Komisja Europejska nałoży karę na TikToka? Problem z przejrzystością reklam

15 maja br. Komisja Europejska poinformowała TikTok o swojej wstępnej opinii, zgodnie z którą przedsiębiorstwo nie wypełnia obowiązku opublikowania repozytorium reklam wynikającego z aktu o usługach cyfrowych. 

“Takie repozytorium reklam ma kluczowe znaczenie dla naukowców i społeczeństwa obywatelskiego w zakresie wykrywania reklam oszukańczych, kampanii zagrożeń hybrydowych, a także skoordynowanych operacji informacyjnych i fałszywych reklam, w tym w kontekście wyborów” – informuje Komisja.  

Komisja ustaliła, że TikTok nie dostarcza niezbędnych informacji na temat treści reklam, użytkowników, do których reklamy te są skierowane, ani na temat tego, kto zapłacił za reklamy. Ponadto repozytorium reklam TikToka nie pozwala opinii publicznej na kompleksowe wyszukiwanie reklam na podstawie tych informacji, co ogranicza przydatność narzędzia.  

– Przejrzystość w reklamie internetowej – kto płaci i w jaki sposób dociera się do odbiorców – ma zasadnicze znaczenie dla ochrony interesu publicznego. Niezależnie od tego, czy bronimy uczciwości naszych demokratycznych wyborów, chronimy zdrowie publiczne, czy też chronimy konsumentów przed oszukańczymi reklamami, obywatele mają prawo wiedzieć, kto stoi za wiadomościami, które widzą – mówi Henna Virkkunen, wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw suwerenności technologicznej, bezpieczeństwa i demokracji.

Wstępne ustalenia Komisji mają opierać się na szczegółowym dochodzeniu, które obejmowało między innymi analizę wewnętrznych dokumentów przedsiębiorstwa, testowanie narzędzi TikToka oraz wywiady z ekspertami w tej dziedzinie.

– W naszej wstępnej opinii TikTok nie przestrzega aktu o usługach cyfrowych w kluczowych obszarach swojego repozytorium reklam, co uniemożliwia pełną kontrolę ryzyka związanego z jego systemami reklamowymi i targetowania – dodaje Virkkunen.

TikTok ma teraz możliwość skorzystania z prawa do obrony poprzez zbadanie dokumentów znajdujących się w aktach dochodzenia Komisji oraz poprzez udzielenie pisemnej odpowiedzi na wstępne ustalenia Komisji. Równolegle prowadzone będą konsultacje z Europejską Radą ds. Usług Cyfrowych.  

– Analizujemy wstępne ustalenia Komisji dotyczące naszego repozytorium reklam i pozostajemy zobowiązani do wypełniania naszych obowiązków wynikających z Aktu o Usługach Cyfrowych (DSA) – mówi Piotr Żaczko, communication manager TikTok CE.

– Choć popieramy cele regulacji i nieustannie udoskonalamy nasze narzędzia zapewniające transparentność reklam, nie zgadzamy się z niektórymi interpretacjami Komisji oraz podkreślamy też, że wytyczne przekazywane są w formie wstępnych ustaleń, a nie jasnych, publicznych wytycznych. Równe warunki działania oraz spójne egzekwowanie przepisów są kluczowe. Będziemy kontynuować współpracę z Komisją, tak jak czyniliśmy to przez cały ten proces – dodaje Żaczko.

Jeżeli wstępne opinie Komisji zostaną ostatecznie potwierdzone, instytucja może wydać decyzję stwierdzającą nieprzestrzeganie przepisów. Może to skutkować nałożeniem grzywny w wysokości do 6 proc. całkowitego rocznego światowego obrotu TikToka, a także wydłużeniem okresu nadzoru w celu zapewnienia zgodności ze środkami, które platforma zamierza podjąć w celu usunięcia naruszenia. Komisja może również nakładać okresowe kary pieniężne, aby zmusić TikToka do przestrzegania przepisów.

19 lutego 2024 r. Komisja wszczęła formalne postępowanie w celu oceny, czy TikTok mógł naruszyć akt o usługach cyfrowych. Oprócz przejrzystości reklam, wszczęcie postępowania objęło również negatywne skutki wynikające z projektowania systemów algorytmicznych TikToka (takie jak „efekt króliczej nory” i uzależnienie behawioralne), zapewnienie wieku, obowiązek zapewnienia wysokiego poziomu prywatności, bezpieczeństwa i ochrony małoletnich oraz dostęp do danych dla naukowców, w odniesieniu do których dochodzenie jest kontynuowane.  

Jak informuje Komisja, w grudniu 2024 r. wszczęła ona również formalne postępowanie przeciwko TikTokowi w sprawie zarządzania ryzykiem związanym z wyborami i dyskursem obywatelskim, w odniesieniu do którego dochodzenie jest kontynuowane. Dochodzenia te mają być prowadzone przez Komisję w pierwszej kolejności.