej niż realnej. To kompletnie nowe rozdanie nie tylko na rynku walut, ale też newsów.
Po drugie – niebinarność. Nie nauczymy się rozumieć Z-tek i kolejnych pokoleń, jeśli nie oduczymy się patrzeć na nich przez pryzmat naszych struktur społecznych. Może być tak, że ich podejście nie tylko do płci, religii czy rasy, ale też marek, miejsca i sposobu życia, a wreszcie pracy, będzie już zawsze kompletnie inne niż nasze. Nie zerojedynkowe, ale płynne. Bez konieczności wyboru i lojalności.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Po pierwsze – ludzie, jak pewnie na każdym innym rynku, są ekstremalnie zmęczeni. Branża kreatywna to osoby, którzy potrzebują kontaktu. Potrzebujemy wymiany wiedzy, inspiracji, relacji. Lockdown i powtarzalność zabija to, co kochaliśmy w pracy. Za nami niemal dwa lata życia w nieustannym stanie zagrożenia. Dla młodszych, to często pierwszy w życiu poważy kryzys, z którym po prostu sobie nie radzą. Dla starszych, łączących pracę z opieką nad starszymi rodzicami i dziećmi na kwarantannach i zdalnej nauce, to niekończący się maraton ponad siły. Wielu przeszło covid. Żyjemy w rzeczywistości przeciążenia, fizycznego osłabienia, wypalenia i xanaxu. Ludzie, i po stronie klientów, i agencji, nie uniosą teraz trybu, który kiedyś był ok. Nie da się przez trzy lata biec sprintem. Musimy zwolnić, włączyć wrażliwość, szanować bardziej siebie samych i siebie nawzajem, dać poczucie bezpieczeństwa i zrewidować wszystko – sposób pracy, tempo, wzajemne odnoszenie się do siebie. Przykład z rzeczywistości - dziś, jeśli agencje chcą utrzymać dobry team, zetną obsługę każdego klienta, który ten team „zajeżdża", nie szanuje i nie rozumie zmiany.
Z drugiej strony dobra wiadomość - na rynku mediowym, który przez ostatnie lata zachłysnął się algorytmami i zasięgami, gdzie influencerzy bez matury oraz mediaworkerzy w redakcjach mogli łatwo wypierać kompetentnych dziennikarzy i twórców, a domy mediowe PR-owców, też nastąpiło przesilenie. Tam, gdzie zasięg może zrobić każdy, trzeba od nowa się wyróżnić - wygrają Ci, którzy mają do opowiedzenia historię. Tam, gdzie ludzie chcą czytać jakościowe teksty, na wagę złota są prawdziwi, mądrzy i etyczni dziennikarze. A tam, gdzie marki mają rozmawiać ze swoim otoczeniem, brać udział w zmienianiu świata na lepsze, być fair i prowadzić dialog z konsumentami, mediami, środowiskiem – potrzebni są dobrzy PR-owcy.
Największe wyzwanie na 2022r.
Renegocjacja stawek za usługi komunikacyjne. Na rynku toczy się wojna o dobrych pracowników, którzy chcą nadal pracować w usługach PR czy reklamie. Jednocześnie – mamy kumulację galopującej inflacji, podniesienia podatków oraz Nowego Ładu. Rosną ceny wszystkiego – od kurierów, przez prąd i kawę, po pracę. Realnie, żeby utrzymać rentowność, agencje będą musiały znacząco podnieść stawki – renegocjować fee z obecnymi i proponować zrewidowane nowym klientom. Wielu Klientów usłyszy lub już usłyszało, że jeśli chcą, by obsługiwali ich przytomni ludzie i jeśli ten biznes ma być uczciwy, trzeba usiąść do stołu i rozmawiać. Ten rok będzie sprawdzianem – partnerstwa pomiędzy agencjami i klientami, ale też samej branży. Znajdą się tacy, którzy zaniżą ceny, żeby zbudować portfolio, ale to droga donikąd.
Piotr Czarnowski, prezes First PR
Zamiast wydarzeń roku będzie o tendencjach kształtujących polską komunikację, bo mają one zasięg i trwałość dużo większą niż pojedyncze sprawy.
Przede wszystkim w 2021 informacja złej jakości wyparła informację dobrą jakościowo. Fake i hejt nie są już odstępstwem, ale normą i stałym elementem komunikacji. Pierwotną przyczyną było nasycanie wszystkiego polityką, ale teraz na ogół mamy do czynienia wyłącznie z polityką, zupełnie bez sensu i wbrew potrzebom społecznym. Społeczeństwo dzielone w ostatnich latach, zmieniło się w trwale podzielone, a w końcu w społeczeństwo akceptujące każdą informację. Usunięto z niego szkielet i została miękka i chłonna gąbka, tym bardziej bezkrytycznie przyjmująca każdy przekaz, że pozbawiona punktów odniesienia. Z tego powodu wierzymy np., że istnieje opieka medyczna, że Państwo nas finansuje, że inflacja jest dobra a podatki bogacą, że politycy mówią w naszym imieniu, że informacja nam się nie należy, bo jest domeną rządzących, którzy nie muszą się tłumaczyć, że świat jest zły i spiskuje przeciwko nam, jedynym, którzy mają rację.
Nietolerancja poszła w parze z przewrażliwieniem społecznym. Wyraźnie rośnie agresja, każda komunikacja, bez względu na przekaz, spotyka się teraz z reakcjami agresywnymi, najbardziej wtedy, kiedy jest prawdziwa. Agresja wyparła cywilizowaną argumentację, jak kiedyś z polityki, tak teraz z biznesu i codziennego życia. Z tego wszystkiego słowo straciło wartość a ci, którzy go nadużywają nie ponoszą odpowiedzialności.
Pisałem niedawno, że żyjemy w dziwnym świecie, w którym nielegalne staje się legalne, normy prawne i etyczne odwracane są do góry nogami, wszystko to robi coraz mniejsze wrażenie na krótkowzrocznych mediach i coraz bardziej znieczulonych ludziach, a na politykach tylko o ile widzą w tym własny interes. Podtrzymuję ten punkt widzenia w odniesieniu do komunikacji w całym 2021.
Muszę też odnotować charakterystyczne zmiany językowe, np. zamiast „zmarli” teraz mówi się o tych co „nie poradzili sobie”, zamiast o podatkach mówi się o daninach dzięki którym więcej zostanie nam w kieszeni, ze wszystkim „walczymy” zamiast robić coś normalnie, i składa się to na „patologiczny konstrukt” (z podcastu Morawieckiego). Te zmiany językowe błyskawicznie i bezrefleksyjnie adaptowane są przez cały system, czyniąc komunikację mniej zrozumiałą.
To wszystko jest coraz trudniejszym tłem dla uczciwej i profesjonalnej komunikacji i ma dużo silniejszy wpływ niż pandemia, której najważniejszy skutek to w organizacji elastyczne formy pracy a w narzędziach powszechne wykorzystanie telekonferencji. Nie sprawdziły się wcale przewidywania o głębokich i trwałych zmianach społecznych, bo człowiek jest nadal zwierzęciem stadnym. Są też pozytywy, np. dwa lata bez eventów wykazały, że te uznane za jedno z najważniejszych narzędzi polskiego „PR” nie jest w gruncie rzeczy potrzebne.
Przykro mi odnotować, że w branży skończyła się dyskusja PR czy marketing – niemal wszystko co nazywa się dziś PR jest po prostu marketingiem. Nawet jeśli pozornie wygląda na starą, dobrą komunikację – to po przyjrzeniu okazuje się tylko marketingiem. Marketingiem ociekają newslettery PR i nagrody PR, promuje się go jako efektywną komunikację, a co najgorsze zdominował edukację tego, co już tylko z nazwy jest PR. Są pewne symptomy trzeźwienia rynku, np. afery z celebrytami być może trochę zahamują bezmyślne szukanie „ambasadorów”. Działania UOKiK zapewne nie ograniczą pełnego nasycenia marketingiem treści przekazywanych przez tzw. Influencerów, którzy stworzyli intratną, choć społecznie bezużyteczną platformę reklamy alternatywnej, ale przynajmniej zwrócą uwagę na to, że prawdziwą i odpowiedzialną informację jest niezwykle trudno znaleźć w polskich źródłach. Za to można znaleźć zaskakujące raporty, że np. odbiorcy mają większe zaufanie do tekstów oznaczonych jako reklama niż bez tego oznaczenia. Naprawdę jesteśmy aż tak inni niż inni?
