##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/reklama-programatyczna-prognozy-2022-rok-trendy,7170062067414657a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/ux-web-design-trendy,7170064105649793a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/esport-co-to-jest-jak-dziala,7170064771254401a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/influencer-marketing-trendy-na-2022-rok,7170065310996097a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/social-media-prognozy-2022-rok,7170066131880065a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/public-relations-prognozy-2022-rok,7170062833408129a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/kryzysy-2021-beata-kozidrak-frogshoposting-barbara-kurdej-szatan-mama-ginekolog,7170063364273793a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/eventy-prognozy-na-2022,7170061297682561a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/wyzwania-2022-roku-wedlug-patrycji-koteckiej-szefowej-marketingu-link4,7170061858338945a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/rynek-reklamowy-w-2021-roku-wedlug-agencji-mediowych-prognozy-na-2022 ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/e-commerce-prognozy-na-2022,7170061207389825a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/dorota-n-haller-huawei-cbg-polska,7170060878980737a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/wydawcy-internetowi-prognozy-2022-rok,7170059671000705a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/vod-i-wideo-w-internecie-podsumowanie-2021-roku-prognozy-na-2022-rok,7170058741036673a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/branza-telewizyjna-co-sie-wydarzy-w-2022-roku,7170057997485697a ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/e-commerce-podsumowanie-2021-prognozy-na-2022-czesc-druga_1 ##
##NEWS https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/marketing-w-wyszukiwarkach-co-wydarzylo-sie-w-2021-roku-jaki-bedzie-2022 ##
Michał Kaliściak, head of content & moderation 180heartbeats + Jung v Matt
Wydarzenie roku - TikTok przekracza miliard użytkownikówW zeszłorocznych podsumowaniach socialowych wydarzeń nie brakowało eksperckich predykcji dotyczących TikToka i oczywiście każdy kto obstawiał dalszy wzrost tej platformy, absolutnie się nie pomylił. W 2021 r. TikTok przekroczył liczbę miliarda użytkowników i być może nie jest to news, który zmienił nasze życie, ale z pewnością wpłynął i będzie wpływał na decyzje coraz większej ilości marketerów. Co więcej zmienia się nie tylko sama demografia TikToka, ale także trendy i treści, które można tam odnaleźć.
Warto przypomnieć, że od dawna nie jest to już platforma tylko do lipsynców i tańców, choć te również są nieodłączną częścią kanału poprzez silną integrację z muzyką. Użytkownicy wykorzystują i sami kreują dowolne dźwięki, które mogą stać się bazą do kolejnych trendów. Oprócz masy twórców o niespożytej kreatywności, przykładami bardzo dobrej komunikacji mogą być profile takich marek jak RyanAir, Duolingo, czy Rossmann Polska z rodzimego podwórka. Tak jak w słynnym Dolly Parton Challenge sprzed dwóch lat - trzeba wiedzieć jak dopasować się do danego kanału, żeby zaangażować użytkowników. I czy kogoś to śmieszy czy nie, powyższe marki i wiele im podobnych, robią to prawidłowo.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Dalsza popularyzacja “TikTokowych” treści. Co ciekawe nie chodzi to już tylko o samego TikToka, ale również o Facebooka i Instagrama. W tym roku w Polsce, w końcu doczekaliśmy się Reelsów oraz Instagram Music, które znacznie rozszerzyły wybór narzędzi w aplikacji, a co ważniejsze dla marketerów - sposób konsumowania treści. Wideo w “pełnym ekranie” i sound on nie towarzyszą nam już tylko na stories, ale także na feedzie i zakładce reels, która “przypadkiem” niemal do złudzenia przypomina TikToka. Wystarczy chwilę pośledzić proponowane przez Instagram wideo, żeby dostrzec jak bardzo platforma ta upodobniła się do chińskiego konkurenta, tak jak wcześniej IG stories upodobniło się do Snapchata. Nie dziwi więc fakt niewypału Instagram TV wspierającego dłuższe treści.
Przykład TikToka udowadnia też po raz kolejny, że niektóre trendy i insighty potrafią działać tylko i wyłącznie na swojej platformie. Żywym dowodem na to są TikTokerzy, którzy od zera wybili się na tworzeniu contentu bez fan bazy z innych kanałów, jak np. Damian Tkaczuk, który w swoich filmach z dystansem wciela się m.in. w “typowego” pracownika Zary. Marka zręcznie podchwyciła trend i na profilu Damiana, można znaleźć nie tylko organiczne wrzutki o Zarze, ale również prawdziwe współprace. Wniosek? W 2022 warto unikać influencerów na chwilę, a poszukiwać ambasadorów, potrafiących budować wartościowe skojarzenia z marką.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?2020 przyzwyczaił nas do pracy zdalnej, 2021 utwierdził w przekonaniu, że tryb ten zostanie z nami na dłużej, na pewno hybrydowo. Właściwie nie ma już opcji, żeby pracodawca nie przewidywał takiego rozwiązania dla pracowników social media, czy ogólnie agencji reklamowych.
Z racji ciągłych zmian obostrzeń, przed osobami odpowiedzialnymi za planowanie kampanii stała również ciągła presja dopasowania się do nowych realiów. Np. pod kątem komunikacji eventowej, w Q1 pod znakiem zapytania stała możliwość organizacji festiwali, a już wiosną w najlepsze ruszyły legalne imprezy (przy spełnieniu odpowiednich warunków). Pierwszy rok (2020) pandemii pokazał, że biznes bez działającego e-commercu nie ma racji bytu, tak jak social media bez umiejętności reagowania na potrzeby klientów w czasie rzeczywistym. A co do komunikacji - dobry RTM zawsze zadziała, natomiast nie zaangażujemy już fanów fanaberiami w stylu Dzień Świstaka. Unikałbym “wrzutek na dziś”, tylko dlatego, że inne marki to robią, chyba że bardzo wierzy się w pomysł, a w to miejsce proponuję wykorzystanie nawiązań do najaktualniejszych trendów i wydarzeń, które interesują daną marce grupę docelową.
Największe wyzwanie na 2022 rokW 2022 ilość oferowanych nam narzędzi marketingowych jest tak ogromna, że sam ich wybór robi się niemałym wyzwaniem. Czy moja marka nadaje się na TikToka? Jak często postować na Facebooku? Czy potrzebuję influencerów, Linkedina? Oczywiście jednoznaczna odpowiedź nigdy nie istnieje. Warto jednak zwrócić uwagę na nowe “flagi” poszczególnych elementów kampanii.
W kwestii influencerów, oprócz wyboru idealnych ambasadorów zadbać trzeba o przejrzystość współpracy i odpowiednie oznaczanie treści, nie tylko w kanałach marki, jeżeli nie chce się podpaść UOKiK-owi (a tak z pewnością jest).
Budowanie profilu nowej marki, lub wejście na nową platformę również robi się coraz trudniejsze - zwłaszcza na Facebooku pod kątem komunikacji organicznej. Bez wsparcia płatnego możemy zapomnieć o systematycznym wzroście fanów i skuteczności profilu, w momencie kiedy zasięgi organiczne robią się coraz mniej przewidywalne.
Natomiast bez budżetu reklamowego, a z serią dobrych pomysłów i umiejętnością tworzenia angażującego contentu dalej mamy szanse powodzenia na Linkedinie, Instagramie czy TikToku. Zwłaszcza w przypadku tego ostatniego pamiętać trzeba o różnicach w przygotowaniu postów w zestawieniu z pozostałymi platformami. Nie ma tu żadnej mowy o komunikacji stricte produktowej, bez udziału ludzi. Tutaj, póki co, faktycznie sprawdza się powiedzenie “liczy się człowiek” oraz wszystko co dzieje się wokół niego. Produkt może być dodatkiem, a angażować mogą insighty, które jesteśmy w stanie z niego wykrzesać.
Sylwia Olczak, szefowa działu wzrost w Gazeta.pl
Wydarzenie rokuZ perspektywy początku grudnia, wydaje mi się, że cały ten rok był „przejściowy” i w porównaniu do 2020 naprawdę niewiele się działo. A jednak! Nie tak dawno mieliśmy przecież największą jak do tej pory globalną awarię Facebooka, Instagrama, Messengera i WhatsAppa. Przez kilka godzin (a biorąc pod uwagę również późniejsze trudności dla użytkowników, nawet kilkanaście), mogliśmy zetknąć się z inną wersją… życia? Jestem ciekawa, jak psycholodzy i socjolodzy oceniają to, co działo się z ludźmi, którzy utracili możliwość scrollowania, oglądania i rozmów za pomocą najpopularniejszych platform. Sądząc po wpisach z dnia po awarii, ku swojemu zaskoczeniu, zaczęliśmy nawet do siebie dzwonić w tradycyjny sposób i dla wielu użytkowników było to nowe doświadczenie.
