Dziś wielka debata o przepisach dot. blokowania treści w internecie. Wyjaśniamy, czym jest unijny akt DSA

Wysłuchanie publiczne ws. ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz niektórych innych ustaw odbędzie się we wtorek od godziny 12:00 przed sejmową Komisją Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii.

Jak można przeczytać na stronach sejmowych, na spotkanie zgłosiły się 53 organizacje reprezentujące regulatorów państwowych, związki branżowe, fundacje i organizacje pozarządowe.

Są wśród nich m.in. Polska Izba Komunikacji Elektronicznej, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych (ZAPA), Izba Wydawców Prasy, Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska, Związek Pracodawców Wydawców Cyfrowych, Stowarzyszenie Demagog, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Izba Gospodarki Elektronicznej, Fundacja Panoptykon.

W połowie października Sejm odrzucił wniosek o odrzucenie projektu nowelizacji ustawy ws. blokowania nielegalnych treści w internecie. Projekt trafił do dalszych prac w komisji.

Projekt nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną autorstwa Ministerstwa Cyfryzacji ma zapewnić skuteczne stosowanie w Polsce przepisów unijnego Aktu o usługach cyfrowych (DSA), dotyczącego m.in. blokowania treści w internecie.

Jak mówił wicepremier, minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski po przyjęciu projektu przez rząd, projekt zapewnia bezpieczeństwo w sieci, a przepisy będą narzędziem państwa do walki z dezinformacją i nielegalnymi treściami w sieci.

- To ochrona użytkowników; to wolność słowa, która jest bezwzględnie ważna, ale która w internecie musi być traktowana w ograniczony sposób - wyjaśniał.

Projekt zakłada, że nadzór nad stosowaniem przepisów DSA w Polsce sprawować będzie prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) - w większości przypadków; Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) - w zakresie platform wideo oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) – w zakresie platform handlowych oraz innych spraw dotyczących ochrony konsumentów.

Projekt uprawnia osoby fizyczne i m.in. prokuraturę, Policję, Krajową Administrację Skarbową, Straż Graniczną (w sprawach dot. handlu ludźmi) do złożenia wniosku o wydanie nakazu zablokowania nielegalnej treści.

Procedurze tej mogą podlegać treści dotyczące 27 czynów zabronionych kodeksem karnym, zawierające m.in.: groźby karalne, namowę do popełnienia samobójstwa, pochwalanie zachowań o charakterze pedofilskim, propagowanie ideologii totalitarnych, a także nawoływanie do nienawiści i znieważanie na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych (w tym treści zawierające mowę nienawiści, rozpowszechniane w mediach społecznościowych).

Nakazowi blokowania mogą też podlegać treści związane z: przyjęciem zlecenia zabójstwa człowieka; werbunkiem dot. handlu ludźmi; utrwalaniem wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody albo stosując przemoc, groźby lub podstęp; prezentowaniem małoletniemu poniżej 15 lat treści pornograficznych; czy z rozsyłaniem fałszywych alarmów.

Procedura ma objąć również treści związane z oszustwem komputerowym oraz ze sprzedażą przez internet wyrobów tytoniowych, papierosów elektronicznych i woreczków nikotynowych. W projekcie wymieniono też treści naruszające prawa autorskie, czy treści odnoszące się do nielegalnej sprzedaży towarów lub nielegalnego świadczenia usług.

Na mocy projektowanych przepisów prezes UKE będzie mógł również pełnić rolę koordynatora ds. usług cyfrowych w sprawach związanych z DSA na poziomie krajowym i europejskim. Wraz z doradczą Krajową Radą do Spraw Usług Cyfrowych ma m.in. rozpatrywać skargi składane na platformy oraz prowadzić postępowania administracyjne związane z unijnym rozporządzeniem.

Przepisy wdrażające DSA mają zapewnić też większy nadzór nad platformami internetowymi w zakresie: rozpatrywania zgłoszeń przez użytkowników, przejrzystości reklam, czy ograniczeń dotyczących profilowania danych osobowych.

Akt o usługach cyfrowych (DSA) jest pierwszą na świecie regulacją cyfrową (rozporządzeniem), która nakłada na firmy w całej UE odpowiedzialność za treści zamieszczane na ich platformach. W całości obowiązuje w krajach członkowskich od 17 lutego 2024 r. Artykuły 9. i 10. DSA wskazują, że państwowe organy sądowe i administracyjne mogą nakazywać dostawcom blokowanie treści w internecie.

Ministerstwo Cyfryzacji przedstawiło pierwszy projekt noweli w marcu 2024 r. Wówczas organizacje pozarządowe ostrzegały przed ryzykiem cenzury politycznej i apelowały o zmianę przepisów, tak by uwzględniały prawa osób poszkodowanych, które nie zgodzą się z decyzją o blokadzie. Uwagi dotyczyły też stworzenia zamkniętej listy treści, które mogą zostać zablokowane. Resort po dwukrotnych konsultacjach uwzględnił większość tych uwag.

Źródło: PAP