Obawiam się, że w 2022 wszystkie te zjawiska jeszcze się utrwalą. Nic nie zwiastuje radykalnych zmian i być może trzeba będzie zaczekać na silny wstrząs polityczno-społeczny, żeby uświadomić wartość i potrzebę komunikacji a w ślad za tym zmienić cały jej system w Polsce. W tej sytuacji tym bardziej podziwiam wszystkich, którzy nadal zajmują się prawdziwym i uczciwym PR.
Dirk Aarts, managing partner 24/7 Communication
Wydarzenie roku
W czasach, kiedy na świecie dzieje się tak wiele, trudno jest wymienić wydarzenie roku. COP26 w Glasgow będzie prawdopodobnie tym wydarzeniem, które najbardziej wpłynie na branżę PR. Bardzo ważne są cały czas potrzeby związane ze zmianami klimatycznymi – ten temat jest ważniejszy, a komunikacja wokół niego bardziej intensywna niż kiedykolwiek. Transformacja energetyczna i zmiana wzorców konsumpcji nie są już opcjonalne. Napięcie pomiędzy tym, co NALEŻY zrobić, a tym, co CHCE się zrobić w krótkim czasie, wymaga szerokiej komunikacji ze strony rządów, firm, organizacji pozarządowych i liderów.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku
Wiele trendów i zmian społecznych jest oczywiście związanych z COVID-19 – poniżej wymienię tylko kilka z nich.
• Home office: W 2021 roku praca zdalna została udoskonalona i ustanowiona jako nowa norma, nowa rzeczywistość, w której funkcjonujemy. Miejsce pracy przeniesione do domu wprowadza nową dynamikę, wywołuje nowe emocje i styl życia, które na pewno wpływają na nasze społeczeństwo i przemysł.
• Komunikacja wewnętrzna: Dwa lata po pandemii firmy wzmocniły koncentrację na sprawach wewnętrznych, tj. samopoczuciu pracowników, organizacji korporacyjnej, wewnętrznych strukturach i procesach. A to wymagało większego zaangażowania w zakresie komunikacji.
• Wydarzenia online: W 2020 r. nastąpił skok w kierunku wydarzeń online. W mijającym właśnie roku to się jeszcze bardziej rozwinęło. Konferencje prasowe online, szczyty biznesowe, ceremonie rozdania nagród i wydarzenia konsumenckie stały się czymś zupełnie naturalnym w naszej branży.
• Inne trendy w Public Relations, które obserwujemy, to m.in. wzrost wykorzystania wideo do przekazywania komunikatów korporacyjnych, wzrost popularności mikro-influencerów z uwagi na "pełnoetatowych profesjonalnych influencerów". Bardzo ważne są wszelkie dane, raporty i analizy - żadna kampania PR nie może być prowadzona bez obszernych danych, które pozwolą na planowanie, realizację i ewaluację działań z ich wykorzystaniem.
Trendy na 2022
• Podobnie jak w ostatnich latach cyfryzacja i automatyzacja mają duży wpływ na naszą pracę. Technologia daje dziś mnóstwo możliwości, np. w kreatywnym i innowacyjnym prowadzeniu kampanii. Zaś z perspektywy organizacji zadań w naszych firmach i narzędziach, cyfryzacja umożliwia np. pracę hybrydową i zdalną.
• Zielony Ład, zmiany klimatyczne – to z pewnością zagadnienia, który będą miały wpływ na naszą branżę w nadchodzących latach. Jeszcze bardziej będziemy pogłębiali wiedzę na temat możliwych ekologicznych rozwiązań, zwłaszcza, że takich innowacji pojawia się na rynku coraz więcej. Prawdopodobnie to właśnie troska o planetę będzie kształtowała korporacyjne agendy w nadchodzącym roku.
• Działania na rzecz społecznej odpowiedzialności biznesu stanowią coraz ważniejszy obszar aktywności wielu firm. Szeroko pojęta etyka prowadzenia biznesu to dziś dla konsumenta ważna kwestia, która ma istotny wpływ na jego wybory. Konsumenci chcą wiedzieć, jakie wartości są bliskie danej marce, jakie działania wspiera, a jakim się sprzeciwia. To wnikliwi i świadomi obserwatorzy, którzy nie lubią rzucania słów na wiatr i często mówią: sprawdzam.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Pandemii nadal ma ogromny wpływ na biznes – a więc też na PR. Z jednej strony wszyscy uczymy się powrotu do normalności, z drugiej – systematycznie mierzymy się z kolejnymi falami pandemii. Dla dużych marek komunikacja w takich warunkach przypomina trochę sztukę chodzenia po linie. Zadaniem agencji PR jest pokazać swoim klientom, jak z niej nie spaść. A to duża odpowiedzialność.
Największe wyzwanie na 2022r.
• Jednym z największych wyzwań na nadchodzący rok w branży PR jest pozyskanie utalentowanych ludzi, co zarazem stanowi nie lada wyzwanie. To fantastyczny zawód, który daje duże możliwości rozwoju, ale niestety obserwujemy bardzo powolny napływ młodych talentów.
• Kolejną ważną kwestią jest etyka informacji, zwłaszcza w przypadkach, kiedy kwestionowane są informacje wiarygodne, poparte autorytetami, źródłami i powszechnie dostępne. Nic nie niszczy dobrego środowiska PR tak, jak fake newsy, propaganda, kontrowersje i skrajnie spolaryzowane strumienie informacji.
• Oczywiście wyzwaniem na przyszły rok będzie Polski Ład, czyli nowy projekt, który dla całej branży będzie oznaczał wiele zmian organizacyjnych i finansowych. Do nowych realiów będą musiały dostosować się zarówno agencje PR, jak i ich klienci.
Klara Banaszewska, dyrektor generalna Grayling Poland
Wydarzenie roku
W 2021 r. nie brakowało dużych wydarzeń, jednak tym, co mnie najbardziej zelektryzowało, było ogłoszenie przez Marka Zuckerberga intensyfikacji prac nad metawersum. Ta deklaracja to coś więcej niż przykuwająca uwagę nowa funkcjonalność w ofercie bigtechu. Facebook to jedna z najpotężniejszych firm z miliardami użytkowników na całym świecie - wdrożenie przez giganta jakiegoś rozwiązania na szeroką skalę oznacza, że w przeciągu krótkiego czasu wielu ludzi będzie jej użytkownikami. Na znaczenie tego wydarzenia wskazuje też zmiana nazwy firmy na Meta – Facebook chce się kojarzyć z metawersum. Nad technologią metawersum i powiązanymi z nią projektami z obszaru wirtualnej rzeczywistości pracuje wiele firm, np. Microsoft. Bill Gates w swoim niedawnym wpisie blogowym sugeruje, że spotkania biznesowe w metawersum będą się odbywać w przeciągu 3 lat! W alternatywnej rzeczywistości będą mogły odbywać się wydarzenia, kampanie reklamowe, być może nawet firmy zamiast wynajmować przestrzeń biurową zakupią dla pracowników gog
le VR i będą zachęcać do przychodzenia do wirtualnego biura zamiast do tego rzeczywistego. Nowy wirtualny świat to niesamowite perspektywy rozwoju dla branży kreatywnej, firm i marek.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku
Od wielu lat mówi się coraz więcej o zagrożeniach ekologicznych. Widmo katastrofy klimatycznej coraz mocniej przebija się do powszechnej świadomości chociażby za sprawą aktywności Grethy Thunberg. Dyskusje dotyczące środowiska wymusiły na markach konieczność rewizji własnych działań oraz podjęcie decyzji o budowaniu wizerunku firm, dla których zrównoważony rozwój oraz minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko nie są obojętne. Narracje firm w tym temacie stanowiły jeden z kluczowych trendów w komunikacji w tym roku i zapewne zostaną z nami dłużej. Stoją za tym różne powody. Część firm faktycznie wiele zmieniła w swoim funkcjonowaniu, wiele jednak upatruje w tym chwilowy hype i modę, dzięki którym mogą trafić do konsumentów z pokolenia millenialsów i generacji Z, dla których dbałość o ekologię stanowi istotną wartość (przynajmniej deklaratywnie). Konsumpcja w oparciu o wartości (także te związane z ekologią) wciąż rośnie, więc firmy i marki muszą przedsiębrać działania na rzecz neutralizacji swojego wpływu na środowisko.