Z perspektywy wydawców oznacza to nie tylko wyrwę w wynikach i brak możliwości kontaktu z użytkownikami, ale także konieczność refleksji nad dywersyfikacją ruchu w innym ujęciu niż to, o którym myślimy na co dzień. Tym razem nie koncentrując się na growth hackingu czy szeroko pojętym rozwoju, ale na sposobach na dotarcie do użytkowników i na zachowanie ciągłości działań informacyjnych w sytuacji podobnej awarii, którą możemy traktować jako sytuację kryzysową. Podsumowując rok 2021, nie możemy zapomnieć o innym wydarzeniu, które wstrząsnęło mediami w Polsce, ale o którym mówiło się też zagranicą. „Media bez wyboru” to akcja, której skala była sporym zaskoczeniem. I chyba nie przesadzę, że o ile wyobrażaliśmy sobie wieczór bez Facebooka czy Instagrama, o tyle dzień z czarnymi planszami w telewizji, na stronach internetowych i ciszą w eterze do tej pory nie mieścił się w głowach wielu z nas. To było wydarzenie bezprecedensowe, do którego będziemy wracać latami.
Najważniejsze trendy 2021Trend na „zieloność”, bycie eko, less waste i przede wszystkim świadomość zakupową nie jest nowością w tym roku, ale warto zauważyć, że wybija się w coraz większej liczbie branż. Oczywiście, tuż za nim podąża „greenwashing” dla tych, którzy chcieliby jedynie wykorzystać popularność tego typu treści zwiększyć swoje zasięgi. Na szczęście świadomość użytkowników jest coraz większa. Obie te kwestie łączą się z innym trendem, który jest szczególnie widoczny na Instagramie i TikToku - to naturalność, na wielu płaszczyznach, nie tylko w branży beauty. To transparentność i otwartość wobec obserwujących, szacunek do ich zaufania.
Nadal wielu influencerów i celebrytów bawi się w polecanie scamów czy nieoznaczanie współprac, ale coraz większą wartość ma polecanie produktów, które faktycznie chcemy polecić, budowanie wizerunku na naturalności i prawdzie. To także coraz częstsze mówienie o akceptacji, wyrozumiałości wobec siebie i pokazywanie prawdziwego życia. Teraz jest dobry czas dla ludzi i marek, które chcą i potrafią budować społeczność wokół tych wartości. I, co ciekawe, to nie muszą być gigantyczne społeczności, bo ich siła tkwi w tym, że są po prostu prawdziwe.
2021 to także zdecydowanie rok większej obecności społeczności nieheteronormatywnej w akcjach specjalnych, kampaniach i wydarzeniach medialnych. Gazeta.pl współorganizowała kampanię społeczną „Bez LGBT+ nie ma Polski”, tęczowe akcenty widzieliśmy na Euro 2020(2021), na Igrzyska Olimpijskie pojechało 121 osób deklarujących przynależność do wspólnoty LGBT+, a nasza medalistka Katarzyna Zillmann w relacji na żywo w TVP podziękowała swojej dziewczynie Julii. Media społecznościowe zapłonęły od pozytywnych reakcji. Niedawno wzruszaliśmy się również, oglądając spot marki YES, który stawia na różnorodność kobiet, ale w 2021 roku nie brakowało, podobnie jak w 2020, też zrywu i buntu kobiet w walce o nasze prawa. Po tragedii Izabeli z Pszczyny wyszłyśmy na ulice, by okazać swój sprzeciw wobec obowiązującego prawa. W social mediach #anijednejwiecej zdobył ogromne zainteresowanie, ale oczywiście nie można oceniać tych zdarzeń tylko pod kątem zasięgów jednego hashtagu.
Co pandemia zmieniła w mojej branży?Większość kluczowych zmian była już za nami po 2020. W tym roku mogliśmy w nowej rzeczywistości po prostu się osadzić. W 2021 doskonaliliśmy zdalne rozmowy na żywo, w których pierwsze kroki stawialiśmy rok wcześniej. Wiedzieliśmy już, jak ważny jest work-life balance w pracy zdalnej, jak zachować newsowy charakter pracy bez przestrzeni newsroomu wokół. Po głośnym wejściu TikToka w świat dużych mediów w Polsce w 2020 roku wiadomo było, że „tiktokeryzacja” będzie postępować i wejdzie też na inne platformy. Rok później wydawcy w branży, którzy jeszcze kilka miesięcy wcześniej bagatelizowali TikToka, musieli go dostrzec i spróbować w nim swoich sił.
Pandemia przyspieszyła wejście w życie tych zmian. Różnice między kierunkami rozwoju Facebooka i Instagrama stały się bardzo wyraźne, co dla wydawców oznacza konieczność budowania społeczności i pozyskiwania zasięgów na tych platformach na dwa zupełnie różne sposoby.
Najważniejsze wyzwanie na 2022 rokPodobnie jak rok temu jednym z kluczowych wyzwań dla mediów społecznościowych, szczególnie tam, gdzie mówimy o przekazywaniu informacji, jest według mnie skuteczność w ich weryfikowaniu i walka z fake newsami. Dotyczy to szczególnie Facebooka, który stał się w tym roku miejscem pełnym grup i stron poświęconych nieprawdziwym i szkodliwym informacjom, szczególnie w temacie szczepień przeciwko koronawirusowi.
Dopóki rozpowszechnianie antynaukowych tez dotyczyło globalnego ocieplenia czy sieci 5G, wydawać się mogło, że to totalnie niegroźne zjawisko. Teraz już wiemy, że jest dokładnie odwrotnie, a konsekwencje zbiorowego podsycania lęków i pozostawania pod wpływem nieprawdziwych informacji dotykają całe społeczeństwa. Ciężko jest tworzyć przestrzeń na ciekawe i wartościowe treści, jeśli muszą one rywalizować z opartymi na strachu i niewiedzy bańkami informacyjnymi.
Małgorzata Michalak, senior social media specialist, i Maciej Wosk senior social media project menager w Sigma Bis
Wydarzenie rokuMijające dwanaście miesięcy udowodniły, że nieobecność w top 100 najpopularniejszych i najczęściej obserwowanych twórców internetowych w Polsce, wcale nie oznacza braku realnego wpływu na aktualny dyskurs społeczny. Nawet z liczbą obserwatorów poniżej 100 tysięcy, można przedostać się do mainstreamowych mediów i normalizować pewne zjawiska albo wręcz przeciwnie – konstruktywnie punktować pozostałości kulturowe, które już dawno powinny przestać być obowiązujące. W tym roku mówiliśmy o potrzebie destygmatyzacji zdrowia psychicznego, o konieczności niebagatelizowania mocy języka, o potrzebie odejścia od krzywdzących stereotypów i idących za tym wykluczeń, oraz o tym, że emocje nie mają płci.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Format video od lat ma się dobrze, ale to nie oznacza, że się nie przechodzi ewolucji. Jednym z trendów w 2021 były właśnie krótkie filmy w pionie. Czy to na Tik Toku, Instagram Reels czy Youtube Shorts, ten format zanotował bardzo duży wzrost popularności w ostatnim roku i w 2022 dalej będzie mocno eksploatowany przez marketingowców. Instagram dał możliwość swoim użytkownikom dodawanie muzyki do ich rolek, tym samym wytrącił jeden z największych atutów TikTokowi z ręki. Z dużym prawdopodobieństwem Instagram będzie kontynuować swoją ekspansję w tym obszarze.
Nie oznacza to jednak, że TikToka czeka podobny los do Snapchata, który „przegrał” z instagramowymymi Stories. Popularność Tik Toka nadal rośnie, a jego gwiazdy świecą nie tylko w internecie, co potwierdza Khaby Lame – tiktoker, który wziął udział w reklamie telewizyjnej marki Tezenis. W 2022 ten trend – cały czas rosnąca popularność krótkich, pionowych, formatów video - będzie z powodzeniem kontynuowany. To pokazuje, że jako konsumenci internetu, jesteśmy już tak leniwi, że nie chce nam się nawet przekręcić telefonu, który trzymamy w rękach.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Od 2020 roku obserwujemy potężny wzrost digitalizacji, wymuszony koniecznością przeniesienia do przestrzeni cyfrowej większości obszarów codziennego życia. Postępujące zmiany w zachowaniach społecznych zostały szybko zaadaptowane przez marki i nadal zauważamy zintensyfikowane wykorzystywanie siły mediów społecznościowych. Potwierdzają to także globalne wydatki na reklamę na Facebooku i Instagramie, które wzrosły o 43% rok do roku w III kwartale br. (źródło: Emplifi - The State of Social Media and CX (Q3 2021)).
Ważny trend z ubiegłego roku, także w ostatnich miesiącach stał się integralną częścią realizowanych strategii komunikacyjnych. Inicjatywy z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu oraz ESG, na równi z formatami rozrywkowymi, stały się sposobem na zwiększenie zaangażowania i zaufania. Marki świadomie zaczęły stosować narrację, która opiera się na inkluzywnej komunikacji - przystępnym języku, tłumaczącym wartość, z perspektywy konsumenta, konkretnych działań.
Należy przypuszczać, że w 2022 roku coraz więcej firm – w komunikacji korporacyjnej - będzie w działaniach marketingowych uwzględniać m.in. Cele Zrównoważonego Rozwoju 2030 ogłoszone przez ONZ , poprzez świadome łączenie SDGs ze swoimi projektami.
