LUMINA House, przykład budownictwa zrównoważonego

O oszczędzaniu energii i ekologii należy myśleć już w fazie tworzenia założeń projektowych. Dotyczy to przede wszystkim zwrócenia uwagi wszystkich uczestników procesu projektowego, również  inwestora i projektantów branżowych, na założone cele prośrodowiskowe. Chcąc dać przykład optymalnych rozwiązań ARCHIPELAG stworzył projekt domu modelowego LUMINA HOUSE - wzorca dla budownictwa zrównoważonego. LUMINA to dom o niskim zapotrzebowaniu na energię i wysokim komforcie użytkowania. Jest to budynek, w którym położono nacisk nie tylko na oszczędności energii, ale również na jej aktywne pozyskiwanie ze źródeł naturalnych - słońca, ziemi i wody. Wykorzystano najnowszą wiedzę techniczną poprzez zastosowane urządzeń takich jak pompa ciepła, wentylacja mechaniczna z rekuperacją, panele słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne, system odzysku wody deszczowej oraz zintegrowane sieci teleinformatyczne pozwalające zarządzać zużyciem energii w domu jednorodzinnym. Jakie cechy budynku sprzyjają energooszczędności? Nowoczesne systemy murowe dla ścian jednowarstwowych od dawna zapewniają już Umax= 0,29 [W/m2K], ale chcąc wyjść naprzeciw ideom energooszczędności i coraz ostrzejszym wymaganiom dotyczącym ochrony budynku przed stratami energii, konsultanci zalecają, aby przy projektowaniu nowych budynków uwzględniać już współczynnik Umax=0,25 [W/m2K]. Takie działania potwierdzają, że aby wyjść naprzeciw wymaganiom współczesnego, zrównoważonego budownictwa, które coraz bardziej rygorystycznie przestrzega zasad energooszczędnego budowania i realizowania celów prośrodowiskowych, należy brać pod uwagę zarówno wymagania, potrzeby i możliwości inwestora, jak i prognozy dotyczące dalszego funkcjonowania realizowanego obiektu, kosztów jego eksploatacji, a nawet warunków, które mogą wpływać na późniejszy koszt nieruchomości. Ściany zewnętrzne w LUMINIE wykonane zostały z ciepłych bloczków YTONG PP2/0,4 grub. 24 cm i zapewniają one przede wszystkim wysoką termoizolacyjność ścian. Niski współczynnik przewodzenia ciepła λ = 0,11 W/mK sprawia, że ściana taka wymaga jedynie niewielkiego docieplenia, by spełnić wymaganie U ≤ 0,30 W/m2K. W przypadku domu LUMINA, celem projektantów było uzyskanie możliwie najniższego współczynnika U. Dzięki zastosowaniu bloczków YTONG PP2/0,4 grub. 24 cm oraz warstwy docieplenia o grubości 20 cm, możliwe jest uzyskanie współczynnika U = 0,14 W/m2K. Zastosowanie bloczków YTONG pozwala zatem na wykonanie budynku wysoko energooszczędnego i osiągnięcie minimalnych strat ciepła.Im bardziej bryła budynku jest zwarta i prosta, tym mniej istnieje w niej miejsc, które mogą być narażone na niebezpieczeństwo strat energii przez ewentualne mostki termiczne. Takim miejscem może być choćby narożnik budynku, taras nad pomieszczeniem użytkowym, płyta balkonowa czy połączenie lukarny z połacią dachu. Należy minimalizować możliwość wystąpienia mostków termicznych, wspomagając słabe miejsca w budynkach takimi rozwiązaniami jak np.: stosowanie gotowych płyt stropowych, które można wysunąć poza obrys budynku tworząc balkon bez mostków termicznych; stosowanie płyt balkonowych na łącznikach termoizolacyjnych, wykorzystanie pustaków izolacyjnych, które mają za zadanie likwidację mostka na poziomie cokołu, stosowanie dobrych materiałów izolacji termicznej do ocieplenia elementów konstrukcyjnych zarówno żelbetowych, jak i drewnianych. Przegrody takie jak ściany zewnętrzne czy połacie dachu mają za zadanie izolację wnętrza budynku od skrajnych temperatur na zewnątrz. Chodzi tu zarówno o mroźne zimy, jak i upalne lata. Wiadomo, że straty energii przez te elementy rosną wprost proporcjonalnie do ich powierzchni. Rozważając dalej – znaczyłoby to, że najlepszym rozwiązaniem dla budynków niskoenergetycznych byłoby stosowanie prostych form przekrytych płaskim stropodachem o jak najmniejszej powierzchni w stosunku do ich rzutu. Są to oczywiście skrajne rozwiązania, które nie zawsze uwzględniają rozmaite funkcjonalno-estetyczne plany projektanta i inwestora. Bardzo istotne są przegrody zewnętrzne tzw. przezroczyste, czyli okna. Zwłaszcza przy dużych przeszkleniach w budynku należy zwrócić uwagę na ich parametry cieplne (zarówno ram, jak i szklenia). Istnieją już na rynku budowlanym okna dwukomorowe o współczynniku przenikania ciepła dla szyb U=0,4 [W/m2K]. Budynki energooszczędne tzw. aktywne powinny posiadać okna o współczynniku U poniżej 0,8 [W/m2K]. Dopuszcza się jednak, aby te parametry kształtowały się na poziomie 1,1-0,8 [W/m2K]. Odchodząc jednak od wszelkich liczb, należy pamiętać o dość istotnych, a nie zawsze docenianych przez inwestorów faktach. Na przykład w przypadku położonych obok siebie dwóch okien o określonej powierzchni, to, czy są one ze sobą złączone, czy też dzieli je fragment muru, będzie miało bezpośredni wpływ na wystąpienie start ciepła lub ich brak. Połączone okna o tej samej powierzchni szyb mają mniejszą powierzchnię ram i tym samym minimalizują niebezpieczeństwo strat ciepła zarówno na ramach, jak i połączeniach okna ze ścianą budynku. Podobne zasady dotyczą okien połaciowych. Współczesne okna mogą być wyposażone w specjalne powłoki, które w zależności od usytuowania budynku względem stron świata pozwalają na pozyskanie energii lub nie dopuszczają do jej strat. Powłoki nisko-emisyjne lub specjalne siatki zatrzymujące światło rozproszone, którymi mogą być pokryte szyby, to doskonałe rozwiązania stosowane już w nowoczesnym budownictwie. Wysokie wymagania cieplne stawia się też drzwiom zewnętrznym. Dom energooszczędny aktywny zakłada dla stolarki drzwiowej zewnętrznej współczynnik nawet U= 0,8 [W/m2K]. Warto więc zwracać uwagę nie tylko na estetykę drzwi wejściowych, ale również na ich izolacyjność cieplną.