Jednak aby móc wpisać sobie dbałość o wartości takie jak środowisko i móc je śmiało komunikować, trzeba dysponować mocnymi proof pointami. Media i konsumenci patrzą markom na ręce i w tym roku nie obyło się bez kryzysów wizerunkowych z ekologią w tle. Publicznej krytyki i zarzutów o greenwashing doświadczyły firmy z właściwie wszystkich branż- spożywcze, technologiczne, energetyczne czy kosmetyczne. Fasadowa ekologia to przepis na kryzys wizerunkowy, odpływ klientów oraz utratę zaufania do marki.
Podobnie rzecz się ma ze zjawiskiem pinkwashingu. Z jednej strony cieszy, że coraz więcej firm mówi otwarcie o wsparciu dla osób LGBTQ+, co jest tak ważne zwłaszcza w Polsce w obecnych czasach. Rola marek w budowaniu świadomości i odwaga w komunikacji nie jest bez znaczenia, więc uważam, że to ważny i wartościowy trend. Niemniej czasem, gdy zajrzy się na kulisy, widać podwójne standardy. Inicjatywy takie jak Parada Równości coraz częściej wykorzystywane są do promocji marek i korporacji. Marki niosące na sztandarach obronę praw osób LGBTQ+ powinny upewnić się, czy w ich strukturach ta różnorodność ma faktycznie odzwierciedlenie, czy podstawowe prawa pracowników są bezwzględnie respektowane i czy firma wspiera te wartości tylko tam, gdzie jest to łatwe (duże miasta z ich otwartymi mieszkańcami) i gdzie się na tym zyskuje, czy zawsze i bez względu na okoliczności.
Rok 2021 minął także pod znakiem trzech liter: ESG. Swoje strategie dotyczące działań proekologicznych i zrównoważonego podejścia ogłaszają kolejne firmy. Rozmowy na temat ESG zdominowały biznes i świat komunikacji, ze szczególnym naciskiem na literę S- jak social, czyli społeczny aspekt funkcjonowania biznesu, który dla wielu okazał się być w pandemii kluczowy.
Trend na 2022.
Wbrew powszechnej obecności retuszowanych zdjęć, nadużywania filtrów w social media i możliwości korygowania wyglądu dzięki specjalnym aplikacjom, pojawił się jakiś czas temu trend przeciwny, który zyskuje coraz bardziej na znaczeniu i myślę, że będzie się jeszcze bardziej umacniał w przyszłym roku. To nacisk i przyzwolenie na naturalność i autentyczność w komunikacji. Zamiast kreowania nierealistycznych ideałów piękna (co przekłada się na problemy psychiczne, kompleksy i wygórowane oczekiwania młodych osób wobec siebie), marki coraz chętniej w duchu diversity & inclusion skłaniają się ku przedstawianiu w swojej komunikacji faktycznie zróżnicowanego społeczeństwa. W kampaniach częściej pojawiają się już nie tylko osoby o różnych odcieniach skóry, orientacji seksualnej czy budowie ciała, należący do różnych pokoleń, ale także te z trądzikiem, nierównymi zębami czy też np. osoby z niepełnosprawnościami. Do współprac zapraszane są osoby o niestandardowej urodzie czy wyglądzie. Marki wreszcie zauważyły, że autentyczność i prawda też sprzedają. Ta zmiana bardzo mnie cieszy, bo fajnie jest widzieć w reklamie, w miejscach pracy, w życiu publicznym więcej różnorodności. Nie jest to w Polsce temat oczywisty i może wzbudzać sporo emocji. Ostatnio media obiegła odważna sesja Wojtka Sawickiego i Agaty Tomaszewskiej z Life on Wheelz, którzy leżą na łóżku w słynnej pozie Johna Lennona i Yoko Ono. Podobne zdjęcie i wywiad o związku każdej innej pary nie wzbudziłyby wielu kontrowersji, natomiast gdy jednym z bohaterów jest osoba z niepełnosprawnością, to okazuje się, że dotknięto głębokich stereotypów na temat osób z niepełnosprawnością i ich seksualności. W temacie D&I pozostaje w Polsce więc dużo do zrobienia i mam nadzieję, że przyszły rok przyniesie dużo ciekawych inicjatyw ze strony marek i firm w tym obszarze.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Tak jak pierwszy rok pandemii to był czas szybkich, dramatycznych zmian i dostosowywania się do nowej rzeczywistości, tak w 2021 powoli musieliśmy się już z nową sytuacją oswoić. Tym, co najbardziej się zmieniło z mojej perspektywy, to praca zdalna i to, jak w sposób naoczny udowodniła nam ona co znaczy naprawdę życie w globalnej wiosce. Geograficzna lokalizacja ma dziś mniejsze znaczenie niż kiedykolwiek wcześniej. Wirtualne wydarzenia są dostępne dla ludzi na całym świecie, nie tylko tych, którzy mogą uczestniczyć w nich osobiście. Chociaż trudno jest odtworzyć uczucie bycia razem twarzą w twarz, pandemia zwiększyła możliwości dotarcia i kontaktu między większą liczbą ludzi i pozwoliła na zbliżenie ich perspektyw. Już nie trzeba przemieszczać się dalej niż drugi koniec pokoju, aby spotkać się z ludźmi z innego kraju, czy z drugiej strony globu i poznać ich punkt widzenia- uczestniczyć w spotkania, eventach, szkoleniach czy studiach. Wierzę, że upowszechnienie technologii, które temu służą będzie w przyszłości przyczyniać się do zacierania kolejnych barier geograficznych i fizycznych. Za tą zmianą poszło duże przyspieszenie tempa pracy (można mieć kilka spotkań biznesowych online jedno po drugim, na które kiedyś trzeba było się każdorazowo przemieścić) a tym samym większa efektywność, czasami dużym kosztem. Znalezienie równowagi i złotego środka pomiędzy nieskończonymi możliwościami i szansami a zachowaniem work-life balance to wyzwanie dla wielu pracowników i managerów.
Największe wyzwanie na 2022r.
Pandemia miała i wciąż ma ogromny wpływ nie tylko na warunki pracy i sposoby komunikacji ale też na nasz sposób postrzegania świata. Można powiedzieć, że powstał nie tylko nowy język, ale też nowy pandemiczny sposób myślenia, gdzie fala nie kojarzy się nam już z falą morską, a maseczka z chwilą relaksu. Planując działania, firmy muszą zwracać uwagę na to, aby uwzględnić kontekst covidowy, a zagrożenia związane z sytuacja epidemiologiczną to dla nich nowe pola do sytuacji kryzysowych. W trakcie rosnącej fali zachorowań marki tworzą kampanie, których bohaterowie noszą maseczki. Wiele firm wstrzymuje organizację wydarzeń lub ich szerszą komunikację ze względu na potencjalne ryzyko powstania ogniska zachorowań. Wyzwaniem w 2022 roku dla PR-owców oraz szerzej dla całej branży będzie dostosowanie się kolejny rok z rzędu do płynnej, zmieniającej się każdego dnia rzeczywistości, tak aby planując działania uzyskać maksymalny efekt a jednocześnie nie narazić marki na kryzys i wizerunkowe straty.
Innym wyzwaniem na 2022 rok będzie też szukanie i testowanie różnych podejść do komunikacji wewnętrznej. Pytanie brzmi, jak budować kulturę firmy i utrzymywać relacje w zespołach, z którymi dużo rzadziej spotykamy się na żywo. Jak zaprząc do pracy nowoczesne narzędzia, wykorzystać cyfryzację i możliwości pracy zdalnej, aby podtrzymać i rozwijać relacje wewnątrz firmy, kiedy wymiana wiedzy i doświadczeń nie wydarza się już naturalnie poprzez osmozę i przebywanie razem w jednej przestrzeni. W branży takiej jak nasza i w każdej firmie z osobna podejście do komunikacji wewnętrznej będzie musiało zostać wymyślone na nowo.
Michał Olbrychowski, head of Cohn & Wolfe Poland
Wydarzenie roku
W mojej ocenie wydarzeniami roku były loty w kosmos najbogatszych ludzi tj. Richarda Bransona, Jeffa Bezosa oraz Elona Muska. Miliarderzy prześcigali się w wysokości lotu oraz spędzonym na orbicie czasie. Wyścigi w zdobywaniu kosmosu nie są już domeną państw-supermocarstw, a stały się polem bitwy firm komercyjnych. Mimo, że oprawa medialna skoku ze stratosfery Baumgartner w barwach Red Bulla wysoko ustawiała poprzedzę w „kosmicznym marketingu” to panowie odważnie dalej eksplorują temat snując wizję o kolonizacji Marsa. Nie obyło się bez protestów dotyczących kosztu tych lotów dla środowiska, ale wydaję się, że nic i nikt nie jest w stanie powstrzymać rozwoju lotów pasażerskich w przestrzeń kosmiczną.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.