Istotną zmianą, która obejmowała nie tylko media społecznościowe, ale również pozostałe media digitalowe, była konieczność weryfikacji oraz brania odpowiedzialności za udostępniane informacje. Dezinformacja i fake news wzmocniły wartość rzetelnych i sprawdzonych treści Największe wyzwanie na 2022 rokW 2022 roku największym wyzwaniem dla marek będzie umiejętność szybkiego dostosowania się do sytuacji, w głównej mierze związanej z pandemią. Przez ostatnie dwa lata marki przećwiczyły wiele scenariuszy i nauczyły się, że wszystko co robiły off-line da się przenieść do świata cyfrowego. Planując swoje działania na 2022 firmy muszą wziąć pod uwagę wiele scenariuszy i różnych wariantów, co nie ułatwia im pracy. Świat marketingu zawsze cechował się dużym dynamizmem, który w 2022 jeszcze bardziej przyśpieszy.
Innym wyzwaniem dla marek będzie kreatywne wykorzystanie narzędzi, które już dobrze znamy. Jak przeprowadzić kolejną kampanię z Influencerami, żeby się wyróżnić? Co usprawnić w e-commerce, żeby sprzedaż była jeszcze bardziej skuteczna? To największe wyzwanie na nadchodzący rok.
Karolina Olszewska, senior social media manager w One House
Wydarzenie roku2021 rok przyniósł nam Meta – Facebook przestaje być tylko platformą, a staje się częścią uniwersum budowanego przez Zuckerberga. Podczas październikowej prezentacji ‘Facebook Connect’ CEO Facebooka podkreślił, jak ważne jest otwarcie Metaverse na inne podmioty mogące wejść w skład ekosystemu. Ideą przyświecającą Meta ma być umożliwienie korzystania z rozszerzonej rzeczywistości i budowania relacji oraz biznesów w oparciu o nową generację social media. Gdzie więc tkwi problem?
Facebook staje się centralą nowej struktury. A jak wiemy z przeszłości – jest to platforma o ograniczonym zaufaniu w kwestii administrowania danymi osobowymi (wszyscy pamiętamy chociażby Cambridge Analytica).
Zawłaszczenie pojęcia Metaverse po to, by stworzyć parasol konglomeratu Meta może wydawać się naturalnym krokiem rozwoju platformy, która przejmuje rolę wielu narzędzi (nie tylko społecznych i komunikacyjnych, ale też zakupowych, informacyjnych itp.), ale konsekwencje takiego ruchu mogą być bardzo rozległe. By zobaczyć namiastkę jednego ze scenariuszy wystarczy, że cofniemy się do październikowej globalnej awarii.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Rok 2021 to bez wątpienia rok video w jego najbardziej dynamicznej i angażującej formie. Pionierem jest tu TikTok, ale inne aplikacje nie oddają rynku bez walki. Odpowiedzią na hegemonię krótkiej formy znanej z TikToka jest YouTube Shorts i wprowadzone niedawno do Polski Instagram Reels.
Często zadajemy sobie pytanie, czy uda się zdetronizować TikToka, który – póki co – nie spełnia tak pożądanej przez nas, marketerów, funkcji sprzedażowej. Wydaje mi się, że nie, albowiem jego siła tkwi w algorytmie odrzucającym dane o użytkowniku w zamian za możliwość zajrzenia do puszki Pandory – tego, co nas bawi, śmieszy i jest naszym guilty pleasure.
Obserwując trendy reklamowe widzę przed markami ogromne wyzwanie, z którym radzą sobie różnie. Przekładając formaty telewizyjne na platformę, której działanie jest zdefiniowane zupełnie inaczej nie zrealizuje założonego celu. Rozwiązaniem może być wejście w natywny kontent i zabawa formą w taki sposób, by trafić do odbiorcy, który oczekuje rozrywki, a nie reklamy.
Trend na 2022? Skupienie na targetowaniu behawioralnym, a nie tylko demograficznym. Powoli przestajemy być definiowani przez wiek, płeć i miejsce zamieszkania – dużo lepiej opisuje nas sposób korzystania z aplikacji. Ogromną wiedzę dają zwłaszcza te mobilne, bo to one towarzyszą nam w każdym momencie dnia. Dopasowanie komunikatu do platformy to duże wyzwanie, bo konsumpcja treści nie zależy już od tego, kim jesteśmy, a częściej od tego, co w danym momencie robimy i czego szukamy.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Ogromny wzrost znaczenia kanału e-commerce, jaki obserwujemy z roku na rok przekłada się również na Social Media. Pojawiające się w postach znaczniki, live shopping, a także dedykowane reklamy z oznaczeniami produktów to tylko początek. Funkcja „swipe up” została niedawno zastąpiona naklejką, która nie tylko przekierowuje do strony (funkcja dostępna nawet dla mniejszych kont), ale pozwala też na osadzenie ankiet czy miejsca na pytanie.
Social selling to przecież nie tylko narzędzia. To przede wszystkim budowanie relacji z klientem, pozyskiwanie opinii i retencja. Coraz większa jest rola marketingu „pull”, czyli mechanizmów sprawiających, że to kupujący będzie chciał uczestniczyć w narracji naszej marki.
W dobie tak dużego wyboru to właśnie wartość dodana stanowi o sukcesie naszej marki – dlatego inwestycja w budowanie długotrwałych relacji opartych o coś więcej, niż prozaiczna użyteczność, wydaje się mieć najwyższą stopę zwrotu.
Największe wyzwanie na 2022 rok2021 rok obnażył wiele influencerskich skandali, kryzysów wizerunkowych marek, które nie zrobiły dobrego researchu, a także zagmatwanych wyjaśnień i przeprosin „wszystkich, którzy poczuli się urażeni”. Konsekwencje influencerskiego El Dorado widzimy już dzisiaj – UOKIK zabrał się za sprawdzanie relacji influencerów z agencjami i reklamodawcami. Celem działań jest dawanie jasnego przekazu, co jest reklamą, a co nie. W dzisiejszych czasach bycie Influencerem stało się dla wielu ludzi zawodem, nic więc dziwnego, że konieczne stało się wypracowanie jasnych wytycznych dotyczących współprac, stanowiących główne (bądź jedyne) źródło utrzymania. Dzisiaj jest to oznaczenie reklamy jako #ad #współpraca lub wykorzystanie modelu „paid partnership”, z którego korzysta coraz więcej marek. Wymaga to też swoistej zmiany myślenia – dopuszczenia przez marki ryzyka zderzenia się z krytyką i przygotowanie się na złe opinie.
Właśnie to wejście w świadome współprace zarówno przez Marki, jak i Influencerów, a także odbiorców treści i końcowych klientów stanowi według mnie największe wyzwanie, z jakim przyjdzie się zmierzyć Social Mediom. Jak będziemy się rozliczać? Czy warto będzie podejmować pewne współprace, kiedy staną się jawnie oznaczone? Czy przygotujemy się na negatywny odzew ze strony obserwatorów? Czas pokaże.
Anna Chehab, SEM & social strategist w Mindshare Polska
Wydarzenie rokuMeta – nowy rozdział dla Facebooka, nowy kierunek dla branży.Moją uwagę w tym roku przykuł najbardziej rebranding Facebooka, który pociąga za sobą rozszerzanie koncepcji Metavers i oznacza stopniową transformację sposobu korzystania z mediów społecznościowych jakie znaliśmy dotychczas. Już teraz możemy spodziewać się większego zaawansowania i wzrostu liczby narzędzi oraz funkcji wspierających wykorzystywanie przez nas rozszerzonej rzeczywistości w komunikacji z grupą docelową. W dłuższej perspektywie natomiast, niezbędne może okazać się nie tylko budowanie kompetencji i wiedzy reklamodawców lub marek z zakresu AR, ale również NFT czy blokchain. Jedno jest pewne - realizacja wizji, gdzie interakcje z innymi użytkownikami odbywają się w ramach wirtualnych pokoi lub światów czy całkowite przeniesienie pracy, nauki, zabawy oraz zakupów do sfery cyfrowej – będzie wymagać od marketerów adaptacji i rozwoju nowych strategii.
Do wydarzenia roku możemy zaliczyć również ważną dla marketerów statystykę - pokonanie kolejnej bariery liczby użytkowników mediów społecznościowych na całym świecie – 4,5 bilionów (vs. 3,8 b. w 2020 r.). Jednym z silników napędzających wzrost był Tik Tok, który oficjalnie dołączył do ekskluzywnego grona platform przekraczających 1 miliard użytkowników aktywnych miesięcznie.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Przyglądając się trendom w ramach mediów społecznościowych, nie obserwuję wyłaniania się zupełnie nowych nurtów. Za to stale ewoluują dobrze nam znane tendencje, jednocześnie najmocniej kształtując przyszłość.
Platforma: Tik Tok nadal będzie w centrum uwagi marek.Wykładniczy wzrost popularności Tik Toka w 2021 roku z pewnością przełoży się na zwiększenie inwestycji dotychczasowych reklamodawców oraz uwzględnianie platformy przez kolejne marki w strategiach SM na następny rok. Marketerzy wykorzystają fakt, że Tik Tok nie jest jeszcze mocno nasycony reklamami oraz profilami marek, dając im tym samym szansę na zbudowanie odpowiedniej pozycji oraz przewagi nad konkurencją. Bez wątpienia łączy się to również z trendem omnichannel i potrzebą dywersyfikacji działań w ramach mediów społecznościowych – szczególnie kiedy nowa platforma swoim zasięgiem obejmuje część zupełnie nowych użytkowników, jednocześnie oferując konkurencyjne stawki za dotarcie do nich.
