Polacy wybierają mieszkania na własność - wynika z międzynarodowego badania ING

Czwarta edycja kwartalnego badania Grupy ING „Finansowy Barometr ING”, zrealizowanego dla Grupy ING przez TNS NIPO, została poświęcona kredytom hipotecznym i nieruchomościom w Polsce i na świecie. Poszczególne edycje badania dotyczą różnych obszarów finansów osobistych m.in oszczędzania i wiedzy finansowej konsumentów. Badanie zostało zrealizowane w piętnastu krajach m.in. w Polsce, USA, Australii i Kanadzie, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Francji, Hiszpanii i Włoszech.  W badaniu wzięło udział ponad 15 tysięcy respondentów.

W badaniu „Finansowy Barometr ING” Polska znalazła się w grupie krajów z najwyższym odsetkiem własnych mieszkań. Wśród tej grupy odsetek zadłużonych jest najniższy spośród wszystkich krajów, które braliśmy pod uwagę. To efekt uwłaszczenia na mieszkaniach spółdzielczych i zakładowych z poprzedniej epoki. Nie powinniśmy jednak wpadać w samozadowolenie, zasoby mieszkaniowe w Polsce są jednymi z najniższych w UE. Brak mieszkań jest problemem społecznym, ale również ekonomicznym - ich ceny są zbyt wysokie jak na poziom przeciętnych dochodów, podobnie czynsze za wynajem, to zaś zmniejsza mobilność pracowników.

Tęsknota za „własnym kątem” może być jednym z powodów, dla którego Polacy wciąż uważają, że bardziej opłaca się kupić mieszkanie na kredyt, niż je wynajmować. I to pomimo faktu, iż spodziewają się spadku ich cen w krótkim terminie oraz, w odróżnieniu od zachodnich społeczeństw, nie wierzą w nieustające wzrosty cen mieszkań. Uwagę zwraca również fakt, iż Polacy, pytani o obawy związane ze spłatą kredytu hipotecznego, częściej wskazują na utratę pracy. To zapewne spuścizna okresu z bezrobociem na poziomie 20% albo wpływ wysokiego bezrobocia strukturalnego, w tym samym czasie bowiem przeciętny Polak zapytany o swoją sytuację finansową lokuje się w grupie optymistów wśród badanych przez nas społeczeństw. Wykonane przez nas porównania międzynarodowe pokazują, że Polski konsument jest raczej mało świadomy, że ceny mieszkań w Polsce powędrowały za wysoko jak na poziom zamożności społeczeństwa. Przeciętne są już bardzo zbliżone do Niemiec, chociaż zamożność naszego społeczeństwa jest znacznie niższa – powiedział Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego.

Wybrane wyniki badania:

• Ze wszystkich badanych krajów Polska ma najwyższy odsetek właścicieli mieszkań (69%). Polska ma również najwyższy odsetek właścicieli mieszkań, którzy nie mają kredytu hipotecznego (53% wobec średniej dla wszystkich krajów wynoszącej 30%)
• 83% Polaków uważa, że posiadanie mieszkania na własność jest pod względem finansowym bardziej opłacalne niż wynajem. To wynik powyżej średniej dla wszystkich badanych krajów (73%)
• Ponad połowa polskich właścicieli mieszkań (53%) otrzymała od rodziny lub przyjaciół finansowe wsparcie przy kupnie domu lub spłacie raty kredytu hipotecznego. Tylko w czterech badanych krajach (Turcja, Włochy, Rumunia, Polska), takie wsparcie otrzymała ponad połowa badanych.
• Polska znalazła się w grupie krajów, w której respondentów deklarujących trudności w spłacie kredytu (43%) jest więcej od osób deklarujących, że nie mają z tym problemu (15%). 
• W większości krajów osoby wynajmujące mieszkanie, przeznaczają na czynsz większą część swojego dochodu niż właściciele mieszkań na spłatę raty kredytu hipotecznego. W Polsce te koszty są równe i przeciętnie wynoszą 29% miesięcznego dochodu. Wyjątkiem jest Rumunia, gdzie część dochodów przeznaczana na ratę kredytu hipotecznego jest wyższa od czynszu.
• Respondenci ze wszystkich krajów deklarują, że muszą przeznaczać na mieszkanie większy procent swoich dochodów niż rok temu. Polska jest drugim w kolejności krajem (po Rumunii) pod względem odsetka respondentów deklarujących, że obecnie przeznaczają na mieszkanie większą część dochodów (55%).
• Przeciętny wiek, w którym Polacy kupują pierwsze mieszkanie wynosi 30 lat. Średnia dla wszystkich badanych krajów wyniosła 29 lat. Najwcześniej pierwsze mieszkanie kupują Brytyjczycy (25 lat), najpóźniej Niemcy (32 lata)
• Polacy pytani o obawy związane ze spłatą kredytu hipotecznego, na pierwszym miejscu wskazują utratę pracy (35%), a następnie zbyt niski dochód, niepozwalający na opłacenie raty kredytu hipotecznego (20%)
• W porównaniu z mieszkańcami Europy, Polacy, pytani o obawy związane ze spłatą kredytu hipotecznego, częściej wskazują na utratę pracy (35%) oraz wzrost kursu waluty obcej, w której denominowany jest kredyt hipoteczny (13%).
• Polacy pytani o najważniejsze aspekty zaciągania kredytu hipotecznego, najczęściej wskazują na poziom odsetek (94%), naliczane opłaty (93%), rodzaj naliczanych odsetek (92%) oraz łatwość zrozumienia warunków związanych z oferowanym produktem hipotecznym (92%).
• Zdecydowana większość badanych uważa, że obecne ceny domów są wysokie – w tym 77% Polaków.  To więcej niż średnia dla wszystkich badanych krajów (69%). Wyjątkiem są mieszkańcy USA, gdzie tylko 39% respondentów podziela taką opinię.
• Polacy są relatywnie bardziej świadomi ryzyka związanego z inwestowaniem w nieruchomości. Tylko co trzeci Polak (34%) uważa, że „ceny domów nigdy nie spadają”. W porównaniu z większością badanych krajów, w Polsce popularniejsze jest także przekonanie, że nieruchomość to dobra inwestycja.
• Polacy są podzieleni w opiniach, czy ceny nieruchomości wzrosną w ciągu kolejnego roku. 35% uważa, że ceny domów wzrosną, a 29% że spadną. Polska jest w grupie 3 europejskich krajów (razem z Rumunią i Włochami), w których żadna z opinii wyraźnie nie przeważa. Odsetek Polaków, uważających, że ceny spadną, jest wyższy od średniej dla wszystkich badanych krajów (19%).
• W przypadku, gdyby Polakom zabrakło środków na spłatę raty kredytu hipotecznego, 41% zawiadomiłoby bank i złożyłoby wniosek o odroczenie płatności, 28% starałoby się uzyskać za wszelką cenę pieniądze na spłatę, 18% spłaciłoby taką część raty, na jaką byłoby ich stać, a 5% poczekałoby, aż uzyska pieniądze.
• W Polsce 8% respondentów wróciło do rodzinnego domu z powodów finansowych – to mniej niż wynosi europejska średnia (10%).

 Badanie „Finansowy Barometr ING” zostało zrealizowane w sierpniu i wrześniu 2012 r. na grupie 15 054 respondentów w 15 krajach (Polska, Niemcy, Wielka Brytania, Francja, Austria, Hiszpania, Włochy, Holandia, Belgia, Luksemburg, Turcja, Rumunia, USA, Kanada, Australia). Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Grupy ING przez TNS NIPO.