Jednym z ważniejszych trendów mijającego roku było skupienie się na pracownikach. Były to działania mające na celu zwiększenie ich zaangażowania w nowej rzeczywistości, której nieodłączną częścią stała się praca zdalna lub w systemie rotacyjnym. Stąd popularność programów z obszarów employee advocacy oraz well-beingu. Zakładam, że będą one kontynuowane i rozbudowywane w przyszłym roku. Cały czas, konsekwentnie od kilku lat widzimy wzrost zainteresowania programami z zakresu odpowiedzianego biznesu. CSR to już nie tylko ostatnia pozycja na liście priorytetów, lecz stały element składowy biznesu. Uważamy, że rozwój obu tych trendów zdecydowanie dobrze wpłynie na postrzeganie korporacji jako ważnych partnerów rozwoju gospodarczego, ale także atrakcyjnego miejsca pracy.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Cyfryzacja procesów i praca zdalna. To czego nie mogły dokonać działy IT zrobiła pandemia. Zmieniła system pracy wewnątrz agencji jak i z klientami. Home Office stał się rzeczywistością tak samo jak rzadszy kontakt osobisty z klientami, co wydawało się jeszcze kilka lat temu niemożliwe. Ta sama sytuacja dotyczy pracy na linii konsultanci agencji - dziennikarze. Mimo, że ten rok był ubogi w konferencje organizowane przez klientów, to nie odczuwamy spadku zainteresowania mediów pozyskiwaniem i publikacją jakościowego kontentu.
Największe wyzwanie na 2022r.
Ludzie, ludzie, Ludzie. Największym wyzwaniem dla branży są kadry. Dotyczy to zarówno osób na stanowiska „entry level” jak i menadżerskich. Drugim istotnym aspektem może być zmniejszająca się motywacja i lojalność pracowników wynikająca z pracy zdalnej. Dużym wyzwaniem, które dotknie wszystkich przedsiębiorców jest wysoka inflacja i „Polski Ład”. Pociągnie to za sobą renegocjacje kontraktów oraz wzrost wynagrodzeń. Zachowanie marży na opłacalnym poziomie oraz utrzymanie najlepszych pracowników będzie kluczowym wyzwaniem menedżerów w 2022 roku.
Magdalena Skarżyńska, dyrektor zarządzająca monday
Wydarzenie roku
Meta… start. Wprawdzie sama zmiana nazwy firmy z Facebook na Meta metaversum nie czyni (i na razie zdecydowanie więcej będziemy o tym mówili niż doświadczali), ale wystąpienie Zuckerberga z pewnością przyspieszy wyścig o pierwszeństwo w nowej, połączonej rzeczywistości. Według zapewnień CEO Meta, w metaverse będziemy mogli zrobić prawie wszystko - spotykać się z przyjaciółmi i rodziną, uczyć się, bawić, pracować, robić zakupy, a w przyszłości teleportować w postaci hologramu z miejsca na miejsce. Brzmi jak kusząca wizja, a ta wizja może się spełnić (choć tu głosy są podzielone i wielu sceptyków wróży porażkę). Pierwsze jaskółki już mamy. Adidas - jedna z marek, które weszły do branży NFT, ogłosiła wprowadzenie kolekcji „Into the Metaverse”, czyli mixu realnych i wirtualnych produktów. Zarówno Adidas jak i Nike sugerują, że zapowiadane metaversum Zuckerberga może być głównym polem ich działania w tworzeniu nowych doświadczeń dla konsumentów. I chociaż wiceprezes Intela, Raja Koduri studzi zapał entuzjastów, twierdząc, że na razie nie mam odpowiedniej mocy obliczeniowej do obsługi tej technologii, warto obserwować pionierów metaverse. Połączona rzeczywistość będzie oznaczała dla nas zupełnie nowy wymiar komunikacji. I oczywiście nowe wyzwania – tuż po otwarciu platformy Horizon Worlds dla pierwszych użytkowników – jedna z uczestniczek metaversum od Zuckerberga zgłosiła nadużycia na tle seksualnym. Nowa rzeczywistość, stare problemy?
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.
Sustainability to jeden z najważniejszych tematów w mijającym roku. Eco-friendly, zero waste, no plastic - duża część działań, kanałów i narzędzi były osadzone w strategiach zrównoważonego rozwoju. Tu pięknym przykładem może być kampania CreditAgricole #mniejplastiku przy współpracy z Dawidem Podsiadło. Czyli nie tylko reklama z udziałem celebryty czy landing page z materiałami edukacyjnymi, ale cała trasa koncertowa „Leśna muzyka” ze scenografią z plastikowych odpadów przetworzonych na 14 winyli, z których dochód przeznaczono na stowarzyszenie Zero Waste. Im więcej takich akcji tym większa szansa, że do mórz i oceanów przestanie trafiać średnio 20 ton platsiku na minutę.
Światopogląd marek
Marki coraz odważniej wchodziły w rolę aktywistów i wreszcie, po latach omijania ważnych społecznie tematów, zaczęły odważniej zabierać głos w światopoglądowych dyskusjach. Czy to o roli i wizerunku kobiet (kampania YES), czy społecznościach LGBT+ (np. Netflix, Empik, IKEA), czy różnorodności (np. Invisible Diversity od Dell Technologies).
2022 będzie rokiem pod hasłem ESG (environmental, social responsibility i corporate governance) i w tych kategoriach będziemy oceniać marki (według badań połowa konsumentów uwzględnia wpływ firm na środowisko i społeczeństwo w decyzjach konsumenckich). Co się zmieni? Coraz częściej będziemy słyszeć głosy: „Sprawdzam”. Konsumenci będą wyczuleni na greenwashing, czyli ekościemę. W ocenie marek i wyborach konsumentów będą liczyły się prawdziwe wartości i realne działania. Można się spodziewać, że w 2022 sustainability będzie odmieniany przez wszystkie przypadki. Oznacza to dwa duże wyzwania dla marek – autentyczność i unikatowość, czyli jak wyróżnić się w świecie, w którym wszystkie firmy stawiają na sustainability.
A poza tym? Oczywiście dalszy rozwój technologii – AI i data driven PR, w tym m.in. rozwój narzędzi do badania zaangażowania, zachowań i nastrojów odbiorców. Marki będą też w coraz większym stopniu wykorzystywały rozszerzoną rzeczywistość, a pionierzy będą stawiali pierwsze kroki w metaverse.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Zmieniła się wrażliwość (często przechodząc w hiperwrażliwość) – konsumenta i marek, sposób narracji i kanały dotarcia. Zwłaszcza w B2B – tu mieliśmy małą rewolucję w sposobie budowania relacji z klientem. Eventy i spotkania z handlowcami – dotychczas bardzo ważny kanał dotarcia został odcięty. Dodatkowo w B2B zmienił się sposób podejmowania decyzji zakupowych – wg. badań Gartnera 70 proc. klientów B2B podejmuje decyzję zakupowe na podstawie reasearchu w sieci. Te zmiany przyspieszyły rozwój programów social sellingowych, a statystki pokazują jednoznacznie skuteczność tych działań. 45 proc. więcej leadów generują handlowcy wykorzystujący social selling, prawie 80 proc. sprzedawców korzystających z social selling osiąga lepsze wyniki. Dzięki programom social sellingowym komunikacja stała się bardziej spersonalizowana a handlowiec został mikro influencerem w kanałach społecznościowych.
Największe wyzwanie na 2022r.
Największym wyzwaniem dla całego rynku będzie minimalizacja wpływu pandemii – na konsumentów, ale też, a może przede wszystkim na pracowników. Zmęczenie pracą zdalną, stres i niepokój związany z sytuacją społeczną i polityczną sprawiają, że musimy zmienić nie tylko sposób komunikacji do konsumentów ale też sposób funkcjonowania firm. Takich współprac jak Reserved i Fundacja Itaka w akcji na rzecz walki z psychicznymi skutkami pandemii powinno i zapewne będzie więcej. Również pracownicy będą szukali zrozumienia, zaufania i wsparcia. 2022 rok będzie rokiem wyzwań w komunikacji wewnętrznej i employer brandingu. To będzie też rok wyzwań dla zarządów firm i działów HR - żeby utrzymać i pozyskiwać nowe talenty. Odejście z pracy stało się nawet trendem na Tik-Toku, hasztag #quitmyjob na Tik-Toku miał ok. 200 mln wyświetleń. Na fali „wielkiej rezygnacji” we wrześniu 2021 roku ok. 4,4 mln Amerykanów zrezygnowało z pracy. Zetki celebrują przy tym swoje odejście jako powrót do wolności. Rezygnacja może być drogą do znalezienia nowych pasji, albo… lepszej pracy. Lepszej, czyli takiej, która daje m.in. więcej przestrzeni na własne pasje. A firmy będą musiały zweryfikować nie tylko system benefitów, ale także model pracy. Więcej przestrzeni dla rozwoju, kreatywności, odpoczynku, dbałość o dobrą atmosferę w pracy i jeszcze więcej troski o dobrostan pracowników, zwłaszcza w branży, która napędzana jest kreatywnością.