Grupa docelowa: Wykorzystamy rosnący potencjał dotarcia do Silver Generation.Profile demograficzne mediów społecznościowych analizowane na przestrzeni lat coraz wyraźniej odzwierciedlają nieuniknione starzenie się społeczeństw. Użytkownicy w wieku powyżej 50 lat stają się nie tylko najszybciej rosnącym segmentem, ale także wyróżniającym się pod kątem aktywności*, co ciekawe, m.in. w ramach aplikacji do przesyłania wiadomości (np. Messenger i Whatsapp). Jest to ciekawy trend warty obserwacji i wykorzystania w strategiach dotarcia do Silver Generation.*według Hootsuite oraz We Are Social
Kontent: Dłuższe formy video ponownie zyskają na znaczeniu. Social Audio nabiera tempa.Dotychczas marketerzy byli mocno skupieni na tworzeniu i promocji krótkich treści/formatów w ramach platform SM. Jednak ostatnie zmiany - wydłużenie czasu materiału do 3 min. na Tik Toku czy do 60 sek. w ramach Instagram Reels (a wkrótce zapewne video feed oraz Stories) - mogą sugerować początek powrotu do dłuższych form. Według danych Youtube, 45% Gen Z i ponad połowa Millenialsów (oraz starszych pokoleń) preferuje dłuższe formy video. Możliwe, że wielu reklamodawców podąży za tym trendem, testując i porównując efektywność coraz to dłuższych treści. W 2022 roku powinniśmy również śledzić z uwagą rozwiązania i produkty audio proponowane w ramach mediów społecznościowych, które stopniowo zyskują na popularności, jak np. Twitter Spaces czy Live Audio Rooms na Facebooku (podcasty). Z punktu widzenia marek mogą one być oryginalnym sposobem nawiązania kontaktu z odbiorcami w nieformalnym otoczeniu przy jednoczesnym dostarczeniu im bardziej zindywidualizowanych wrażeń.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Pandemia zmieniła media społecznościowe na wielu płaszczyznach, ale przede wszystkim pomogła przyspieszyć rozbudowę narzędzi oraz funkcji Social Commerce. Facebook i Instagram otworzyły się na możliwość założenia sklepu, przeprowadzenia live shoppingu oraz rozszerzyły dostęp do płatności z poziomu platformy. Tik Tok błyskawicznie wprowadził w życie możliwość realizacji kampanii optymalizowanych pod konwersje, a później sprzedaż katalogu.
Natomiast po stronie reklamodawców mogliśmy zaobserwować coraz więcej marek wykorzystujących social selling w celu dotarcia do użytkowników gotowych dokonać zakupu. W tym roku zaobserwowaliśmy także wyraźny wzrost inwestycji reklamodawców w media społecznościowe, w porównaniu do roku 2020 (IAB Adex raport 2021 oraz 2020, Raport Socialbeakers – State of Social Media Marketing a year After COIVD). Z jednej strony można odczytywać to jako zwiększenie pewności marek co do reklamowania swoich produktów i usług w „nowej rzeczywistości”, z drugiej natomiast, jako wykorzystanie rosnącej liczby użytkowników oraz czasu jaki spędzają na platformach SM.
Największe wyzwanie na 2022 rokNajwiększe wyzwania branży, które wydają mi się nie zmieniać od wielu lat oraz z którymi będziemy mierzyć się także w nadchodzącym roku, dotyczą trzech obszarów: wyboru odpowiedniej platformy w naszych strategiach, tworzenia angażujących treści oraz mierzenia efektów działań w ramach SM. Szczególnie ostatni z wymienionych obszarów może być nadal wyzwaniem dla niektórych reklamodawców w świetle zmian po iOS14 i zbliżającym się cookieless. Analiza i pomiar już teraz zostały dodatkowo ograniczone i utrudnione w wyniku usunięcia Facebook Analytics oraz Facebook Attribution lub będą utrudnione w przyszłości w ramach innych platform ze względu na brak tych narzędzi.
Nie ma przesłanek zapowiadających ich powrót, zatem w nadchodzącym roku powinniśmy skupić się przede wszystkim na wypracowaniu nowego sposobu na skuteczne mierzenie ROI. Rok 2022 jest również ostatnim momentem na wdrożenie przez reklamodawców i marki bardziej zaawansowanych rozwiązań opartych na API.
Na dalszych podstronach wypowiedzi menedżerów z Ringier Axel Springer Polska, 4People, Agencja.com, Reprise Digital Poland, Whites, dentsu Polska, VMLY&R, Plej, Morele, K2 Create i Akademii Leona Koźmińskiego
Patrycja Orłowska, head of social media & video projects w Ringier Axel Springer Polska
Wydarzenie rokuBez wątpienia jest to globalna awaria Meta (Facebook, Instagram, WhatsApp, Messensger). To było kilka godzin, które bardzo zmieniły zasady gry i ten krótki czas był olbrzymim ciosem dla biznesów opartych na tych platformach. Wiele osób straciło możliwość komunikacji z najbliższymi, ale także z fanami. Z drugiej strony stało się to wyjątkową szansą na znaczące zwiększenie zasięgów na innych platformach i stało się źródłem dobrych kontekstów w real time marketingu. Myślę, że to „ćwiczenie” na pewno dało do myślenia całej branży. Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Jeśli chodzi o 2021 rok to na pewno trend wyznaczył Tik Tok. Przedarł się do mainstreamu i cały czas rozwija się, poszerza grono odbiorców i twórców. Drugim trendem dla mnie to kontent audio: podcasty, słuchowiska, audioroomy, których przybyło i przybywa. Marketingowo ten rok należał do zrównoważonego rozwoju i ten trend dalej będzie się utrzymywał. Jeśli chodzi o media to wyzwaniem jest wojna świata nauki z pseudonauką i weryfikowanie informacji rozchodzących się masowo w mediach społecznościowych. Tutaj wielką, pozytywną rolę odegrają profile zaufanych i wiarygodnych serwisów informacyjnych.
Jeśli chodzi o 2022 rok, to głównym trendem będzie rozwój treści płatnych. Platformy social media wprowadzają gotowe rozwiązania, żeby monetyzować treści tworzone przez użytkowników. Z plusów - będzie większa orientacja na potrzeby użytkowników, którzy staną się klientami. Kolejny trend to odpowiedzialność influcencerów za reklamowane produkty. Coraz więcej osób się tym interesuje, weryfikuje i rozlicza publicznie, sprawą zajął się nawet UOKiK.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Na pewno dużą zmianą było uaktywnienie się w debacie publicznej grup podważających naukę. Wcześniej to były raczej zamknięte grupy, a dziś to już publiczne posty oraz wiele osobistych oświadczeń.
Największe wyzwanie na 2022 rokWydaje się, że jest nim stałe wyzwanie, jak skutecznie pokazywać swój brand w nowych rozwiązaniach social mediowych, jednocześnie zachowując swoje DNA.
Joanna Rechnio, koordynator działu social media w 4People
Wydarzenie rokuZmiana nazwy spółki Zuckerberga z Facebook na Meta, co oznacza, że cały ekosystem będzie zmierzał w kierunku Metaversum. Staje się to niejako punktem zwrotnym w dalszym kreowaniu przyszłości mediów społecznościowych, które mają zmierzać do stworzenia wirtualnej przestrzeni. W Metaversie zacierają się granice między wirtualną rzeczywistością, a światem rzeczywistym.
Na platformie LinkedIn zmiana limitu znaków w publikacjach z 1300 do 3000 znaków. Daje większe możliwości tworzenia merytorycznych, wartościowych treści.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022
2021 Komunikacja za pośrednictwem krótkich (do minuty) filmów, którego format jest stosowany na TikToku Autentyczność marek oraz osób w różnych obszarach mediów społecznościowych Live commerce, czyli sprzedaż w formie trwającej transmisji live Podcasty Na LinkedIn profile osobiste zostały wzbogacone o kontrowersyjny "Tryb Twórcy", Cover Story czy powiadomienia o wszystkich nowych publikacjach na profilu osoby, której klikniemy ikonę dzwoneczka Na LinkedIn strony firmowe zyskały nowe narzędzia, takie jak "Moja firma", rozbudowane strony produktowe, opcje tworzenia artykułów, czy w obszarze analityki - update zakładki z konkurencją oraz nową dotyczącą Employee Advocacy. LinkedIn Live także ewoluuje i integruje się mocno z LinkedIn Events, oferując kompleksowe narzędzie dedykowane organizatorom wydarzeń online.
2022: Treści oraz materiały tworzone przez AI Tokenizacja wielu cyfrowych dóbr Tworzenie własnych społeczności Employee Advocacy na LinkedIn, mocniejsze zaangażowanie pracowników firm w tworzenie treści na tej platformie
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku? Zwiększona konkurencja wśród reklamodawców na portalach społecznościowych, czego efektem są większe stawki za reklamę Wzrost udziału TikToka na tle innych platform Zwiększenie znaczenia mediów społecznościowych w marketingu firm na wielu rynkach Rozwijający się marketing webinarów z wykorzystanie do promocji social mediów Częstsze wykorzystywanie LinkedIn w procesie rekrutacji, promocja ofert pracy
Największe wyzwanie na 2022 rokNajwiększym wyzwaniem będzie prowadzenie angażującej komunikacji przez marki na stronach firmowych na LinkedIn.Liczne ograniczenia w prywatności wymuszą zmianę podejścia do tworzenia Facebook Ads.Tworzenie autentycznych treści video na TikToka w imieniu firm i marek.
