Zdecydowana większość zarządzających ankietowanych w badaniu „CEO Survey 2014” (85 proc.) przewiduje poprawę wyników finansowych swojej firmy w nadchodzących 12 miesiącach. Na naszym rynku rzadziej jednak spotykamy prezesów „bardzo” pewnych poprawy wyników w ciągu 12 miesięcy (30 proc., podczas gdy na świecie 39 proc.), jednak już w odniesieniu do horyzontu trzyletniego optymizm rośnie u nas szybciej niż na świecie - aż 58 proc. ankietowanych prezesów jest „zdecydowanie pewnych”, że poprawi wynik finansowy w tym czasie (w porównaniu do 45 proc. rok temu).
- W tym roku nastąpiło wyraźne odwrócenie trendu - po raz pierwszy od trzech lat obserwujemy wzrost pozytywnych nastrojów zarówno w perspektywie krótko-, jak i długoterminowej. Widać jednak wyraźnie, że deklarowany optymizm jest jednak obarczony sporą dawką niepewności - podkreśla prof. Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC. - Co ciekawe, polski optymizm w odniesieniu do najbliższych 12 miesięcy jest ostrożniejszy niż średnia globalna, jednak już w perspektywie 3-letniej polscy menedżerowie są znacznie bardziej optymistyczni od respondentów na świecie, w Europie Zachodniej, czy w Europie Centralnej - dodaje.
Wzrost optymizmu co do przyszłości własnych firm, jest ściśle związany z tym, jak ankietowani menadżerowie postrzegają sytuację globalną. Prawie połowa z ankietowanych prezesów firm na świecie i 40 proc. w Polsce oczekuje przyspieszenia tempa rozwoju gospodarki światowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Co ważne, nikt z ankietowanych w Polsce i jedynie 7 proc. respondentów na świecie nie spodziewa się pogorszenia sytuacji w globalnej gospodarce w najbliższym roku (w zeszłym roku odpowiednio 44 i 28 proc.).
- Zarządzający firmami zaczynają odzyskiwać zaufanie do kondycji gospodarki światowej i do perspektyw rozwojowych własnych firm - zauważa Olga Grygier - Siddons, prezes PwC w Polsce. - Wciąż jednak uważają, że osiągnięcie wzrostu przychodów w pokryzysowych czasach pozostaje wyzwaniem - zdają sobie sprawę, że tempo rozwoju światowej gospodarki nie będzie zawrotne, a konkurencja coraz ostrzejsza. Bardzo dobrą informacją jest to, że polscy menadżerowie w przeciwieństwie do swoich kolegów z innych krajów naszego regionu powoli zaczynają odzyskiwać wiarę w siłę własnych firm - ocenia.
Wraz ze wzrostem optymizmu pojawiają się pozytywne sygnały dotyczące planów zatrudnienia - w Polsce 43 proc. prezesów planuje wzrost zatrudnienia (27 proc. w 2013 r.), jednocześnie jednak redukcję liczby pracowników rozważa praktycznie tyle samo firm co rok temu (odpowiednio 30 i 32 proc. w 2013 r.). Na świecie już tylko 20 proc. CEO spodziewa się redukcji personelu w ciągu najbliższych 12 miesięcy, a 50 proc. przewiduje wzrost liczby zatrudnionych. Około jednej trzeciej ankietowanych w Polsce i na świecie uważa, że innowacje będą głównym motorem wzrostu ich przedsiębiorstw w najbliższym czasie. Tyle samo respondentów planuje wzmacniać obecność na istniejących rynkach (33 proc. w Polsce i 30 proc. na świecie). Cechą wyróżniającą w tym roku polskich prezesów jest poszukiwanie szans rozwojowych w ekspansji globalnej - prawie jedna piąta ankietowanych widzi możliwości wzrostu w wejściu na nowe rynki (na świecie 14 proc.). Rok temu taką opcję rozważało 12 proc., a dwa lata temu jedynie 5 proc.
Blisko połowa ankietowanych (46 proc.) wymienia kraje UE (poza Polską) jako priorytetowe rynki dla rozwoju firm, z czego 16 proc. spogląda głównie na Niemcy, a 10 proc. na sąsiednie kraje Europy Centralnej. Wciąż silna jest pozycja Rosji (9 proc. wskazań), ale wzrasta także zainteresowanie nowymi kierunkami: krajami Zatoki Perskiej, Turcją i Chinami.
Potencjalna niestabilność kursów walutowych budzi na naszym rynku największe obawy wśród czynników gospodarczo-politycznych (68 proc. wskazań). Jest to jedyny niekorzystny czynnik gospodarczy, którego menadżerowie w Polsce obawiają się bardziej niż zarządzający firmami na świecie. Wśród czynników biznesowych w ostatnich latach rośnie w Polsce i w skali globalnej zaniepokojenie możliwym brakiem dostępności do kluczowych umiejętności. Rok temu obawy takie wyrażało 58 proc. ankietowanych na świecie, podczas gdy w tym roku wyzwania tego typu widzi już 63 proc. Problem dostępności wykwalifikowanych kadr zaczynają także coraz wyraźniej dostrzegać ankietowani w Polsce - niepokój o jakość zasobów ludzkich wyraziło w tym roku aż 55 proc. polskich respondentów, w porównaniu do 37 proc. w zeszłym roku.
- Może być to sporym wyzwaniem dla działów HR w firmach - ich pracownicy staną bowiem przed zadaniem poszukiwania nowych specjalistów, a dostępność kluczowych talentów, pomimo trwających zwolnień, będzie znacznie mniejsza niż w ostatnich latach. W tej sytuacji coraz ważniejsze stają się innowacyjne metody zachęcania i pozyskiwania cennych pracowników oraz zarządzanie talentami w przedsiębiorstwie - podkreśla Olga Grygier-Siddons.
Zdaniem polskich ankietowanych czynnikiem, który w największym stopniu będzie determinował strategię firm w dłuższym okresie jest postęp technologiczny (85 proc. wskazań w Polsce i 81 proc. globalnie) oraz przemiany demograficzne (odpowiednio 53 i 60 proc.). Jednocześnie tylko 35 proc. prezesów w Polsce uważa, że ich działy badawczo rozwojowe oraz działy zasobów ludzkich są dobrze przygotowane do wyzwań, jakie stawia przed nimi przyszłość. Na świecie wskaźniki te wynoszą odpowiednio 28 i 34 proc.
Wyniki badań PwC wskazują, iż poważnym wyzwaniem dla wielu firm w Polsce będzie także restrukturyzacja działów zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwach. Aż 25 proc. ankietowanych prezesów w Polsce uważa, iż nie są one przygotowane do nowych wyzwań globalnych.
Badanie wykonano w ostatnim kwartale 2013 roku. Objęło ono 1344 ankiet w 68 krajach. W polskiej edycji badania wzięło udział 40 respondentów.