Tomasz Lis, managing director Havas PR Warsaw
Wydarzenie roku
Wydarzeniem roku bez wątpienia było wdrożenie akcji szczepień przeciwko COVID-19. Szczepionka pozwoliła ludziom spojrzeć z optymizmem w przyszłość, a gospodarce złapać oddech. Ruchy antyszczepionkowe natomiast wyraźnie udowodniły, że każda teza znajdzie swoich przeciwników. Przy czym warto zauważyć, że działania antyszczepionkowców są przykładem akcji mających bardzo duży share of voice, ale nie posiadających tak samo dużego wsparcia w społeczeństwie. To ciekawa lekcja dla specjalistów od komunikacji gdyż pokazuje, że w sprawach ważnych, nie można być po środku. Nie da się robić kampanii dla każdego, a czasy, w których komunikacja była bardzo ogólna bezpowrotnie minęły.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku i trend na 2022.
Kluczowy trend na rynku PR to wzrost znaczenia działań z obszaru Public Affairs. Czynniki zmiany w postaci regulacji prawnych oddziałują o wiele szybciej i bardziej zdecydowanie niż przed kilkoma jeszcze laty. To powoduje, że firmy potrzebują działań pozwalających antycypować przyszłe rozwiązania i chcą mieć wpływ na ich kształtowanie. Drugi ważny trend to postępujący wzrost znaczenia komunikacji z obszaru ESG (środowisko, społeczna odpowiedzialność i ład korporacyjny). Obowiązki raportowe, ale też oczekiwania konsumenckie powodują, że ESG staje się obszarem w którym firmy mogą dużo stracić albo zyskać. Oczywistym jest, że te najbardziej świadome nadchodzących zmian wybierają to drugie i szukają partnerów, którzy mogą im pomóc w tym zakresie.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Do ciekawych wniosków skłania nas przygotowany przez Havas Creative raport „HAVAS GEN 2020 - Kondycja człowieka postpandemicznego”. Wskazuje on, że bardzo istotnym zjawiskiem społecznym, jakie miało miejsce w roku 2021 było dostrzeżenie przez nas samych siebie, takimi jakimi jesteśmy - ze swoimi wadami i przyzwyczajeniami. Praca odbywała się w dużej mierze zdalnie, a odbudowywanie kontaktów społecznych przebiegało w reżimie sanitarnym. Można powiedzieć, że ten rok obnażył w ten sposób nasze prawdziwe ja. Z tego wniosku wypływa kilka zjawisk, które moim zdaniem będą mocno kształtować trendy w komunikacji w roku 2022. Pierwsza grupa zjawisk to czynniki opozycyjne kształtujące nowy paradygmat konsumencki. Są to rosnący populizm, izolacjonizm i polaryzacja społecznego dyskursu. Druga grupa to czynniki definiujące, takie jak relatywizm kulturowy (nie ma prostych scenariuszy), krytyczna postawa, gotowość do reinterpretacji reguł, wycofanie się z głównego planu wydarzeń, oszczędność zasobów, zwiększenie roli instynktu i intuicji, a także szybkość interpretacji i dokonywania ocen. Jednym z istotnych elementów strategii na rok 2022 będzie zatem urealnienie komunikacji – szukanie nowej roli marek, oparcie się na prawdzie, uczciwości, byciu w głębokim kontakcie i podawanie pomocnej dłoni tam, gdzie potrzeba poczucia komfortu, objaśnienia natury zjawisk i prawdziwych relacji. Marki, które postawią na autentyczność i nieubarwianie rzeczywistości, zdecydowanie zyskają.
Największe wyzwanie na 2022.
Uważam, że największym wyzwaniem w każdej firmie pozostaje niezmiennie zbudowanie i utrzymanie doświadczonego, zgranego i pozytywnie nastawionego do siebie nawzajem i do swojej pracy zespołu. Kolejne aspekty jak np. Dyrektywa Unii Europejskiej o work-life balance oraz postawy wchodzących mocno na rynek przedstawicieli pokolenia Z zmieniają naszą rzeczywistość w biurach. Kiedy podejmowałem pierwszą pracę w branży public relations, praca sama w sobie była wartością, a zawód piarowca kojarzył się z miłym blichtrem. Teraz dużo ważniejsza jest jakość zdobywanego doświadczenia i wiedzy. Dla pracownika istotniejsze jest to, jakie projekty może realizować i czego się nauczy niż to, że firma będzie miała taki albo inny wynik finansowy. Dlatego zbudowanie zespołu, który będzie mógł zaspokajać swoje ambicje zachowując równowagę w firmie jest tak niezwykle ważne. Z wszystkim innym damy sobie wtedy radę.
Joanna Adamiak, FaceIt, przewodnicząca rady nadzorczej Stowarzyszenia Agencji Public Relations
Wydarzenie roku
Znaczących wydarzeń w 2021 było dużo. Trudno wybrać jedno, dlatego skupię się na branżowym wydarzeniu roku. A był nim w mojej ocenie finał konkursu PR Wings zorganizowanego przez SAPR. Poziom zgłoszonych kampanii był naprawdę bardzo wysoki. Agencjom należą się tym większe wyrazy uznania, gdyż prowadzenie działań PR w dobie pandemii było trudniejsze niż zwykle. Prace oceniali najlepsi specjaliści branży PR i komunikacji marketingowej. W skład jury weszli przedstawiciele zarówno agencji i klientów, jak i przedstawiciele biznesu oraz środowiska naukowego.
Powstałe w ubiegłym roku Stowarzyszenie Agencji Public Relations, którego mam przyjemność być przewodnicząca Rady Nadzorczej, świętowało swoje 1. urodziny. Bardzo nas cieszy, że spotkało się z tak dużym zainteresowaniem środowiska - przez 12 miesięcy SAPR stało się organizacją zrzeszającą najwięcej firm świadczących usługi PR w Polsce. Po roku liczyliśmy 37 firm członkowskich, a ostatnio ta liczba jeszcze wzrosła i wciąż napływają kolejne zgłoszenia.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.
Pandemia zmieniła nasze podejście do biznesu i sprawiła, że otworzyliśmy się na świat. Pokazała, że nie musimy myśleć o biznesie lokalnie, a spotkania osobiste nie są niezbędne do nawiązywania kontaktów. Dzięki komunikacji online można znacząco poszerzyć obszar swojego działania i robić biznes tak naprawdę w każdym zakątku kuli ziemskiej. Mijający rok obfitował w naszej agencji we współprace międzynarodowe - pracowaliśmy m.in. dla firm z Francji, Litwy, Luksemburga, Niemiec, Szwecji, Wielkiej Brytanii czy Izraela. Z niektórymi z nich nigdy nie widzieliśmy się na żywo, a pomimo tego udało nam się przeprowadzić udane kampanie PR i być ze sobą w codziennym kontakcie. Te doświadczenia z 2020 i 2021 roku skłoniły nas do otwarcia wirtualnego biura w Filadelfii, gdzie mamy doświadczonego partnera, z którym pracujemy od kilku lat. Pomimo tego, że podróżowanie jest teraz trudniejsze, to jeszcze w grudniu wybieram się do USA, gdzie mam spotkania biznesowe właśnie w związku z otwarciem tego nowego rynku. Jest bardzo wiele firm zarówno w Polsce, jak i w UE, które potrzebują wsparcia PR-owego na terenie USA – i na odwrót, wiele firm ze Stanów prowadzi swoje interesy w Polsce i w Europie, stąd w 2022 roku chcielibyśmy jeszcze bardziej działać globalnie.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Nasza agencja na pewno zmierzyła się z wyzwaniem, jakim było ograniczenie liczby organizowanych eventów. Restrykcje wprowadzane w związku z pandemią spowodowały przemodelowanie naszego biznesu i wyznaczyły nowe kierunki rozwoju. Musieliśmy błyskawicznie dostosować się do zmieniającej się na naszych oczach rzeczywistości, poszukać nowych dróg komunikacji, aby sprostać oczekiwaniom Klientów. Zmieniliśmy model organizacyjny – pracownicy zaczęli działać zdalnie lub hybrydowo, więc zaczęliśmy zatrudniać również osoby spoza Warszawy oraz jeszcze bardziej postawiliśmy na współpracę z osobami z niepełnosprawnościami, szczególnie że jesteśmy zaangażowani w PR kampanii społecznej „Pracodawca z sercem”, która zachęca do ich zatrudniania. Ponadto zmienił się sposób pozyskiwania klientów oraz model ich obsługi. Przyjmowaliśmy więcej zleceń projektowych i krótkoterminowych, gdyż klienci, nie wiedząc jak restrykcje wpłyną na ich biznes, obawiali się podejmowania długofalowych zobowiązań. Nierzadko podejmowali decyzję o współpracy niemal w ostatnim momencie. Doświadczyliśmy zatem szybszego tempa zmian i zmierzyliśmy się z wyzwaniem jeszcze bardziej intensywnej pracy new businessowej , ale mimo tych trudności, oceniam 2021 rok jako udany.