Aleksandra Szymańska, social media specialist w Agencja.com
Wydarzenie rokuZdecydowanie świąteczna kampania „Jestem kobietą” sieci sklepów z biżuterią YES. Kampania pokazywała kobiety z różnych grup społecznych, wiekowych, środowisk. Akcja zwraca uwagę na brak jednej definicji kobiecości. W kampanii YES docenia się prawdziwy przekaz. To ciekawa alternatywa dla ubiegłorocznej reklamy jednego z salonów biżuterii, której bajkowy klimat niezbyt przypadł do gustu internautom. Główne przesłanie mówi:
„Chcemy tworzyć świat, w którym wszystkie kobiety, zamiast NO, słyszą YES".Zaskakujące jest to, że reklama okazała się na tyle kontrowersyjna, że TVP odmówiła jej emisji. Dyskusję w social mediach wywołała również kreacja H&M z hasłem: „Mężczyzna nie prosi o pomoc”. Komentujący podnosili temat promowania toksycznych wzorców męskości. Zauważali, że to szczególnie nie na miejscu w kraju, w którym mężczyźni popełniają samobójstwa średnio siedem razy częściej niż kobiety. HM przeprosił za kampanię.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Coraz więcej platform stawia na monetyzację. Zarabianie na tworzeniu contentu w social mediach nie dziwi już dziś nikogo, ale czeka nas dalszy rozwój tego segmentu. Przykładem może być testowanie funkcji „tips” na TikToku. Jeśli wersja beta wypadnie pomyślnie, napiwki dla twórców mogą być wprowadzone już w 2022 roku. Platformy stają się również wielkim sklepem - powstaje coraz więcej pomysłów na to, w jaki sposób sprzedawać bezpośrednio przez social media.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Pandemia cały czas ma wpływ na działania w social media. Wykorzystanie ich przez marki, zwłaszcza w reklamie, wzrosło. Życie prywatne i zawodowe wielu osób przeniosło się do internetu, a platformy społecznościowe rozbudowały się również w kontekście wydarzeń online, transmisji live, czy czatów.
Cały czas rosnącym problemem są fake newsy. W dobie pandemii internauci zostali wręcz zalani dezinformacyjnymi artykułami, a użytkownicy mają coraz większy problem z rozróżnianiem treści prawdziwych od tych sfabrykowanych.
Największe wyzwanie na 2022 rokEmocje budzą również kwestie klimatyczne. Coraz większe poczucie zagrożenia i rosnąca troska o planetę zmusza marki do działań ekologicznych oraz prowadzenia kampanii zachęcających do życia w stylu eko. Konsumenci są coraz bardziej świadomi, więc korporacje muszą uważać, aby ich działania nie zostały uznane za greenwashing. Za podjętymi akcjami muszą stać faktyczne próby rozwiązania dla wyzwań, przed którymi stoimy.
Marta Gilbas, head of social media w Reprise Digital Poland
Wydarzenie rokuJednym z ważniejszych wydarzeń roku 2021 było ogłoszenie przez Marka Zuckerberga zmiany nazwy korporacji Facebook na Meta. Nowa nazwa ma odzwierciedlać wszystkie pola, na których Facebook do tej pory inwestował. Ogłoszona z końcem października zmiana podkreśla także wizję budowanej przez Meta cyfrowej rzeczywistości metaverse, w której każdy użytkownik będzie reprezentowany przez swojego cyfrowego awatara.
Miesiąc później Instytut Pantone opublikował informację o najmodniejszym kolorze nadchodzącego roku jakim został Very Peri. Stworzona barwa – jest to pierwszy kolor stworzony przez Instytut Pantone – była inspirowana pandemią COVID-19 i wirtualną rzeczywistością, w tym Metaverse oraz NFT. Dyrektor wykonawcza Pantone Color Institute, Leatrice Eiseman powiedziała:– Stworzenie nowego koloru było dla nas ważne, ponieważ mamy nową wizję świata. Zatem możemy się spodziewać ciekawych wydarzeń w roku 2022.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Do najważniejszych trendów roku 2021 należy zaliczyć:
Fact checking InfluencerCoraz częściej influencerzy odnajdują się w tematach społecznej odpowiedzialności i marki to dostrzegają. W roku 2021 influencerzy chętnie, w ramach swoich kanałów social mediowych, przekazywali fakty oraz prawdziwe informacje swoim obserwatorom. Nowy typ storytellingu z odbiorcami jest rodzajem nawiązywania relacji, gdzie większe znaczenie ma wiedza niż liczba lajków.
Social commerce – nowa rola portali społecznościowychWedług badania „The power of social & live commerce”, przeprowadzonego przez Fundację Kobiety e-biznesu w kwietniu oraz maju 2021 r., 27% Polaków za pośrednictwem mediów społecznościowych dokonało chociaż jednego zakupu, a co czwarty badany kupował w trakcie transmisji live prowadzonej w social mediach. Dane te pokazują jak bardzo social media na przestrzeni lat się rozwinęły i jak zmieniły się nawyki konsumentów. Użytkownicy mediów społecznościowych chętnie dokonują zakupów za pośrednictwem platform, z których korzystają, bo cały proces jest niezwykle prosty, szybki, wygodny i co najważniejsze spersonalizowany. Oczywiście ogromny wpływ na popularność zakupów za pośrednictwem social mediów ma rozwój samego rynku e-commerce, który w dobie pandemii mocno przyspieszył. Nie ma co ukrywać - media społecznościowe stały się już platformami do zakupów online.
Niefiltrowane i prawdziwe treściPandemia spowodowała, że media społecznościowe zyskały dla wielu ludzi zupełnie nowy cel. Zwiększyliśmy wykorzystanie platform społecznościowych do łączenia się ze sobą, rozrywki i robienia zakupów online zamiast w sklepie. Rok 2021 pokazuje, że media społecznościowe stały się miejscem udostępniania osobistych i pogłębionych treści. Obserwatorzy niejako wymusili na swoich liderach opinii publikowanie chociażby Instagram Stories bez filtrów, które znacząco zmieniają rysy twarzy. Dzięki temu coraz więcej w mediach społecznościowych contentu, który jest mieszkanką przemyślanych i zaplanowanych treści połączonych z tymi, które odczarowują rzeczywistość i prezentują życie takim jakim jest.
Trend 2022Obecnie świat digitalu zmienia się bardzo szybko zatem ciężko określić tylko jeden trend, który w roku 2022 będzie wiodącym. Na pewno będziemy mogli zaobserwować pogłębianie się trendów jakie rozwinęły się w czasie pandemii. Rosnące zaangażowanie będzie nadal napędzać sprzedaż za pośrednictwem platform społecznościowych. Konsumpcja treści efemerycznych w tym materiałów video będzie przywiązywała użytkowników do spędzania dłuższego czasu w mediach społecznościowych. Przewiduję także, że rok 2022 będzie w jeszcze większym stopniu niż dotychczas wzbogacany contentem audio.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Także w roku 2021 pandemia miała ogromny wpływ na media społecznościowe. Media społecznościowe dają nam możliwość pewnego rodzaju kontaktu, który jest namiastką normalnych relacji znanych sprzed 2020 roku. Czas izolacji i zamknięcia przyczynił się także do wydłużenia czasu jaki poświęcamy na konsumpcję treści w platformach społecznościowych. Pandemia ma także ogromny wpływ na tworzenie krótkich, efemerycznych treści video.
Ania Smajda-Mościcka, head of communications w grupie digitalowej Whites
Wydarzenie rokuNa pewno ważnym wydarzeniem był, ale i będzie w kolejnych latach, rebranding Facebooka i zmiana nazwy firmy na Meta. A nawet nie sam rebranding, tylko to, co on oznacza. Oto najważniejsza firma ze świata social media wkracza w zupełnie nowy obszar i chce kształtować nowy wymiar internetu. Może to być swojego rodzaju metafora – świat social media bardzo się rozszerza, komplikuje i przenika kolejne, nowe płaszczyzny.
Mark Zuckerberg tłumaczy, że chce, by jego firma była z czasem postrzegana jako związana z metawersum, a sama marka była do tej pory zbyt silnie powiązana z aplikacją Facebook, która, jak wiadomo, jest tylko jedną z wielu w grupie, obok Instagrama czy Whatsappa. Do tej pory Zuckerberg przyzwyczaił nas, że bardzo szybko antycypuje nowe trendy do swoich narzędzi, wdraża to, co sprawdziło się w innych aplikacjach, albo nawet kupuje je i związuje z Facebookiem. Tymczasem krok w stronę metawersum jest czymś zupełnie nowym, a samo metawersum jest czymś na razie trudnym do wyobrażenia dla większości marketerów i osób odpowiedzialnych za budowanie komunikacji marek, choć znamy przykłady z branży fashion, gdzie brandy takie jak Gucci, Balenciaga, Burberry czy Nike już zarabiają w wirtualnej rzeczywistości.