Największe wyzwanie na 2022 r.
Pandemia wciąż się nie skończyła, a jej przebieg jest nieprzewidywalny, stąd nadal największym wyzwaniem dla naszego biznesu jest dostosowywanie się do niestabilnego rynku i wiążących się z tym rozmaitych ograniczeń oraz sprostanie zróżnicowanym oczekiwaniom Klientów. Wszystkie trudności, jakich doświadczają, siłą rzeczy przekładają się i na naszą branżę.
Na szczęście agencja Face it! jest bardzo elastyczna. Nie boimy się trudnych tematów, jesteśmy ponad podziałami, nie angażujemy się w kwestie polityczne. Po niemal 10 latach na rynku i z doświadczeniem obsługi kilkuset klientów, jesteśmy w stanie podejmować się zleceń z bardzo różnorodnych dziedzin, o różnym zakresie i skali. Najczęściej trafiają do nas firmy, które potrzebują wsparcia w działaniach z zakresu media relations i influencer marketingu, ale ponieważ obserwujemy ogromne zapotrzebowanie na usługi PR wśród osób indywidualnych, rozwijamy obszar PR marek osobistych.
Cyprian Maciejewski, wiceprezes zarządu, Polskie Stowarzyszenie Public Relations
Wydarzenie roku
Bez zaskoczenia - nic nie wskażę dominującego. Zadziało się jednak sporo ważnego. Mój osobisty TOP 10 jest w części punktów dojmujący. Lecz są i blaski naszego sektora. Rozumianego przez PSPR, który reprezentuję na co dzień, jako sumę aktywności pod naszym szyldem (outsourcing / inhouse PR, freelance, edukacja, nauka, PR-techy). Kolejność przypadkowa:
1. Trampolinowy potencjał pandemii dla biznesu PR. Takiego naturalnego, specyficznego testu jeszcze nie było. Większość agencji mniej lub bardziej straciła. Pojawiły się jednak takie, których przychody zwiększyły się o kilkadziesiąt procent. Bez szczególnej dywersyfikacji w kierunku marketingu. PR ex definitione był zasadny i potrzebny bardziej niż kiedykolwiek.
2. "Telenowela" w mediach dot. firmy R4S (firmy - nie agencji PR). Czy to już koniec? Niedawno rozeszły się drogi wspólników. Zęby bolały, gdy to wszystko czytałem.
3. Publiczna, otwarta, krytyczna postawa Hanny Waśko wobec powyższego. Żałuję bardzo, że nie uzyskała odpowiedniego instytucjonalnego wsparcia z naszej sektorowej strony. Cały kryzys dot. R4S mocno uderzył w branżę usług PR. To mógł być, powinien być (!), przełomowy moment dla polskiego PR. Okazaliśmy się ponownie niezdolni jako środowisko do wspólnej stanowczej reakcji wobec wyzwania.
4. Aktywacja krajowych regulatorów w kierunku komunikacji online. Mam tu na myśli m.in. inicjatywy Komisji Nadzoru Finansowego i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. To dopiero początek. Jako Polskie Stowarzyszenie Public Relations przyglądamy się bacznie i staramy angażować w wybrane procesy konsultacyjne. Pytanie czy wróci temat „podatku od reklam” oraz co z ustawą o wolności słowa w internecie i Radą temu dedykowaną…
5. Założenie agencji SEC Newgate. Z wielu względów to unikalne przedsięwzięcie na polskim rynku i nadzwyczaj ciekawy projekt. 20-osobowy mocny skład już na starcie, zasięg rynkowy - CEE, niebanalny model biznesowy, deal z sieciówką, ale z dużymi udziałami polskich założycieli. To zupełnie nowe podejście do biznesu PR w naszym kraju. Bardzo ambitne. Dominuje u nas filozofia organicznego, powolnego rozwoju. A tu na dzień dobry poprzeczka wieszana jest bardzo wysoko.
6. Raport Fundacji Instrat dokładnie pokazujący, że w większości przypadków zielona polityka polskiego biznesu jest bardziej komunikowana, a mniej strategicznie zarządzana i wdrażana. Nawiasem mówiąc, powinien nam - PR-owcom - dać do myślenia, świeży jeszcze raport opublikowany w Climatic Change, który traktuje o wpływie globalnego sektora PR na kryzys klimatyczny. Odpowiedzialność za społeczne nastroje, stan tego świata, ryzyka biznesowe, za własną sprawczość poprzez komunikację, relacje, reputację, ponosimy większą niż kiedykolwiek wcześniej.
7. Komunikacja Narodowego Banku Polskiego. Z polityki komunikacyjnej banku centralnego ostała się tylko polityka...
8. Lekko stronniczo - pobudka z letargu i wzrost znaczenia na tle krajowym sektora PR z województwa pomorskiego . Coraz więcej nagród, coraz ciekawsze projekty, coraz mocniejsze agencje czy personalne transfery do działów PR. Rośnie oraz integruje się też ekipa trójmiejska PSPR. Cieszy mnie to ogromnie jako gdańszczanina.
9. Zakończenie wieloletniego sporu pomiędzy PR-techami monitorującymi media a wydawcami. To był spowalniający, zaciągnięty hamulec. A PR-techy mamy w Polsce bardzo dobre, choć wciąż dość nieliczne. Chcemy więcej! Niech się mnożą i rozwijają.
10. Unijna dyrektywa o ochronie sygnalistów. W dużych przedsiębiorstwach miała być wdrożona do… 17 grudnia 2021 r. Jak Wam poszło Koleżanki i Koledzy? To szalenie ważne przepisy regulujące komunikację wewnętrzną, zarządzanie ryzykiem i kryzysami / problemami.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022.
1. Właśnie. Wdrażanie i testowanie na żywym organizmie wspomnianej wyżej dyrektywy o ochronie sygnalistów. Eksperci PR mają tu duże pole do popisu i szansę na realne poszerzanie kompetencji w kierunku compliance.
2. Jak czytam w najnowszym ICCO World Report, i w pewnym stopniu też sam obserwuję, pandemia oraz silny zwrot w kierunku ESG czynią szeroko rozumiane PR korporacyjny / zarządzanie reputacją organizacji (na powrót) wiodącymi w naszym sektorze. Tak powinno być! To jest i będzie w przyszłym roku trend numer 1. Nie tylko w wielkim biznesie.
3. Dominującym trendem minionego roku 2020, z przyczyn oczywistych, była komunikacja zmian i zarządzanie relacjami, reputacją w rzeczywistości VUCA. W 2021 to także silnie oddziaływało. Niemniej, to już stopniowo słabnie.
4. Nowe / stare KPI. Twarde, wymierne lub zerojedynkowe cele ESG promieniują już mocno na cele PR. Klienci (agencji) i zarządy (przełożeni działów PR) poszukują też coraz chętniej kompetencji wsparcia w realizacji celów ESG. Profesjonalny PR czyni to od dawna - z naciskiem na "S" i "G". I potrafi stawiać konkretne KPI. Wbrew pojawiającym się głosom, nie tylko w aspekcie komunikowania. PR to znacznie więcej niż komunikacja. Powtarzam do znudzenia - to przede wszystkim zarządzanie relacjami, reputacją, ryzykiem. Aby tak było trzeba to jednak odpowiednio definiować i raportować. Cześć z nas to umie. Potrzebna jest silna korelacja PR z celami zrównoważonego rozwoju.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Liczbę etatów. To na pewno. Powoli to się jednak odbudowuje. Ponadto pandemia winduje PR strategiczny a degraduje PR narzędziowy, który „można dłubać na home office i dalej się kręci”. To drugie to w aspekcie jakościowym bardzo niekorzystne zjawisko. Wiele można zdalnie, ale przesadzając, powodujemy, że tryby nie tworzą jednej maszyny operacyjnie ani ośrodka myśli intelektualnie. Są, oczywiście, agencje, które i w pracy biurowej, offline, nie budują zespołu, więc przechodząc na całkowitą zdalną nie odczuwają specjalnej różnicy. Nie powierzyłbym swojego ważnego projektu lub stałej obsługi PR ekipie, która pracuje zdalnie w modelu docelowym.
Największe wyzwanie na 2022 r.
Po pierwsze - obrona wielkiego, niedocenianego skrzydła polskiego PR jakim jest freelance, jednoosobowa działalność gospodarcza, agencje butikowe bez etatowego składu. Z jednej strony trudny wciąż czas stricte biznesowy, z drugiej nadal nie wiadomo na ile obciąży ich reforma Nowego Polskiego Ładu.
Po drugie - relacje, reputacja, komunikacja osadzone na fundamentach zrównoważonego rozwoju. To już obowiązująca doktryna. Gigantyczna szansa jednocześnie, aby core PR stał się ten o znaczeniu strategicznym i zarządczym, a nie brand / product PR, który jest tylko uzupełnieniem marketingu na poziomie narzędziowym. Nie zaprzepaśćmy tego! Rok 2022 nie wystarczy po temu, ale pozwoli obrać właściwy kurs. I mocno ruszyć.
Karolina Sznajder, dyrektor komunikacji korporacyjnej Ringier Axel Springer Polska
Wydarzenie roku
Dwa wydarzenia w tym roku spowodowały, że zatrzymał się nie tylko biznes mediowy, agencje marketingowe czy firmy PR, zatrzymała się Polska, a nawet świat. Bezprecedensowa akacja MediaBezWyboru, w której ponad 40 firm mediowych w Polsce połączyło siły we wspólnej inicjatywie, mającej na celu pokazanie jak mógłby wyglądać świat bez niezależnych mediów, w proteście przeciwko nowym obciążeniom wymierzonym przeciwko mediom, pokazała całej Polsce jak trudno odnaleźć się w codzienności bez dużej części mediów na rynku. Pokazała jak trudno samemu zweryfikować informacje, zrozumieć świat na podstawie tylko faktów z mediów społecznościowych, jak ważne jest zaufanie i rzetelna informacja. Z drugiej strony, październikowa awaria Facebooka, Instagrama, Messengera i WhatsApp uświadomiła nam jak wielki wpływ na nasze życie mają media społecznościowe.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022.
Fokus na komunikację wewnętrzną. Statystyki dotyczące problemów związanych ze zdrowiem psychicznym są zatrważające i stąd też dbałość o dobrostan, zdrowie psychiczne i kontakt z drugą osobą stał się nie tyle trendem, co koniecznością. W warstwie działań komunikacyjnych w firmach spowodowało to większy nacisk na komunikację wewnętrzną, na budowanie relacji, na nowe, bardziej bezpośrednie kanały dotarcia do pracowników, nowy rodzaj wrażliwości i nowy język. Komunikacja wewnętrzna przestała wspierać biznes, stała się, obok zarządzania ludźmi, jedną z podstawowych funkcji w jego budowaniu.
W trudnych czasach wracamy do wspólnych wartości i wspólnot. Pandemia i związane z nią obostrzenia spowodowały, że znaleźliśmy się w sytuacji braku regularnych kontaktów społecznych, trudności w utrzymywaniu relacji a niekiedy nawet śmierci bliskich. To nie pozostało bez wpływu na sposób komunikowania przez firmy na zewnątrz i wewnątrz. Firmy coraz częściej stawiają zamiast na jednostronną komunikację na budowanie tzw. communities (wspólnot), na ogniskowanie środowisk wokół wspólnych idei i poglądów (nie zawsze bezpośrednio związanych z biznesem). Wspólnota wartości i interesów sprawia, że zaangażowanie audytorium jest bardziej efektywne, umożliwia dialog i bezpośrednią interakcję.
Autentyczność kluczowym atrybutem. Wiąże się z tym również inny trend, którego pogłębienie obserwujemy bardzo w ostatnich czasach. Podczas pandemii mieliśmy okazję zajrzeć ludziom do domów, kuchni, zobaczyć ich w sytuacjach półoficjalnych. To zbliżyło i zmieniło relację oraz spowodowało, że coraz częściej marki w swojej komunikacji i działaniach PR odchodzą od sztywnych zasad i formatów, przechodząc na nieformalne kanały, będąc bardziej autentyczne, uchylają trochę swojej “kuchni”, sposobu działania, pracy.
Różnorodność i inkluzywność. Wraz z większą autentycznością w komunikacji wzrosła potrzeba akceptacji różnorodności i inkluzywnego traktowania. Firmy budują coraz częściej swoją komunikację w duchu D&I. Począwszy od używania inkluzywnego języka, przez szkolenia dla kadry zarządzającej po edukację na temat inkluzywności.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Pandemia w 2021 roku pogłębiła zmiany, które mogliśmy w branży PR obserwować już rok wcześniej. Wydarzenia online wróciły na chwilę do formuły hybrydowej, po to by przenieść się w online po pewnym czasie, często z korzyścią dla ich zasięgów i wpływu. Mniejsi influencerzy internetowi znacząco zyskali na sile. Czas spędzony w mediach cyfrowych i platformach społecznościowych wzrósł znacząco. Szybkość i adekwatność działań PR, odpowiedzi na potrzeby grupy docelowej, kreatywności dalej zyskuje na znaczeniu.
Największe wyzwanie na 2022 rok
Największym wyzwaniem w komunikacji na 2022 rok jest utrzymanie zaangażowania swoich grup docelowych, zewnętrznych i wewnętrznych. W sytuacji natłoku informacji, digitalizacji znacznej części życia, przebicie się z komunikatem, który dla odbiorcy jest emocjonalnie istotny jest największym wyzwaniem komunikatorów, ale również największą szansą. Wygra kreatywność, empatia, inkluzywność i determinacja.
Zbigniew Badziak, COO 38 Content Communication
Wydarzenie roku
Trudno będzie mi wskazać jedno wydarzenie PR-owe, które można uznać za dominujące w 2021 roku. W minionym roku, pomimo trwającej pandemii, branża PR była bardzo aktywna. Nic dziwnego, że na tegoroczny konkurs Złotych Spinaczy wpłynęła rekordowa liczba zgłoszeń. Jako branża zrealizowaliśmy bowiem mnóstwo ciekawych kampanii, a także zorganizowaliśmy wiele wydarzeń, które w większości znów odbyły się w realu.
W kategorii wydarzeń, myślę, że warto wskazać na bardzo istotne zmiany, jakie zachodzą obecnie w mediach. Chodzi tu zarówno o prasę, jak i telewizję. To kwestie bardzo ważne dla naszej branży. Bowiem, aby upubliczniać rzetelny i jasny przekaz, niezbędne są wolne i niezależne media. A niezależność jest istotna nie tylko w pracy dziennikarza, ale także PR-owca.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022 r.
W 2021 roku branża postawiła na efektywność działań za pomocą wielokanałowości. Łączyliśmy działania w online i offline. Pandemia wpłynęła na tematykę kampanii, a także dobór narzędzi odpowiednich do ich komunikowania. Wiele branż pokazało jedność, angażując swoje firmy w działania społeczne, mające na celu wsparcie wybranych grup. Ponadto ogromny wpływ na rynek miał influencer marketing, którego wartość z roku na rok rośnie. W przyszłym roku obserwować będziemy większą liczbę kampanii inkluzywnych, czyli takich, które angażują całe społeczności. Marki nie będą pokazywać siebie w sposób oczywisty, a za pomocą szerokich, contentowych działań – tym samym zwracając uwagę społeczeństwa na wybrane problemy. Na pewno w przestrzeni publicznej pojawi się wiele kampanii mających na celu ograniczenie konsumpcjonizmu czy dbanie o środowisko naturalne w zrównoważony sposób.