Symptomatycznym wydarzeniem jest też wybranie młodzieżowego słowa roku 2021, o którym faktyczna młodzież nie słyszała. Słowo „śpiulkolot“ zostało rozpowszechnione na Facebooku i Instagramie (tu duża zasługa profilu make Life Harder) przez trzydziesto- i czterdziestolatków. To pokazuje, że platformy te demograficznie przesuwają się w tym kierunku. Na Twitchu i TikToku królują zupełnie inne słowa. sheesh!
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Tak jak pisałam wcześniej – świat social media stale się komplikuje. Mamy do dyspozycji coraz więcej platform, coraz więcej formatów i narzędzi. Media społecznościowe coraz bardziej przenikają się z innymi obszarami i wymagają holistycznego spojrzenia i działania. Zmieniają się też cele, które stawiamy przed tymi kanałami. Komunikacja, budowanie społeczności, dialog – pozostają kluczowe. Natomiast dwa obszary wzmacniają się i wymagają naszego zaopiekowania.
Po pierwsze social commerce. W zasadzie wszystkie platformy oferują dziś lub testują rozwiązania wspierające sprzedaż albo z poziomu aplikacji, albo dzięki coraz skuteczniejszym odesłaniom do platform e-commercowych. Dziś dysponujemy nie tylko Sklepem na Facebooku, tagowaniem produktów na Instagramie, pojawiają się też i rozwijane będą takie funkcjonalności jak np.: live shopping, fenomen z rynku chińskiego testowany przez Facebooka i Twittera; nowy format tweetów z przyciskiem „Shop” i integracją szczegółów takich jak nazwa produktu, sklepu i cena z samym tweetem; przycisk „Buy it” obok „Pin it” na Pintereście, przekierowujący do produktu (tzw. Buyable Pins, testowane w USA).
Po drugie customer care, który nie pozostaje bez związku z social commerce. Okres pandemii wzmocnił ten trend i nie podejrzewam, żeby miało się to zmienić. Co ważne, spora część komunikacji przenosi się do wiadomości prywatnych. Stąd np. opcje, jakie Facebook wdrożył do aplikacji Messengera, umożliwiające markom automatyzację części zapytań (i ich połączenie z pracą konsultantów), zbieranie feedbacku na bazie gotowych template'ów, możliwość wysyłania follow-upu (np. informacji o statusie przesyłki czy paragonu).
Według raportu Sprout Social Index z tego roku aż 47% konsumentów twierdzi, że to, co najbardziej wyróżnia markę na tle konkurencji to właśnie bardzo mocna obsługa Klienta (ta odpowiedź znalazła się na pierwszym miejscu). 78% konsumentów zgadza się, że media społecznościowe są najszybszym i najbardziej bezpośrednim sposobem na połączenie się z marką, wybierają ten kanał i chcą, aby ich głos został tam właśnie wysłuchany. Mimo automatyzacji opieki ścieżki konsumenta w mediach społecznościowych nie można zapomnieć o roli kontaktu bezpośredniego z drugą osobą, z konsultantem czy z moderatorem. Użytkownicy poszukują ludzkiego wymiaru marki i empatycznego zrozumienia. Ludzki czynnik jest również niezwykle istotny w Europie z innego względu – część zautomatyzowanych możliwości oferowanych przez platformy jest niedostępna ze względu na obostrzenia prawne dotyczące bezpieczeństwa i ochrony danych.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Tak jak napisałam wyżej, nowe funkcjonalności i stawianie platform na social commerce, jest efektem wzrostu e-commercu w czasie pandemii.
Jeszcze większa waga dialogu z użytkownikiem, czyli i moderacja kanałów i obsługa zapytań w prywatnych kanałach – to również efekt rzeczywistości pandemicznej.
Największe wyzwanie na 2022 rokWyzwania się nie zmieniają – naszym celem jest i będzie robić social media dobrze. To znaczy tak, żeby realizowały założone cele (te komunikacyjne i wizerunkowe, ale i sprzedażowe), żeby dobrze budowały społeczność i wchodziły w dialog z naszymi odbiorcami – taki, który będzie odzwierciedlał charakter i wartości marki.
W kontekście coraz większej złożoności i przenikania się z innymi obszarami jeszcze ważniejsze jest badanie i analizowanie naszych działań w szerszej perspektywie. Narzędzia analityczne powinny być priorytetem dla nas – marketerów. Musimy sprawdzać i umieć odpowiadać, co rzeczywiście realizuje nasze cele i jakie miary o tym świadczą. Jak pokazało ostatnie badanie Sprout Social Index, aż 90% marketerów uważa, że dane pochodzące z mediów społecznościowych pozwalają im wyprzedzać konkurencję. Niestety większość marketerów nadal traktuje te dane jako wyłącznie zasób marketingowy, nie badając ich w szerszym, biznesowym kontekście. 50% z nich twierdzi, że okazjonalnie wymienia się informacjami z innymi zespołami, podczas gdy 17% działa wyłącznie w ramach swojego silosu.
To najważniejsze wyzwanie – korzystać z danych w szerokim, strategicznym ujęciu. To także wyzwanie stojące przed Whites – budujemy w tej chwili narzędzie, pozwalające w sposób holistyczny analizować content w wielu touchponitach, w tym socialowym i badać jego rzeczywisty wpływ na konwersję. Wiemy już na przykład, czy takie czynniki jak długość tekstu, czy użycie nazw geograficznych i czasowników mają wpływ pozytywny, czy negatywny. A szukamy ich więcej!
Michał Wolfram, performance manager w VMLY&R
Wydarzenie rokuW tym roku wyjątkowo chciałbym podkreślić kampanię, nie wydarzenia sensu stricte, której to jednak konstrukcja oraz przemyślana strategia sprawiły, że w moim przekonaniu może ubiegać się o miano wydarzenia roku w mediach społecznościowych.
Rok 2020 był czasem polaryzującej się dyskusji dotyczącej praw kobiet. Obecny stał się zatem wspaniałą okazją do tego, aby temat pociągnąć dalej, zwrócić uwagę na wątki, które (jak się okazuje) w Polsce wciąż niejednokrotnie stanowią tematu tabu. Okazję wykorzystała Fundacja Centrum Praw Kobiet, tworząc kampanię „Stop Kobietobójstwu!” dotyczącą przemocy, której doświadczają kobiety. Kampanie opartą na trafionym insightcie, jeszcze wspanialszej egzekucji kreatywnej, która w sposób niesłychanie trafny obrazowała sytuację tysięcy kobiet w Polsce, a o której tak chętnie na co dzień zapominamy.
Myślę, że efekty, które przy stosunkowo niskim budżecie wygenerowała ta kampania mogły pozytywnie zaskoczyć nawet samych jej twórców, a o ostatecznym sukcesie niech świadczy samo sformułowanie „kobietobójstwo”, które to właśnie w kontekście obrazu przedstawionego w kampanii, szybko weszło do potocznego języka.
Najważniejsze trendy w mijającym 2021 roku. Trend na 2022 rokZ perspektywy osoby zajmującej się planowaniem oraz zakupem mediów, mijający rok bardzo różnił się od poprzedniego. 2020 rok był czasem komunikowania przez marki pewnego rodzaju „jedności” ze społeczeństwem. Próby solidaryzowania się z ludźmi w obliczu Covid-19, czy też nawet próby złagodzenia skutków pandemii wśród grup najbardziej tym wydarzeniem dotkniętych. Jednak 2020 był dla wielu marek również czasem poszukiwania nowych dróg dotarcia do swoich grup docelowych czy też budowania nowych kanałów sprzedaży. Trend ten, w moim odczuciu, bardzo mocno nasilił się w obecnym roku i myślę, że będzie kontynuowany także w 2022 roku.
Zupełnie innym trendem w obecnym roku, myślę jednak, że wartym podkreślenia, jest coś, co nazwałbym „TikTokowaniem kanałów social media”. TikTok już jakiś czas temu zaatakował szturmem scenę mediów społecznościowych, jednak wspomniane przeze mnie poszukiwanie nowych dróg dotarcia do użytkowników i tym samym rosnąca popularność TikToka zarówno wśród marketerów, jak i odbiorców, spowodowała, że wpływy tej platformy widoczne są wszędzie. Feedy użytkowników Instagrama zalewane są rolkami (Instagram Reels) naśladującymi lub będącymi wręcz nagraniami formatów video obecnych na TikToku. Podobna sytuacja ma miejsce przy okazji YouTube’a i wprowadzonych przez niego „YouTube Shorts” – co trzeci materiał umieszczony na tym kanale stanowi film „żywcem wyciągnięty” z TikToka. Tak zwane „TikToki” opanowały najbardziej popularne platformy społecznościowe i moim zdaniem trend ten szybko nie ustąpi.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Przede wszystkim cele komunikacyjne, czy też wręcz cele mediowe. 2021 rok stanowił dla nas mediowców niesłychaną okazję do przetestowania nowych kanałów pod kątem generowania sprzedaży.
Zwiększone zainteresowanie tego typem działaniami dało się odczuć również w wyższych stawkach reklamowych wśród najbardziej popularnych platform, co wymuszało swojego rodzaju zwiększenie ostrożności w ruchach mediowych.
Zwiększone stawki oraz poszukiwanie nowych rozwiązań sprawiło, że 2021 rok był rokiem znacznie mniej przewidywalnym z perspektywy mediowej, niż rok 2019, czy nawet 2020.Wydaje się więc, że dla wielu, nawet tych bardzo doświadczonym plannerów, mijający rok był czasem swoistej pokory, w której wykorzystywana do tej pory wiedza i doświadczenie często zostawała poddawana ponownej rewizji.
Największe wyzwanie na 2022 rokRosnący stale trend związany z rozprzestrzenianiem się TikTokowych wpływów na inne kanały, będzie wymagał od tych marketerów, którzy nie zaufali jeszcze tej platformie, dopasowania się do nowej rzeczywistości. Krótkie formy, animacje, dynamiczne przejścia pomiędzy scenami to poszukiwane cechy angażującego, z perspektywy kanałów społecznościowych, video już od wielu lat, jednak w 2022 roku stanowić będą one coraz większą część contentu pojawiającego się na Facebooku, Instagramie czy YouTube, a nawet Twitterze! Umiejętność planowania komunikacji w oparciu o tego typu rozwiązania, czy też umiejętność przebicia się ze swoją komunikacją w tak intensywnym świecie, wydaje się być jednym z wielu kluczy do sukcesu w przyszłym roku.
Sylwia Dec, senior content creative w dentsu Polska
Wydarzenie rokuZ pewnością jednym z ważniejszych momentów było zaprezentowanie Metaverse przez Marka Zuckerberga. To wydarzenie, którego skutki odczujemy w długoterminowej perspektywie – można zaryzykować stwierdzenie, że ta nowa wizja przyszłości wyznaczy rytm dalszych przemian.
Elektryzującym procesem był także dynamiczny rozwój TikToka. Platforma porwała za sobą kolejnych użytkowników na całym świecie, a specyfika publikowanych na niej treści nakreśliła kierunek rozwoju innych graczy na rynku social mediów.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Rozwój trendów w 2021 nieodłącznie związany był z pandemiczną sytuacją na świecie. Spora część realu przeniosła się do wirtualnego świata, co sprawiło, że streaming zyskał na znaczeniu. Sieć przejęła także sporą część procesów zakupowych, przez co wzrosła rola sprzedaży na Facebooku i Instagramie. Przemiany rzeczywistości sprawiły, że większą wagę przykładaliśmy do unaturalnienia komunikacji – coraz szersze kręgi zataczały idee pokazywania normalnego świata i codziennego życia bez atrakcyjnych filtrów. Swoją pozycję ugruntował ephemeric content. Dzięki swojej interaktywności Stories na Facebooku i Instagramie na stałe weszły do harmonogramów marek. TikTok urósł do roli giganta, który dyktuje trendy i wyznacza kierunek rozwoju innych platform. Rok 2021 to również nadal czas rządów nostalgia marketingu, opartego na sentymentach dzisiejszych 30-latków, i coraz pewniejsze wejście na rynek technologii AR/VR, które z pewnością ugruntują swoją pozycję w 2022 roku.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?Pandemia sprawiła, że nasze życie stało się tak bliskie rzeczywistości, jak nigdy wcześniej. Na dobre rozsiedliśmy się na Zoomie, na Teamsach czy Google Meets. Odkryliśmy jeszcze więcej korzyści internetowych zakupów. Dzięki internetowi mogliśmy także brać udział w wydarzeniach kulturalnych – po raz pierwszy na taką skalę, nieograniczeni odległością. Koncert w USA, spotkanie ze znajomymi z całego świata, warsztaty rozwojowe – pandemia sprawiła, że osiedliśmy jeszcze bardziej na platformach social media.
Dzięki pandemii także zaczęliśmy normalizować rzeczywistość – dresy, naturalny look, codzienne problemy odważniej zagościły w idealnym świecie Instagrama, a użytkownicy zaczęli przykładać jeszcze większą wagę do autentyczności marki i jej zachowań.
Największe wyzwanie na 2022 rok Wielkim wyzwaniem jest temat rosnącego zasięgu fake newsów. Rok 2021 pokazał nam dość dobitnie, jak szkodliwa może być dezinformacja – w świecie, w którym każdy może być autorytetem, większą wagę należy przyłożyć do filtrowania treści oraz do prowadzenia przejrzystej komunikacji. Konsumenci są coraz bardziej wyczuleni na niewłaściwe zachowania brandów, nagłaśniają to, co budzi ich opór, i korzystają z social mediów do piętnowania nieprawidłowości. To moment, w którym warto podjąć działania na rzecz tego, by zachowania marki, jej wizerunek i wartości były ze sobą spójne.
Pozycja TikToka może także wymusić na marketerach poszukiwanie nowych, atrakcyjnych rozwiązań reklamowych. W świecie, który w sporej części przeniósł się do internetu i social mediów, prowadzenie komunikacji brandów wymaga jeszcze więcej czujności i aktywności.
Anna Socha, social media manager w Morele
Wydarzenie rokuBardziej odległa kwestia - zapowiedź metaverse przez Marka Zuckerberga, czyli cyfrowego, równoległego życia, które miałoby się toczyć za pomocą avatarów. Mam jednak nadzieję, że rzeczywistość zweryfikuje tę wizję.
Bardziej przyziemnie - poważne podejście do weryfikacji współprac z influencerami przez UOKiK. Chyba mało osób sądziło, że tak priorytetowo zostanie potraktowany ten temat.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 20222021: Postawię na transparentność - marek i twórców internetowych. Z każdym rokiem odbiorcy są coraz bardziej wymagający, domagają się szczerości od nas wszystkich. Uważam, że takie otwarte podejście do swoich obserwujących dawało i wciąż będzie dawać dużą przewagę w social media. Choć w zasadzie przykre jest to, że mówię o tymw kontekście trendu, a nie normy.
2022: Twórcy zaczynają dostrzegać, że social media nie są dane im “na zawsze” i nie do końca mogą się tu czuć jak u siebie. Dlatego z ciekawością będę obserwować kierunek działań osób, które tworzą swoją przestrzeń w mediach społecznościowych, bo już wiele z nich podjęło decyzję o przeniesieniu swoich treści do innych kanałów. Spójrzmy na Joannę Glogazę i jej newsletter czy Kanał Sportowy i próby tworzenia własnej platformy. To takie bycie w końcu na swoim, a nie ciągle na wynajmowanym mieszkaniu :) Przed nami pewnie więcej takich przypadków.
Co pandemia zmieniła w mojej branży w 2021 roku?W 2020 roku podczas pandemii nasze życie codzienne przeniosło się do social mediów, dając namiastkę relacji one-to-one. Natomiast rok 2021 był okresem, w którym zdążyliśmy się przystosować do wielu zmian i przefiltrowaliśmy, co jest dla nas dobrew wersji online, a co w offline.
Największe wyzwanie na 2022 rokŁącząc powyższe wypowiedzi - myślę, że jako uczestnicy życia w sieci będziemy szukać balansu między światem rzeczywistym a tym online, będąc wyczulonymi na transparentność i szczerość tych, których obserwujemy. To będzie wyzwaniem zarówno dla odbiorców, jak i twórców treści. W końcu nie ma tych drugich bez tych pierwszych.
Patryk Mitzig, social media specialist w Plej
Wydarzenie rokuNic nie zmieniło zasad gry w tym roku tak bardzo, jak ogłoszenie rozpoczęcia prac na Metaverse. Oczywiście technologia ta jest obecnie melodią przyszłości, ale perspektywa jej pojawienia się nadaje nową optykę temu, jak będziemy myśleć o digitalu już niebawem i to prawdopodobnie szybciej niż myślimy.
W historii współczesnej technologii mieliśmy okazję doświadczyć już dwóch wielkich rozczarowań egzekucją idei wirtualnej rzeczywistości. Pierwsze miało miejsce w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych, kiedy świat na poważnie był przekonany, że stoi u progu rewolucji. Zdaje się, że zwieńczeniem tego etapu był film Matrix, który niejako legitymizował nadejście rzeczywistości tak wirtualnej, że niedającej się odróżnić od tego, co prawdziwe.Drugie rozczarowanie pojawiło się, gdy wyszło na jaw, że nie spełniły się obietnice związane z upowszechnieniem gogli VR i pokrewnych rozwiązań (choćby Google Glass czy Snapchat Spectacles). Zwykły użytkownik zwyczajnie nie ma potrzeby posiadania tego rodzaju sprzętu. No może oprócz pogrania w coś z niewielkiej puli gier.
Czy to, że do tej pory wirtualna rzeczywistość nas zawodziła oznacza, że tym razem będzie podobnie? Cała uwaga Marka Zuckerberga jest teraz zwrócona w stronę Metaverse. Jeśli dodamy do tego olbrzymią liczbę użytkowników, którymi Meta „dysponuje” oraz żyzny grunt w postaci postpandemicznego świata, to wiele wskazuje, że w końcu może się udać. Wszakże do trzech razy sztuka.