Obserwujemy także nacisk na komunikację korporacyjną: zarówno zewnętrzną, jak i wewnętrzną, czyli budowania społeczności wśród pracowników. Pracodawcy coraz częściej będą prowadzić działania z zakresu budowania wizerunku marki, będą komunikować się z otoczeniem biznesowym oraz społecznym. Ponadto firmy postawią większy nacisk na publics affairs i współpracę z wieloma podmiotami w ramach kampanii dla jednej marki. Widzimy, jak wiele przedsiębiorstw zaczęło realizować programy CSR-owe. Na pewno w 2022 roku marki jeszcze mocniej postawią w komunikacji na trend zrównoważonego rozwoju.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Pandemia wpłynęła przede wszystkim na sposób komunikacji z otoczeniem, a także postawiła przed liderami ogromne wyzwanie, jakim jest zarządzanie zespołami w zmienionej rzeczywistości. Koniecznością jest strategiczne i konsekwentne budowanie marki wśród potencjalnych pracowników. Stąd rosnące znaczenie employer brandingu. Kolejnym czynnikiem jest rosnące znaczenie komunikacji wewnętrznej, bo aktywny kontakt z pracownikami, zwłaszcza w sytuacji pracy zdalnej lub hybrydowej, ma istotny wpływ na efektywność, a także sprawność działania organizacji.
Pandemia umocniła także pozycję nowych liderów opinii. Influencerzy, bo o nich mowa, mają niejednokrotnie większe zasięgi niż wybrane programy telewizyjne. Ich rekomendacje w sposób znaczący przekładają się na sprzedaż produktów i usług. Podejmują także aktywności w kierunku tworzenia autorskich podcastów, co znacząco umacnia ich pozycję. Rynek ten z pewnością będzie rósł.
Pandemia zdigitalizowała całe społeczeństwo. Praca zdalna, zakupy online czy rozmowy za pomocą komunikatorów zamiast spotkań na żywo – to wszystko zmieniło podejście konsumentów do wielu aspektów życia. Zmienił się także PR i nasz sposób pracy. Wdrożyliśmy pracę zdalną, organizowaliśmy spotkania via MS Teams i wiele naszych aktywności przeniosło się do digitalu. Pojawiły się nowe trendy współpracy z mediami. Zaczęliśmy organizować konferencje online, a także duże eventy na szeroką skalę. Jak pokazuje miniony rok, model ten przyjął się bardzo dobrze i z pewnością będzie kontynuowany w 2022 roku.
Największe wyzwanie na 2022 r.
Największym wyzwaniem na 2022 rok będzie sprostanie kilku czynnikom, które mają bardzo duży wpływ na funkcjonowanie branży PR. Marki będą musiały postawić na organizację kampanii, które zaangażują całe społeczności. Istotna będzie interakcja z odbiorcami i budowanie przeświadczenia, że ci mają realny wpływ na kształtowanie otaczającej ich rzeczywistości. Bardzo mocno wypłyną trendy związane z zero waste, ale także work life balace. Już dzisiaj wybrane badania wskazują, jak bardzo zmieniło się środowisko pracy. Współczesny pracownik wymaga nowoczesnego podejścia i kreatywnych zadań. To wszystko daje praca w PR. Stawiamy na pomysłowość, jesteśmy elastyczni, gwarantujemy zatrudnienie w różnych formach, a praca hybrydowa jest dla nas czymś naturalnym. Jestem zdania, że branża PR musi budować swój wizerunek, a także pokazywać swoje nowoczesne oblicze.
W tym kontekście warto wspomnieć o projekcie, którego podjął się w tym roku Związek Firm Public Relations, od 20 lat stojący na straży wizerunku branży PR. Wspólnie z Instytutem Monitorowania Mediów, firmą analityczno-badawczą Zymetria, a także przedstawicielami agencji członkowskich, przygotował raport „PR to nie propaganda”. W raporcie tym, który jako agencja mieliśmy przyjemność współtworzyć, mierzymy się ze zjawiskiem nadużywania nazwy „public relations” do opisu nieetycznych i niegodnych praktyk komunikacyjnych, ale też pokazujemy czym jest praca w branży PR. Jesteśmy przekonani, że nasze środowisko, ale też społeczeństwo potrzebuje takiej eksperckiej siły, wspierającej wizerunek branży jako etycznej dziedziny komunikacji, jakże potrzebnej w przestrzeni publicznej.
Ogromnym wyzwaniem w 2022 roku będzie też współpraca z mediami. PR-owcy nadal będą inspirować dziennikarzy, jednak innymi drogami i w zmieniony sposób. Niezbędne będzie tworzenie wyjątkowych i spersonalizowanych treści, a także budowanie trwałych relacji, opartych na wzajemnych zaufaniu. PR-owcy muszą zrozumieć sposób konsumpcji mediów wśród grup odbiorców i pod to dobierać odpowiednie komunikaty. Niezbędne będzie też obserwowanie krajobrazu medialnego, który obecnie przechodzi wiele przemian. Na ton komunikacji marek, ale też podejmowane przez nie działania, wpłyną z pewnością także aspekty gospodarcze takie, jak rosnąca inflacja czy wprowadzenie Polskiego Ładu.
Iwona Michalczyk, dyrektor zarządzająca Garden of Words Group
Wydarzenie roku
Był to kolejny rok w czasie pandemii Covid-19 co wymagało od wszystkich uczenia się zwinnego funkcjonowania i zarządzania rozproszonym zespołem oraz udowodniło, że musimy przyzwyczaić się do życia w nowej rzeczywistości.
W Polsce w 2021 roku miało miejsce kilka istotnych wydarzeń. Pierwszym jest ustawa antyaborcyjna oraz planowane jej zaostrzenia, co uderza w prawa kobiet i wolność decydowania o własnym ciele czy życiu. Kolejnym wydarzeniem jest nowelizacja ustawy o radiofonii i telewizji nazywana potocznie Lex TVN, która stanowi zagrożenie dla wolności mediów. Można podsumować, że rok 2021 niestety jest/był czasem ograniczającym prawa wyboru i wolności wypowiedzi.
Najważniejsze trendy 2021 r. i trendy na 2022 r.
Ważnym trendem w tym roku było zainteresowanie się influencer marketingiem przez UOKiK. Uporządkowanie wpisów płatnych i scamu na Instagramie oraz stworzenie kodeksu infulencera. Internet i media społecznościowe to nasza rzeczywistość, niestety często trudno jest odróżnić w nich prawdę od kłamstwa, czy subiektywną ocenę od reklamy, a to negatywnie wpływa na branżę i zniechęca odbiorców.
W roku 2022 wśród trendów będzie królowała wirtualna rzeczywistość i świat metaverse, czyli miejsce, w którym zbiegają się dwa życia-cyfrowe i fizyczne. Zainteresowanie metaverse osiągnęło w tym roku szczyt — według Google Analytics liczba wyszukiwań tego słowa wzrosła ponad dziesięciokrotnie od 2020 do 2021 roku. Coraz więcej osób spędza czas w Internecie, dlatego cyfrowe przestrzenie stają się nowymi miejscami spotkań, co sprawia, że jest to dobrze prosperujące środowisko dla marek i wpływowych osób. Potencjał metaverse wykracza znacznie poza domenę cyfrową, pozwalając na interakcje, które zacierają granice fizyczne i cyfrowe.
Kolejnym ważnym aspektem będzie odpowiedź marek na social movement. Branża PR ewoluuje wraz z klimatem społecznym, dlatego ustalenie podstawowych wartości dla klienta będzie priorytetem na przyszłość. W świetle ostatnich ruchów społecznych konsumenci oczekują, że firmy zajmą autentyczne stanowisko w niektórych kwestiach. Ważne jest, aby nie kopiować ślepo komunikacji globalnej, ponieważ każdy rynek rządzi się swoją specyfiką i wyzwaniami.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?
Tak naprawdę w tym roku pogłębiły się zmiany z roku 2020, jak np. praca zdalna i hybrydowa, która na początku miała być jedynie chwilowym rozwiązaniem, a stała się standardem. Wyzwaniem dla branży było znajdowanie sposobów na dotarcie do odbiorców, którzy żyją w przeciążonym onlino’wo świecie. Pandemia pokazała nam również jak ważna jest elastyczność i szybkość reakcji w działaniach komunikacyjnych oraz zwiększyła zainteresowanie zarządzaniem kryzysowym.
Największe wyzwanie na 2022 r.
Jednym z wyzwań będzie nieustanna walka z fake newsami, które niestety stały się nieodłącznym elementem medialnej rzeczywistości. Jednak największe wyzwanie na przyszły rok stanowi wspomniany w trendach świat metaversum. Wirtualna rzeczywistość jest przyszłością, dlatego ważne, żeby nasza branża jak najszybciej ją dobrze zrozumiała i zaczęła w niej funkcjonować.