Najważniejsze trendy w 2021 roku, trend na 2022Swoista „tiktokizacja” platform społecznościowych to kluczowy trend, który rozpoczął się w tym roku i będzie istotny również w roku 2022. Nie chodzi jedynie o wprowadzanie analogicznych funkcjonalności na Youtubie (Shorts) i Instagramie (Reels), lecz również o przenikanie tiktokowego pomysłu na formę contentu do kultury całego Internetu.
W pewnym sensie TikTok doskonale zsyntetyzował w sobie wszystkie obecne trendy związane z konsumpcją treści w digitalu. Pełnoekranowy format to ukłon w stronę dobrej praktyki mobile-first a bazowanie na video brzmi jak konieczność w czasach, w których nawet Instagram już nie jest platformą o zdjęciach, co wiemy, bo jego szef oficjalnie ogłosił skupienie na filmach w rozwoju tego kanału.
Dodajmy do powyższych uczynienie z Feedu nieprzerwanego strumienia łatwego w odbiorze contentu, prosty proces tworzenia treści, świetną przestrzeń dla influencerów oraz algorytm, który daje szansę „wybicia się” każdemu, co jest niespotykane nigdzie indziej. Tiktok zdołał zaspokoić potrzeby użytkowników Internetu do tego stopnia, że jeśli chcemy odpowiedzieć sobie na pytanie o istotne trendy w digitalu, wystarczy włączyć tę aplikację.
Co pandemia zmieniła w mojej branżyPodczas gdy wiele branż w czasie pandemii ucierpiało, digital miał okazję rozwinąć skrzydła, wręcz dając substytut normalności. Wzrosło zainteresowanie e-commercem oraz czas spędzony w Internecie, zarówno na desktopie, jak i na urządzeniach mobilnych. Nieodwracalnie zmieniliśmy swoje przyzwyczajenia i jesteśmy teraz mega-digitalowi, co bez pandemii również by nastąpiło, ale z pewnością nie tak nagle.
Prawdą jest, że początkowa niepewność sprawiła, że reklamodawcy ograniczyli swoje budżety mediowe, ale to już dawno się unormowało. Covid nie jest też od dłuższego czasu elementem komunikacji marek, bo wszyscy mamy dość tego tematu. Opuścił nas strach i niepokój, które osiągnęły swoje apogeum w 2020 roku, ale zmiany w naszym sposobie konsumpcji cyfrowych mediów oraz obecności w sieci są permanentne.Z perspektywy osoby zajmującej się marketingiem w Internecie pozostaje więc cieszyć się, bo branża rośnie w kapitalnym tempie. To chyba jeden z niewielu plusów sytuacji, jaką zaskoczył nas świat.
Największe wyzwanie na 2022 rokKomunikacja z Pokoleniem Z już teraz sprawia trudność marketerom, ale w strategiach wielu marek mogła być dotychczas marginalizowana, bo ich grupy docelowe zawierały jedynie nieco starszych użytkowników. Gorzej, że na horyzoncie mamy wchodzenie „zetek” w dorosłość, a więc pojawienie się tego pokolenia jako potencjalnych klientów również w branżach, które nie musiały się nimi dotychczas interesować. To może być duża trudność, ale właściwie dlaczego?
Nie chodzi wcale o to, że w agencjach reklamowych pracują głównie boomerzy, choć tak, jest to część problemu. Wyjątkowość „zetek” leży w ich doskonałej znajomości Internetu i klasycznych sztuczek, którymi od lat posługują się specjaliści od marketingu w sieci.Jest w „zetkach” coś paradoksalnego. To pokolenie, które nie wierzy reklamom, ale kupuje produkty polecane przez influencerów, porzuciło Facebooka, ale godzinami przewija TikToka, gardzi telewizją, lecz z niemal religijną obsesją ogląda filmy ulubionych twórców na Youtube. W pewnym sensie nic się nie zmieniło, choć w gruncie rzeczy zmieniło się wszystko.
„Zetki” wymagają od marek więcej niż millenialsi, a słowo klucz to autentyczność. Marki, które chcą do nich dotrzeć muszą porzucić wszelką pozę, być szczere i transparentne. Również w przestrzeni CSR, która we współczesnym marketingu ma większe znaczenie niż kiedykolwiek wcześniej.
Rzeczona autentyczność to największe wyzwanie dla marek w przyszłym roku, bo nie dość, że sama w sobie jest niełatwa do zrealizowania, to jej nowy wymiar radykalnie zmienia sposób w jaki będziemy musieli myśleć o tym, czym właściwie marki.
prof. Dariusz Jemielniak z Katedry Zarządzania w Społeczeństwie Sieciowym Akademii Leona Koźmińskiego
Wydarzenie rokuWydarzeniem roku bez wątpienia jest próba ucieczki do przodu przed falą krytyki po kolejnych wpadkach ze strony Facebooka i zapowiedź budowy Metaversum. To ciekawy krok, pozwalający na pozyskanie radykalnie większej ilości danych o użytkownikach, choć zastanawiający w momencie, gdy tak dużo obecnych problemów Facebooka bierze się właśnie ze zbyt zachłannej polityki prywatności.
Najważniejsze trendy w 2021, trend na 2022Najważniejszym trendem 2021 jest normalizacja spotkań online - już nawet poza lockdownami wiele spotkań biznesowych przeniosło się do świata wirtualnego i bardzo dobrze. Co prawda ciągle dużo jest zebrań, które powinno być emailami, ale krok jest we właściwym kierunku. W 2022 należy spodziewać się weryfikacji, czy po zakończeniu pandemii, na które wszak są już widoki, sytuacja się ustabilizuje w tym zakresie.
Co pandemia zmieniła w mojej branżyW branży badań internetowych i zachowań społeczności online pandemia obnażyła całe legiony antyszczepionkowej szurii - raz w opakowaniu pseudomedycznym, raz w libertariańsko-wolnościowym. To ciekawy, choć oczywiście bardzo niebezpieczny fenomen, który szczególnie mocno ujawnia się w sytuacjach słabości instytucji państwowych i braku zaufania do nich. Jak pokazały moje badania dezinformacji nt. #AstraZeneca, w proceder włączają się także media tradycyjne, zwłaszcza w państwach totalitarnych.
Największe wyzwanie na 2022 rokWyzwaniem na 2022 rok będzie mozolne odbudowywanie hierarchii wiedzy i świadomości tego, skąd czerpać wiarygodne informacje. Pandemia w połączeniu z infodemią poważnie zachwiały autorytetem nauki, a patologiczne nagłaśnianie nonsensownych postów przez media społecznościowe, w pogoni za klikami, dołożyły swoje.
Olga Jakubiak, head of social media w K2 Create (Grupa K2)
Wydarzenie rokuMetaversum – w zeszłym roku wydarzeniem roku z pewnością był Covid-19. Teraz wydarzeniem jest to, co pandemia przyspieszyła – zapowiedź rzeczywistości, której pojawienia nie spodziewaliśmy się tak szybko. Rozwój wirtualnego świata stawia pytania, jak będzie wyglądało budowanie marek, sprzedaż, doświadczanie produktu i usługi. Ta rzeczywistość nie zadzieje się już, ale sama zapowiedź stanowi mocny impact w marketingu.
W podsumowaniu na pewno warto też wspomnieć o premierze roku, jaką były Lody Ekipy – produkt, na punkcie którego oszalał cały internet, a firmie Koral przyniósł historyczną sprzedaż. Social Media zalały zdjęcia od użytkowników, skargi o niedostępności produktu i artykuły o powodzeniu działań, a my zaobserwowaliśmy niesamowity case „ekonomii influencerów”. Najważniejsze trendy w 2021 i trend na 2022W 2021 roku pierwsze skrzypce w SM grał TikTok – medium, które m.in. dzięki pandemii przestało być tylko platformą dla nastolatków, ale poruszyło starsze grupy do eksploracji i obecności. Również klienci skracają swój dystans do tego kanału i coraz chętniej otwierają się na platformę.
Warto jednak zwrócić uwagę na InstaReelsy, które są odpowiedzią Facebooka na sukces TikToka. Czy będzie to taki sam sukces dla giganta, jak Stories? To pokaże 2022 i ta rywalizacja na pewno będzie mocno zauważalna w przyszłym roku.W 2022 roku czeka nas:
• Tiktok – jeszcze mocniejsza obecność marek w komunikacji OnGoing.• Rywalizacja TikTok vs. Reels – czy klienci skupią się na Instagramie ze względu na większe zaufanie do kanałów?• Doubleboom na Influencer Marketing – współpraca Maty z McDonalds czy Ekipy z Koralem pokazały, jak współpraca gigantów wpływa na sprzedaż. W przyszłym roku możemy się spodziewać podobnych kolaboracji. Co pandemia zmieniła w branży? Przede wszystkim zwiększyła wagę e–commerce, ale też umocniła znaczenie Social Mediów i digitalu w budowaniu relacji z klientem, tworzeniu contentu (odbiorca stał się jeszcze bardziej wymagający) oraz samej sprzedaży wewnątrz mediów społecznościowych. Największe wyzwania na 2022Wirtualna rzeczywistość sama w sobie stanowi coraz większe wyzwanie na przyszły rok. Live shopping czy okulary FB do oglądania Instagrama to tylko początek, który niesie za sobą niesamowity potencjał marketingowy. Nie zapominajmy również o NFT, który z każdym dniem staje się coraz bardziej popularny.
